Σημαντικά υψηλότερες συντάξεις θα επιφέρει στους ασφαλισμένους το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης, καθώς θα επιτυγχάνονται πολύ υψηλότερες αποδόσεις από την κεφαλαιοποίηση των εισφορών, εκτίμησε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Πάνος Τσακλόγλου, συμμετέχοντας σε διαδικτυακή συζήτηση που διοργάνωσε ο ανεξάρτητος ερευνητικός οργανισμός διαΝΕΟσις, με θέμα τις προκλήσεις του μέλλοντος σε ασφαλιστικό και δημογραφικό. Μάλιστα, ο υφυπουργός αποκάλυψε ότι στην προωθούμενη μεταρρύθμιση εξετάζεται η ύπαρξη «ρήτρας μη αρνητικών αποδόσεων», ώστε οι ασφαλισμένοι να λάβουν στο τέλος του ασφαλιστικού βίου τους τουλάχιστον το ύψος των εισφορών που έχουν καταβληθεί.
Στη συζήτηση συμμετείχαν, εκτός από τον αρμόδιο υφυπουργό, η πρώην υπουργός Εργασίας, βουλευτής επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ Εφη Αχτσιόγλου, ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά και πρώην διοικητής του ΙΚΑ Μιλτιάδης Νεκτάριος, ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά και μέλος της ομάδας Σπράου, που συνέταξε τη γνωστή έκθεση για το ασφαλιστικό σχεδόν 24 χρόνια πριν, Πλάτων Τήνιος και ο καθηγητής στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου Μάνος Ματσαγκάνης.
Η πολυπλοκότητα του προβλήματος, το οποίο, όπως χαρακτηριστικά επισήμανε ο κ. Τήνιος, γερνάει μαζί με τον πληθυσμό της χώρας, αλλά και οι δυσκολίες της προωθούμενης κυβερνητικής παρέμβασης προκάλεσαν πολλαπλώς τον αντίλογο από όλους τους συμμετέχοντες, με κοινό παρονομαστή την αναγκαιότητα μιας ευρύτατης κοινωνικής και πολιτικής συναίνεσης και στόχο τον μετριασμό των κοινωνικών και δημοσιονομικών επιπτώσεων από τη διαιώνιση του προβλήματος.
Το δημογραφικό
Σύμφωνα με τον κ. Τσακλόγλου, το σημερινό ασφαλιστικό σύστημα είναι εκτεθειμένο σε μεγάλο δημογραφικό κίνδυνο, καθώς η χώρα μας έχασε 1,3 εκατ. νέους (-35%) μέσα σε 40 έτη. Και, αντιστοίχως, απέκτησε διπλάσιους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών (+93%).
Μάλιστα, ο υφυπουργός Εργασίας εκτίμησε ότι το δημογραφικό θα επιδεινωθεί στο μέλλον, με αποτέλεσμα οι πολίτες άνω των 60 ετών, από 11% του πληθυσμού το 1960, να φτάσουν στο 42% το 2060, ενώ ο λόγος των ασφαλισμένων προς συνταξιούχους θα πέσει από το 2,67 στο 1,58 το 2060.
Αναφερόμενος στο νέο δημόσιο σύστημα επικουρικής ασφάλισης, που θα μετατρέπεται σταδιακά από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό, είπε ότι θα έχει επαγγελματική διαχείριση, ισχυρή εποπτεία και τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια για τους ασφαλισμένους του.
Η αύξηση των αποταμιεύσεων θα έχει ως αποτέλεσμα την επίτευξη υψηλότερων ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης και εντέλει υψηλότερες μελλοντικές συντάξεις, ενώ, όπως τόνισε ο υφυπουργός, ο κίνδυνος της αγοράς θα είναι μικρότερος από ό,τι νομίζουμε, σε σχέση πάντα και με τον μεγάλο χρονικό ορίζοντα των συγκεκριμένων επενδύσεων.
Παράλληλα, καθώς οι εισφορές σε πολύ μεγάλο βαθμό θα επενδύονται στην ελληνική οικονομία, θα υπάρξουν πολλοί υψηλότεροι πολλαπλασιαστές επενδύσεων, με αντίστοιχη θετική επίδραση σε οικονομία και μελλοντικά εισοδήματα των συνταξιούχων.
Την εκτίμηση ότι η μεταρρύθμιση ΣΥΡΙΖΑ του 2016 (νόμος Κατρούγκαλου) είναι ικανή να οδηγήσει το ασφαλιστικό σύστημα βιώσιμα έως το 2070, με τις απαιτούμενες παρεμβάσεις όπου κριθεί αναγκαίο αλλά χωρίς δομικές αλλαγές, κατέθεσε στη συζήτηση η πρώην υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου. Αναφερόμενη στην προωθούμενη μεταρρύθμιση εκτίμησε το κόστος μετάβασης σε 55 δισ. ευρώ, ποσό ιδιαίτερα υψηλό, και υποστήριξε ότι παράλληλα εκθέτει τους συνταξιούχους σε κίνδυνο μείωσης των συντάξεων και τους νέους ασφαλισμένους σε κινδύνους από την αβεβαιότητα των αγορών.
Υπέρ της πρότασής του για ευρύτερη κεφαλαιοποίηση του συστήματος ασφάλισης, που θα αφορά τους ασφαλισμένους μετά το 1992, τάχθηκε ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά Μ. Νεκτάριος, υποστηρίζοντας ότι το ισχύον σύστημα έχει το υψηλότερο αφανές χρέος.
Την αναγκαιότητα αναζήτησης μιας ευρύτερα αποδεκτής λύσης μέσα από κοινωνική και πολιτική συναίνεση έθεσε στο τραπέζι ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά Πλ. Τήνιος, ενώ ο καθηγητής Μ. Ματσαγκάνης, αφού υποστήριξε ότι το ελληνικό Δημόσιο πρέπει να σταματήσει να χρηματοδοτεί με επιπλέον χρήματα τις συντάξεις, ξεκαθάρισε ότι ο νόμος Κατρούγκαλου στην πράξη δεν ισχύει και εξέφρασε την εκτίμηση ότι και η προωθούμενη μεταρρύθμιση δεν θα πετύχει τον στόχο της, τόσο εξαιτίας του σημαντικού δημοσιονομικού κενού που δημιουργείται όσο και εξαιτίας των πολιτικών κινδύνων, όπως για παράδειγμα η πιθανότητα μια από τις μελλοντικές κυβερνήσεις να «βάλει χέρι» στον κουμπαρά των νέων ασφαλισμένων πριν αυτοί βγουν στη σύνταξη, κάπου κοντά στο 2050.