Τα Ελληνικά Πετρέλαια μετασχηματίζονται για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης και επενδύουν σε ΑΠΕ, υπηρεσίες ηλεκτροκίνησης και υδρογόνο. Δεν απαρνούνται όμως την παραδοσιακή τους δραστηριότητα στα υγρά καύσιμα, αφού οι υδρογονάνθρακες, σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Αλεξόπουλο, γενικό διευθυντή Στρατηγικού Σχεδιασμού και Νέων Δραστηριοτήτων και εκτελεστικό μέλος του Δ.Σ. των ΕΛΠΕ, θα συνεχίσουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στο ενεργειακό ισοζύγιο της Ευρώπης τα επόμενα 20-30 χρόνια. «Τα υγρά καύσιμα χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα αποτελούν μέρος της λύσης στην επίτευξη του στόχου κλιματικής ουδετερότητας το 2050», υποστηρίζει ο κ. Αλεξόπουλος σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ». Σύμφωνα με τον ίδιο, «δεν υπάρχει μόνο μία τεχνολογία, μία μοναδική λύση, για να πετύχουμε την κλιματική ουδετερότητα, αλλά ένας συνδυασμός τεχνολογικών λύσεων κατάλληλων για τις πολλές διαφορετικές πτυχές της ενεργειακής μετάβασης». Βασικός στρατηγικός στόχος των ΕΛΠΕ είναι η ανάπτυξη ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου ενέργειας. Tα ΕΛΠΕ διαθέτουν ήδη ένα χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ σε διάφορα στάδια, άνω του 1,3 GW και έχουν θέσει ως μεσοπρόθεσμη επιδίωξη τα 0,6 GW. Υλοποιούν ήδη το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό (204 MW) της χώρας στην Κοζάνη και όπως αποκαλύπτει ο κ. Αλεξόπουλος, σχεδιάζουν εφαρμογές αποθήκευσης, ανάπτυξης γεωθερμίας και παρακολουθούν στενά τη διαμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου για τα υπεράκτια αιολικά. Παράλληλα, τα ΕΛΠΕ αντιμετωπίζουν την αλλαγή ως εφαλτήριο για να βελτιώσουν τις βασικές τους δραστηριότητες, έχοντας θέσει ως στόχο τη μείωση του ανθρακικού τους αποτυπώματος κατά 50% το 2030.
– Πώς βλέπουν τον ρόλο τους τα ΕΛΠΕ ως παραγωγός και προμηθευτής ενέργειας, στο νέο τοπίο που διαμορφώνει η ενεργειακή μετάβαση σε μια οικονομία κλιματικής ουδετερότητας;
– Η μετάβαση της διεθνούς και της εγχώριας αγοράς στο νέο ενεργειακό μοντέλο δημιουργεί νέες προκλήσεις, αλλά και σημαντικές ευκαιρίες. Απαιτείται, ωστόσο, ρεαλισμός όσον αφορά τους στόχους και τις προσδοκίες και επιμονή στη συγκεκριμένη στρατηγική πορεία.
Η ενεργειακή μετάβαση επιταχύνεται για 2 βασικούς λόγους: ο πρώτος αφορά τη μεγαλύτερη σύγχρονη πρόκληση, δηλαδή την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ο δεύτερος είναι η ανάπτυξη νέων ενεργειακών λύσεων, οι οποίες καθίστανται σταδιακά ανταγωνιστικότερες από τις συμβατικές τεχνολογίες και εξελικτικά τις υποκαθιστούν. Εχουμε, λοιπόν, μπροστά μας ένα κρίσιμο στοίχημα. Δεν υπάρχει μόνο μία τεχνολογία, μία μοναδική λύση, για να πετύχουμε την κλιματική ουδετερότητα, αλλά ένας συνδυασμός τεχνολογικών λύσεων κατάλληλων για τις πολλές διαφορετικές πτυχές της ενεργειακής μετάβασης. Γι’ αυτό και τα Ελληνικά Πετρέλαια μετασχηματίζονται και επενδύουν σε ηλεκτροπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σε υπηρεσίες ηλεκτροκίνησης, σε υδρογόνο. Την ίδια όμως ώρα, δεν θα πρέπει να αποκλείονται τα υγρά καύσιμα. Είναι δεδομένο ότι οι υδρογονάνθρακες –όχι κατ’ ανάγκην με την σημερινή τους προέλευση– θα συνεχίσουν να κατέχουν σημαντικό ποσοστό στο ενεργειακό ισοζύγιο των χωρών-μελών της Ε.Ε. για τα επόμενα 20 με 30 χρόνια, ενώ στις αερομεταφορές τα προϊόντα πετρελαίου ενδεχομένως να είναι αναγκαία για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η παραγωγική διαδικασία σταδιακά θα αποανθρακοποιηθεί, ενώ παράλληλα το αργό πετρέλαιο και τα ορυκτά καύσιμα θα αντικατασταθούν από βιώσιμες πρώτες ύλες, ανακυκλωμένα υλικά, αλλά και αργότερα από συνθετικούς υδρογονάνθρακες. Ως εκ τούτου, τα υγρά καύσιμα χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα αποτελούν μέρος της λύσης στην επίτευξη του στόχου κλιματικής ουδετερότητας το 2050. Αυτός ο ευρύτατος μετασχηματισμός των διυλιστηρίων και η ανάπτυξη των καυσίμων του μέλλοντος σε μεγάλη κλίμακα, απαιτούν σημαντικές επενδύσεις σε βάθος χρόνου, ένα υποστηρικτικό ρυθμιστικό πλαίσιο που να αναγνωρίζει τη συμβολή αυτών των καυσίμων στη μείωση των εκπομπών CO2, καθώς και σταθερή φορολογία. Μόνο έτσι θα ενισχυθούν τα μέτρα στήριξης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας του κλάδου, ώστε να μη μεταφερθεί όλη αυτή η δραστηριότητα εκτός Ευρώπης.
– Ποια είναι η στρατηγική του ομίλου ΕΛΠΕ στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης;
– Ως ένας πρωτοπόρος ενεργειακός όμιλος, θεωρούμε την ενεργειακή μετάβαση μια ευκαιρία για τον μετασχηματισμό των ΕΛΠΕ. Αντιμετωπίζουμε την αλλαγή ως εφαλτήριο, για να βελτιώσουμε και τις βασικές μας δραστηριότητες, μειώνοντας ταυτόχρονα το ανθρακικό τους αποτύπωμα, αλλά και να αναπτύξουμε ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο ενέργειας, ώστε να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες προκλήσεις. Εστιάζουμε στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και στον ψηφιακό μετασχηματισμό σε όλες τις δραστηριότητες μας. Αυξάνουμε τη χρήση βιώσιμων πρώτων υλών στις βιομηχανικές μας δραστηριότητες και προωθούμε τη διεύρυνση της διεθνούς εμπορικής μας δραστηριότητας, αξιοποιώντας τη γεωγραφική μας τοποθεσία, τις παραγωγικές μας δυνατότητες, τους αποθηκευτικούς μας χώρους και τη θέση μας στην αγορά. Εκσυγχρονίζουμε τον τομέα λιανικής εμπορίας καυσίμων και εισερχόμαστε δυναμικά στην αγορά των υπηρεσιών ηλεκτροκίνησης, με τη δημιουργία ενός δικτύου φόρτισης και την παροχή πλήρους γκάμας σχετικών υπηρεσιών. Αναπτύσσουμε σημαντική δραστηριότητα ΑΠΕ έχοντας ήδη χαρτοφυλάκιο 1,3 GW σε διάφορα στάδια ανάπτυξης και αξιοποιούμε τη μετοχική μας θέση στη ΔΕΠΑ. Τέλος, δραστηριοποιούμαστε σε προγράμματα έρευνας και καινοτομίας που σχετίζονται με τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, εστιάζοντας στα βιοκαύσιμα 2ης και 3ης γενιάς, στην παραγωγή πράσινου υδρογόνου, σε τεχνολογίες αξιοποίησης απορριμμάτων, υποδομών αποθήκευσης και βιοδιυλιστηρίων.
– Με ποιες κινήσεις θα μπορέσετε να υλοποιήσετε τους φιλόδοξους στόχους που έχετε θέσει στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας;
– Ο όμιλος ΕΛΠΕ μετεξελίσσεται γοργά από μια κατά βάση πετρελαϊκή εταιρεία σε έναν μεγάλο ενεργειακό όμιλο. Βασικός στρατηγικός μας στόχος είναι η ανάπτυξη ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου ενέργειας, ώστε να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στις προκλήσεις του μέλλοντος. Ηδη, διαθέτουμε ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ άνω του 1,3 GW –κυρίως φωτοβολταϊκών και αιολικών– σε διάφορα στάδια ανάπτυξης και έχουμε θέσει ως μεσοπρόθεσμη επιδίωξη τα 0,6 GW εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ. Η ταχεία επίτευξη των στόχων μας θα καταστεί εφικτή με την ανάπτυξη του υπάρχοντος χαρτοφυλακίου που διαθέτουμε, αλλά και με στοχευμένες εξαγορές έργων που βρίσκονται ήδη σε λειτουργία, ή σε ώριμο στάδιο. Το πρώτο μεγάλο μας βήμα σε αυτή την κατεύθυνση είναι η κατασκευή του φωτοβολταϊκού πάρκου της Κοζάνης, που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Είναι το μεγαλύτερο έργο ΑΠΕ στην Ελλάδα (204 MW) και ένα από τα μεγαλύτερα ΦΒ πάρκα στην Ευρώπη, με ουσιαστική συμβολή στην απολιγνιτοποίηση της Δυτικής Μακεδονίας και στη μετέπειτα ανάπτυξη της Περιφέρειας. Την ίδια ώρα, σχεδιάζουμε εφαρμογές αποθήκευσης ενέργειας σε συνδυασμό με τις παραγωγικές μας μονάδες, εξετάζουμε ευκαιρίες σε μια παραμελημένη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, τη γεωθερμία και παρακολουθούμε στενά τη διαμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου για τα υπεράκτια αιολικά, μια τεχνολογία η οποία πλέον είναι αρκετά ώριμη και για τις ελληνικές θάλασσες. Ακόμη, διερευνούμε την επέκταση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σε γειτονικές αγορές, όπου ο όμιλος ΕΛΠΕ κατέχει ήδη ισχυρή θέση και παρουσία.
– Η πανδημία COVID-19 προκάλεσε μια πρωτοφανή ύφεση στην παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου. Πώς αντιμετώπισαν τα ΕΛΠΕ αυτή την πρόκληση;
– H παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου δέχτηκε βαρύ πλήγμα, καθώς η κρίση επέφερε ιστορικό σοκ στη ζήτηση, πτώση των τιμών και δεκάδες χιλιάδες περικοπές θέσεων εργασίας. Η πτώση της παγκόσμιας ζήτησης του πετρελαίου ανήλθε στο 10% έναντι του 2019 (προσωρινά έφτασε και το 30%), ενώ η τιμή του πετρελαίου μειώθηκε προσωρινά κατά 70%.
Η εικόνα και στη χώρα μας ήταν απογοητευτική, με τη συνολική πτώση στην αγορά πετρελαιοειδών να ανέρχεται σε 20% έναντι του 2019. Είναι χαρακτηριστικό ότι εξαιτίας της κατάρρευσης του τουρισμού, οι πωλήσεις σε αεροπορικά καύσιμα ήταν μειωμένες κατά 67,1%. Αντίστοιχη ήταν η εικόνα και στη ζήτηση καυσίμων για τη ναυσιπλοΐα, εμφανίζοντας πτώση 32,6%.
Οι συνθήκες αυτές, σε συνδυασμό με την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, οδήγησαν σε απομειώσεις περιουσιακών στοιχείων περί τα 70 δισ. δολάρια, καθώς οι υπεύθυνοι των εταιρειών παγκοσμίως επανακαθορίζουν τη στρατηγική τους και επικεντρώνονται στην υλοποίηση της ενεργειακής μετάβασης.
Από την αρχή της κρίσης, θέσαμε ως βασικές επιχειρηματικές προτεραιότητες την υγεία και την ασφάλεια προσωπικού και συνεργατών, τον απρόσκοπτο εφοδιασμό της αγοράς και των πελατών μας, τη διασφάλιση ρευστότητας και την αξιοποίηση όσων ευκαιριών παρουσιάστηκαν στην αγορά. Μπορώ να πω σήμερα ότι πετύχαμε όλους αυτούς τους στόχους και παρουσιάσαμε θετική κερδοφορία εν μέσω της πρωτοφανούς αυτής κρίσης.
Οι στόχοι για το 2030
– Ο όμιλος έως το 2030 στοχεύει σε σημαντική μείωση του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος. Ποιος είναι ο επιχειρησιακός σχεδιασμός, καθώς και οι επόμενες κινήσεις;
– Φιλοδοξούμε ότι μέχρι το 2030 θα επιτύχουμε μείωση του ανθρακικού μας αποτυπώματος κατά 50%, με παράλληλη υιοθέτηση διεθνών στόχων βιώσιμης ανάπτυξης. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, υπάρχει συνεχής βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας όλων των δραστηριοτήτων μας, βιομηχανικών και εμπορικών, ενώ υλοποιούμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό και προχωρούμε σε αξιοποίηση βιώσιμων πρώτων υλών και αποβλήτων, καθώς και στη χρήση ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας και πράσινου υδρογόνου. Επιπλέον, η παραγωγή ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας που θα προκύπτει από την αυξανόμενη εγκατεστημένη ισχύ μας σε ΑΠΕ, θα αντισταθμίζει σημαντικό μέρος του εναπομείναντος ανθρακικού μας αποτυπώματος.