Η μεγάλη επιτυχία της Ελληνικής Δημοκρατίας κατά την έκδοση του 30ετούς ομολόγου δεν είναι τυχαίο ότι έφτασε στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου και αποτέλεσε το μεγαλύτερο γεγονός των αγορών την περασμένη εβδομάδα.
Συγκεκριμένα ήταν η έκδοση που είχε τη μεγαλύτερη υπερκάλυψη διεθνώς, η οποία ξεπέρασε τις 10 φορές, καθώς οι προσφορές διαμορφώθηκαν στα 26 δισ. ευρώ και το ελληνικό Δημόσιο άντλησε 2,5 δισ. ευρώ. Χαρακτηρίστηκε η «μεγάλη και πλήρης επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές», και μία «αριστοτεχνική κίνηση», αφού με το 30ετές ουσιαστικά ολοκληρώθηκε η ελληνική καμπύλη και η χώρα έγινε και «επίσημα» μία κανονική αγορά.
Ολα τα παραπάνω αποτελούν απόδειξη ότι η διαχείριση που εφαρμόζει ο ΟΔΔΗΧ, προσεκτικά και μεθοδολογικά, αντιπροσωπεύει αυτή μιας αγοράς η οποία όχι μόνο έχει επενδυτική βαθμίδα αλλά είναι και πολύ «ώριμη». Ισχυρός σύμμαχος σε όλες τις προσπάθειες των τελευταίων περίπου 12 μηνών είναι, δίχως αμφιβολία, η ΕΚΤ και η «χρυσή ευκαιρία» που έχει δοθεί στην Ελλάδα εν μέσω της πρωτοφανούς κρίσης της πανδημίας, από τη συμπερίληψή της στο πρόγραμμα PEPP.
Τα 4 σενάρια
To ελληνικό Δημόσιο σαφέστατα δεν έπρεπε και δεν πρέπει να αφήσει αυτή την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη, όπως και κάνει. Το τελευταίο 12μηνο από τις 18 Μαρτίου 2020 που ενεργοποιήθηκε το PEPP, έως σήμερα, έχει αντλήσει από τις αγορές μέσω εκδόσεων ομολόγων 15,5 δισ. ευρώ (6 δισ. φέτος από το 10ετές και το 30ετές) και 9,5 δισ. ευρώ το διάστημα Μαρτίου-Δεκεμβρίου 2020, ένα ποσό πολύ χαμηλότερο από το ύψος των ελληνικών ομολόγων που έχει αγοράσει η ΕΚΤ και το οποίο διαμορφώνεται κοντά στα 20 δισ. ευρώ. Με δεδομένο ότι η ΕΚΤ μπορεί να αγοράσει έως τα τέλη Μαρτίου 2022 περαιτέρω 17 δισ. ευρώ περίπου ελληνικά ομόλογα, φέτος ο ΟΔΔΗΧ έχει τον «χώρο» να αυξήσει την εκδοτική του δραστηριότητα σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό των 8-12 δισ. ευρώ.
Ο ΟΔΔΗΧ είχε διάφορα σχέδια στο «τραπέζι» πριν αποφασιστεί η συγκεκριμένη έκδοση, η οποία και προετοιμαζόταν από τον περασμένο Σεπτέμβριο, καθώς υπήρχε σχετική σύσταση από τους primary dealers αλλά ήταν και ένα βασικό κομμάτι του σχεδιασμού του Οργανισμού με ορίζοντα 15μήνου. Το 30ετές ήταν το «Plan A» για το τρέχον διάστημα, και το… σύμπαν συνωμότησε για να μπορέσει να γίνει. Η… «συνωμοσία» όμως αυτή δεν ήταν τυχαία αλλά οφείλεται ξεκάθαρα στην Ελλάδα. Μέσα σε λίγες μόνο ημέρες υπήρχε μία σειρά γεγονότων και εξελίξεων τα οποία και έστρωσαν το έδαφος για να γίνει αυτή η έκδοση. Συγκεκριμένα, η εντολή για να πληρωθεί το ΔΝΤ –ένα σημαντικό σήμα για τις αγορές– είχε ήδη δοθεί από την εβδομάδα πριν από την έκδοση. Στη συνέχεια ήρθαν, όπως και αναμενόταν, τα πολύ καλά αποτελέσματα από τη συνεδρίαση του Eurogroup, ενώ ακολούθησαν οι ανακοινώσεις για το νέο στρατηγικό σχέδιο της Τράπεζας Πειραιώς. Ετσι το ελληνικό Δημόσιο άδραξε την ευκαιρία και «έκανε αυτό που έπρεπε», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά παράγοντας της αγοράς. Τώρα που η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει σημαντικά τις αγορές υπό το PEPP ήταν η πλέον κατάλληλη στιγμή για μία τέτοια κίνηση.
Υπήρχαν ωστόσο και άλλες επιλογές. Το «Plan B» ήταν ότι σε περίπτωση που οι συνθήκες στην αγορά ήταν δύσκολες και υπήρχαν σημαντικές πιέσεις και έντονη μεταβλητότητα στα ομόλογα, τότε η «έξοδος» θα γινόταν στις 23 ή στις 30 Μαρτίου. Το «Plan C» ήταν να εκδοθεί νέο 5ετές ομόλογο στις 23 Μαρτίου και, τέλος, το «Plan D», ήταν ο ΟΔΔΗΧ να μην προχωρήσει σε κάποια κίνηση στις αγορές εάν δεν το επέτρεπαν καθόλου οι συνθήκες. Αλλωστε δεν υπήρχε κάποια βιασύνη για έξοδο. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση το σκεπτικό είναι γενικότερα πως το μεγαλύτερο μέρος των φετινών εκδόσεων θα πρέπει να γίνει στο α΄ εξάμηνο καθώς στο β΄ οι προοπτικές σχετικά με τα επιτόκια των ομολόγων είναι πολύ αβέβαιες. Οπως σημειώνει στην «Κ» στέλεχος ενός εκ των αναδόχων της έκδοσης, το πολύ σημαντικό στοιχείο, που συμβαίνει πρώτη φορά σε ελληνική έκδοση, ήταν ότι μόλις έβγαλε την ανακοίνωση ο ΟΔΔΗΧ για το 30ετές το απόγευμα της περασμένης Τρίτης, τα spreads όλης της Περιφέρειας διευρύνθηκαν, που σημαίνει ότι οι επενδυτές πουλούσαν τους τίτλους άλλων χωρών έτσι ώστε να κάνουν χώρο στα χαρτοφυλάκιά τους για να μπουν στην ελληνική έκδοση.
Η επιλογή της διάρκειας
Επίσης αξιοσημείωτο, και αποτέλεσμα της προσεκτικής προσέγγισης του οικονομικού επιτελείου, είναι η επιλογή της διάρκειας του ομολόγου. Δεν είναι «κανονική» 30ετία αλλά έχει διάρκεια 30 έτη και 10 μήνες (δλ. και 300 ημέρες). Ο λόγος ήταν ότι η ΕΚΤ υπό το PEPP αγοράζει τίτλους διάρκειας έως 30 έτη και 364 μέρες. Στόχος ήταν λοιπόν η έκδοση να είναι όσο μακρύτερη γίνεται για να έχει τη στήριξη της ΕΚΤ, κάτι που δεν θα είχε μία 50ετία για παράδειγμα. Παράλληλα, δίνει το περιθώριο να μπορέσει να «ανοιχτεί» ξανά αυτή η έκδοση μέσα στο επόμενο διάστημα, και να ενισχυθεί η ρευστότητά της που είναι και στόχος του ΟΔΔΗΧ, συνεχίζοντας να αποτελεί 30ετία.