Ο πρώτος χρόνος άσκησης των καθηκόντων του νέου Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν θα μπορούσε να μείνει στην Ιστορία ως έτος-ρεκόρ στη δημιουργία θέσεων εργασίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες, χάρις στην αναμενόμενη έκρηξη προσλήψεων λόγω των μαζικών εμβολιασμών. Μέχρι τα τέλη του 2020 ανακτήθηκαν από τα 22 εκατ. θέσεις εργασίας λίγο παραπάνω από τις μισές. Η απώλεια αυτή οφείλεται στην πανδημία και στην επιβολή περιοριστικών μέτρων για την ανάσχεσή της. Ακόμη και αν οι προσλήψεις το 2021 υπερβούν το μεταπολεμικό ρεκόρ των 4,27 εκατ. θέσεων εργασίας το 1984, περίπου το 25% όσων έχασαν μέσα στην πανδημία τη δουλειά τους θα εξακολουθήσει να μένει στο περιθώριο. Οι δε προοπτικές να επανέλθουν στην πρότερη απασχόλησή τους θα είναι δυσοίωνες, καθώς πλέον η οικονομία εξαιτίας της πανδημίας θα έχει μετασχηματισθεί.
Πριν από μόλις ένα χρόνο η ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας γεννούσε πιο πολλές ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης και υψηλότερων αποδοχών για γυναίκες, μειονότητες και λοιπούς εργαζομένους που βρίσκονταν στο περιθώριο. Αυτές οι ίδιες ομάδες «κλειδί» για την επικράτηση Τζο Μπάιντεν στην εκλογική αναμέτρηση πλήττονται δυσανάλογα από τις απώλειες στον κλάδο παροχής υπηρεσιών. Αυτός ο κλάδος έχει πολύ δρόμο μπροστά του για να ανακάμψει. «Δεν πρόκειται μόνο για το πώς θα ανακτήσουμε τα απολεσθέντα, αλλά και για το πώς θα αποκατασταθούν όλα αυτά», παρατηρεί η Νταϊάν Σουνκ, προϊσταμένη οικονομολόγος της Grant Thornton. «Χρειαζόμαστε πολλή δουλειά για να επιτύχουμε τον στόχο αυτό», προσθέτει. Ο Τζο Μπάιντεν παρουσίασε ένα φιλόδοξο σχέδιο 1,9 τρισ. δολαρίων την περασμένη εβδομάδα για την αναζωογόνηση της οικονομίας, αυξάνοντας τις παροχές προς τους ανέργους και προσφέροντας επιπλέον μετρητά νοικοκυριά. Σε μια δεύτερη φάση του σχεδίου του, αναμένεται να υποστηρίξει τις πρωτοβουλίες για τη δημιουργία θέσεων εργασίας μέσω επενδύσεων σε υποδομές, έργα καθαρής ενέργειας και στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Ακόμη, πάντως, δεν έχει καταστεί σαφές πόσες από τις προτάσεις του θα ψηφιστούν από το Κογκρέσο, αλλά η μικρή πλειοψηφία των Δημοκρατικών στη Γερουσία μπορεί να βοηθήσει. Εάν αυτή η δημοσιονομική στήριξη γίνει αποδεκτή, θα μπορούσε να ενισχυθεί περαιτέρω από έναν σημαντικό πυλώνα, την πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed). Οι αξιωματούχοι της Fed δεσμεύθηκαν πέρυσι να ακολουθήσουν ένα νέο πλαίσιο δράσης, το οποίο στόχο έχει «την ευρεία και χωρίς αποκλεισμούς απασχόληση». Σύμφωνα με τη νέα προσέγγιση αυτή, οι υπεύθυνοι για τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής δεν θα αυξάνουν προληπτικά τα επιτόκια σε μια υπερθέρμανση της αγοράς εργασίας και ενόψει ταχύτερου πληθωρισμού.
Τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά για περισσότερο, δίνοντας στην οικονομία πιο πολύ χρόνο να ωφελήσει τους μειονεκτούντες εργαζομένους. Χρειάστηκαν περισσότερο από έξι χρόνια για καλυφθούν όλες οι θέσεις εργασίας που χάθηκαν κατά την τελευταία ύφεση λόγω της κρίσης του 2008-2009. Αν και τώρα αναμένεται πιο γρήγορα η ανάκαμψη χάρις στα εμβόλια, ορισμένοι εργαζόμενοι μπορεί να χρειάζονται επιπλέον βοήθεια για να μετακινηθούν σε διαφορετικές θέσεις εργασίας από όσες έχασαν.
Εκείνοι που πλήττονται από τις συνέπειες της πανδημίας στην απασχόληση είναι οι χαμηλόμισθοι, οι γυναίκες, οι Ισπανοαμερικανοί και οι Αφροαμερικανοί. «Παρόλο που μέχρι την επόμενη χρονιά η οικονομία θα πρέπει να ακμάζει, αυτές οι πληθυσμιακές ομάδες θα χρειαστούν επιπλέον χρόνο για να συμμετάσχουν στα κέρδη αυτής της ακμής, επειδή υπόκεινται σε περισσότερες διακρίσεις», παρατηρεί, τέλος, ο Γουίλιαμ Σπριγκς, επικεφαλής οικονομολόγος του AFL- CIO, της μεγαλύτερης ομοσπονδίας εργατικών συνδικάτων των ΗΠΑ.