Στις ανεπτυγμένες χώρες, τα νοικοκυριά φαίνονται πρόθυμα να ξοδέψουν περισσότερα χρήματα όταν εκκινήσουν ξανά το λιανεμπόριο, η εστίαση και η ψυχαγωγία, δηλαδή οι παμπ, τα καταστήματα αλλά και τα θέατρα επαναλειτουργήσουν. Γενικά, οι καταναλωτές έχουν τα χρήματα να το κάνουν.
Εκτιμάμε πως τα νοικοκυριά στην Ευρωζώνη πέρυσι αύξησαν κατά 50% τις αποταμιεύσεις τους σε σύγκριση με το 2019, καθώς τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν περιόρισαν τη δυνατότητά τους να δαπανήσουν χρήματα, ενώ, την ίδια στιγμή, η στήριξη που παρείχαν οι κυβερνήσεις διατήρησε τα πραγματικά διαθέσιμα εισοδήματα σχετικά σταθερά. Φυσικά, η αύξηση της κατανάλωσης αναμένεται να είναι λιγότερο εντυπωσιακή στην Ευρωζώνη σε σύγκριση με τις ΗΠΑ. Και αυτό γιατί εκεί, τα νοικοκυριά διπλασίασαν πέρυσι τις αποταμιεύσεις τους, αφού η στήριξη από την κυβέρνηση αύξησε το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα έως 5,8% την περυσινή χρονιά.
Ωστόσo, η ανάκαμψη της κατανάλωσης στην περιοχή της Ευρωζώνης στο 14,1% το τρίτο τρίμηνο του 2020 έπειτα από τη μείωση κατά 12,6% σε τριμηνιαία βάση κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας, δηλαδή το δεύτερο τρίμηνο του 2020, καταδεικνύει πως η κατανάλωση θα ανακάμψει στην Ευρωζώνη όταν τα lockdowns αρθούν οριστικά. Εκτιμούμε πως τον Φεβρουάριο τα lockdowns διατήρησαν την οικονομική δραστηριότητα κατά 4% χαμηλότερη σε σύγκριση με τις κανονικές συνθήκες.
Λόγω της ανάπτυξης που σημείωσε το παγκόσμιο εμπόριο, η ζημία είναι αρκετά μικρότερη σε σύγκριση με αυτήν που είχε σημειωθεί κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας, όταν δηλαδή όλη η βιομηχανία είχε καθηλωθεί.
Εάν τα lockdowns που επιβλήθηκαν τον Φεβρουάριο διατηρηθούν άλλον ένα μήνα, τότε το ετήσιο ΑΕΠ θα μειωθεί κατά μέσον όρο κατά 0,3%. Ως εκ τούτου, ο χαμένος αυτός μήνας αναθεωρεί τις προβλέψεις μας σχετικά με την ανάπτυξη της Ευρωζώνης το 2021 από 4,4% στο 4,1%. Εάν τα περιοριστικά μέτρα πρέπει να επεκταθούν μέχρι τον ερχόμενο Μάιο, τότε πρέπει να αναθεωρήσουμε αντίστοιχα και την αναμενόμενη ανάκαμψη που παρατηρούμε στην καταναλωτική δαπάνη, με το ΑΕΠ για το 2021 να περιορίζεται στο 3,8%. Μία ενδεχόμενη καθυστέρηση στο άνοιγμα των οικονομιών της Ευρωζώνης δεν αποτελεί ωστόσο το τέλος της ιστορίας. Οι κυβερνήσεις θα επεκτείνουν τη στήριξή τους σε όσους εργαζομένους είναι σε αναστολή, ενώ θα παράσχουν και άλλες οικονομικές ενισχύσεις. Επίσης, τα νοικοκυριά που δεν μπορούν να ξοδέψουν όσα επιθυμούν, θα συγκεντρώσουν ακόμη περισσότερες αποταμιεύσεις, δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να ξοδέψουν πιο πολλά στο μέλλον σε σχέση με όσα θα δαπανούσαν υπό κανονικές συνθήκες.
* Ο κ. Holger Schmieding είναι επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας Berenberg.