Η άμεση διασύνδεση του ασφαλιστικού με τη δημογραφική γήρανση είναι, σύμφωνα με τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Πάνο Τσακλόγλου, μια από τις βασικές αιτίες που υπαγορεύουν την προωθούμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση με την κεφαλαιοποίηση των επικουρικών συντάξεων.
Οπως επισήμανε ο υφυπουργός μιλώντας χθες στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής της Βουλής για την Παρακολούθηση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, η δημιουργία ατομικού «κουμπαρά» για κάθε νέο ασφαλισμένο μετά την 1η Ιανουαρίου 2022 έχει ως βασικούς στόχους την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιπτώσεων της γήρανσης του πληθυσμού στο ασφαλιστικό, τη δημιουργία πόρων για την επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας, την εξασφάλιση υψηλότερων επικουρικών συντάξεων για τη νέα γενιά καθώς και τη δημιουργία αντικινήτρων για συμμετοχή στην ανασφάλιστη εργασία.
Αναφερόμενος δε ειδικά στο δημογραφικό, ο κ. Τσακλόγλου ανέφερε ότι από το 1980 έως το 2020 ο αριθμός των νέων κάτω των 25 ετών μειώθηκε κατά 35%, οι γεννήσεις περιορίστηκαν κατά 44% και οι ηλικιωμένοι (άνω των 65) σχεδόν διπλασιάστηκαν (+93%). Οι γεννήσεις στην Ελλάδα, από 157.000 που ήταν το 1960, μειώθηκαν σε 148.000 το 1980, σε 103.000 το 2000 και σε 84.000 το 2019.
Αν διατηρηθεί το σημερινό σύστημα συντάξεων κοινωνικής ασφάλισης (αποκλειστικά διανεμητικού χαρακτήρα), ο κ. Τσακλόγλου εκτίμησε ότι θα πρέπει ένας ολοένα και μικρότερος πληθυσμός εργαζομένων να πληρώνει για τις συντάξεις ολοένα και περισσότερων συνταξιούχων. Ο υφυπουργός εκτίμησε ότι στο μέλλον η κατάσταση θα είναι ακόμη χειρότερη, καθώς θα υπάρξει πλήρης αντιστροφή της ηλικιακής πυραμίδας, με δραματική επιδείνωση του λόγου εξάρτησης εργαζομένων ανά συνταξιούχο. Ετσι, ένα διαρκώς αυξανόμενο βάρος για την κάλυψη των συντάξεων όλο και περισσότερων συνταξιούχων θα μοιράζεται στους ώμους διαρκώς λιγότερων εργαζομένων.
Παρουσιάζοντας τις βασικές αρχές της προωθούμενης μεταρρύθμισης, ο κ. Τσακλόγλου ξεκαθάρισε ότι η δημόσια επικουρική ασφάλιση σταδιακά θα μετατραπεί από διανεμητική σε κεφαλαιοποιητική, ενώ είναι τμήμα της κοινωνικής ασφάλισης και παρέχει τις αντίστοιχες εγγυήσεις. Στο νέο σύστημα θα συμμετέχουν νεοεισερχόμενοι με υποχρέωση επικουρικής ασφάλισης καθώς και οι κάτω των 35 ετών ήδη ασφαλισμένοι, σε προαιρετική βάση, ενώ οι εισφορές των νέων θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται αντί να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων. Κάθε ασφαλισμένος θα έχει τον ατομικό του «κουμπαρά» και από αυτόν θα λαμβάνει την αναλογιστικά ουδέτερη σύνταξή του. Θα υπάρχει επιλογή από μικρό αριθμό επενδυτικών προφίλ, ενώ ο υφυπουργός έκανε λόγο για επαγγελματική διαχείριση, ισχυρή εποπτεία και μέγιστη δυνατή διαφάνεια.
Η προτεινόμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση έχει, κατά τον κ. Τσακλόγλου, τα εξής χαρακτηριστικά: στηρίζεται στη διαφοροποίηση του ασφαλιστικού κινδύνου (βασική αρχή των ασφαλίσεων), μειώνοντας έτσι την υπερβολική έκθεση του συστήματος στον «δημογραφικό κίνδυνο». Εχει δημόσιο χαρακτήρα, προστατεύει τις υφιστάμενες συντάξεις –κύριες και επικουρικές–, δημιουργεί αποταμιεύσεις, σημαντικό τμήμα των οποίων θα διατεθεί για χρηματοδότηση επενδύσεων στη χώρα μας. Προωθεί τη διαφάνεια στη διαχείριση των πόρων των ασφαλισμένων και αποκαθιστά την εμπιστοσύνη στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, δημιουργώντας ισχυρά αντικίνητρα για την ανασφάλιστη και υποδηλωμένη εργασία.
Στο υψηλό κόστος μετάβασης, το οποίο εκτίμησε μεταξύ 50 και 60 δισ. ευρώ, αναφέρθηκαν οι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με την πρώην υφυπουργό του ΣΥΡΙΖΑ Θεανώ Φωτίου να σημειώνει πως η αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος απαιτεί, όπως λέει το ομόφωνο πόρισμα της επιτροπής της Βουλής του 2018, διαφορετική πολιτική στην Πρόνοια, πολιτικές για την εναρμόνιση του εργασιακού και οικογενειακού βίου, αλλά και μέτρα ενίσχυσης των μονογονεϊκών οικογενειών.