Για να ανακάμψει η Ευρωζώνη και να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξή της μέσω της κατανάλωσης πρέπει να αποφασίσουν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία Ευρωπαίοι να αλλάξουν τακτική και να δαπανήσουν τα χρήματα που έχουν την τάση να αποταμιεύουν. Αυτή είναι η εκτίμηση μερίδας οικονομολόγων που διαπιστώνει πως τον μεγάλο όγκο αποταμίευσης ο οποίος συγκεντρώθηκε στη διάρκεια των lockdowns τον κρατούν στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς οι μεγαλύτεροι σε ηλικία Ευρωπαίοι. Εκείνοι, δηλαδή, που τείνουν να είναι συντηρητικοί και να μη δαπανούν τόσο εύκολα όσο οι νεότεροι. Εκτιμούν δηλαδή πως θα σταθεί καθοριστικό για την Ευρωζώνη το κατά πόσον θα αποφασίσει αυτή η γενιά μιας κάποιας ηλικίας να αλλάξει τακτική και να αδράξει την ευκαιρία που θα της δοθεί όταν τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία και να δαπανήσει σε εξόδους, ψυχαγωγία και κατανάλωση. Και αυτό επειδή ο πληθυσμός της Γηραιάς Ηπείρου έχει την υψηλότερη μέση ηλικία από κάθε άλλη περιοχή του πλανήτη.
«Πρέπει να δαπανήσετε σταδιακά τις αποταμιεύσεις σας», τονίζει ο Ντέιβιντ Ονέλια, οικονομολόγος στην TS Lombard, που προσθέτει πως «ίσως πρέπει να κάνετε περισσότερες δαπάνες από όσες θα περιμένατε, καθώς μεγάλο μέρος αυτής της αποταμίευσης είναι παγιδευμένο στα χέρια ιδιαίτερα εύπορων νοικοκυριών που δεν έχουν τόσο την τάση να καταναλώνουν». Οι Ευρωπαίοι έχουν συγκεντρώσει αποταμίευση ύψους 600 δισ. ευρώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Barclays, που εκφράζει φόβους ότι τα ενδεχόμενα οφέλη για τις ευρωπαϊκές οικονομίες θα περιοριστούν ακριβώς επειδή η αποταμίευση αυτή είναι συγκεντρωμένη στους τραπεζικούς λογαριασμούς πολιτών που τείνουν να επιδεικνύουν ιδιαίτερη σύνεση με τα μετρητά τους. Η Bundesbank εκτιμά πως οι αποταμιεύσεις στη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 110 δισ. ευρώ στη διάρκεια του περασμένου έτους, ενώ στη Γαλλία τα νοικοκυριά συγκέντρωσαν 120 δισ. ευρώ.
Οικονομολόγοι της Deutsche Bank θεωρούν πως μια αύξηση της ζήτησης θα μπορούσε να προσθέσει φέτος περίπου μία εκατοστιαία μονάδα στον ρυθμό ανάπτυξης. Μια τέτοια τόνωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ευκαταφρόνητη όταν το ΔΝΤ προβλέπει πως η οικονομία της Ευρωζώνης θα αναπτυχθεί κατά 4,4%. Παράλληλα, ο Ντιν Τέρνερ, οικονομολόγος του ομίλου UBS, υπογραμμίζει πως οι αποταμιεύσεις θα αποτελέσουν ένα «ουσιαστικό ποσοστό» της ανάκαμψης που θα ακολουθήσει μετά την πανδημία, καθώς εκτιμά πως φέτος θα αυξηθούν οι καταναλωτικές δαπάνες κατά 2,9%. Ανάλογη είναι η εκτίμηση και της Μαέβα Κουζέν, οικονομολόγου του Bloomberg, που υπολογίζει πως έχουν συγκεντρωθεί σε τραπεζικούς λογαριασμούς αποταμιεύσεις υψηλότερες κατά τουλάχιστον 300 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τα συνήθη επίπεδα. Η ίδια υπογραμμίζει πως «αυτά τα μετρητά είναι ο ισχυρότερος παράγοντας που θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε προς τα πάνω αναθεώρηση των προβλέψεών μας για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης αλλά αυτό προϋποθέτει πως οι Ευρωπαίοι πολίτες θα νιώσουν αρκετά ασφαλείς ώστε να τα ξοδέψουν».
Μιλώντας στο Bloomberg, ζευγάρια ηλικιωμένων δήλωσαν πως σκοπεύουν να επισκεφθούν κέντρα περιποίησης τύπου Spa μόλις ανοίξουν, αλλά δεν σκοπεύουν να προχωρήσουν σε άλλου τύπου δαπάνες. Επιβεβαιώνουν, έτσι, τη δυσοίωνη εκτίμηση ότι οι αποταμιεύσεις των μεγαλύτερων θα μείνουν μέσα στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς. Οι εκτιμήσεις της ΕΚΤ δεν διαφέρουν. Στις τελευταίες εκτιμήσεις της η Τράπεζα προέβλεψε πως η αποταμίευση, που στη διάρκεια των lockdowns αυξήθηκε κατά 25%, θα επιστρέψει κάποια στιγμή στο μέλλον στα προ πανδημίας επίπεδα, αλλά δεν θα μειωθούν τα ποσά που έχουν ήδη συγκεντρωθεί σε τραπεζικούς λογαριασμούς.
Εξάλλου, οι κυβερνήσεις καλούνται επίσης να αυξήσουν τις δαπάνες τους για να τονώσουν την οικονομία της Ευρωζώνης. Το ΔΝΤ συνιστά στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να ενισχύσουν τις δημόσιες δαπάνες κατά ένα πρόσθετο 3% μέσα στο επόμενο έτος για να αμβλύνουν τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας. Το Ταμείο έχει επισημάνει πως η οικονομία της Ευρωζώνης ανακάμπτει μεν αλλά με πιο αργούς ρυθμούς από άλλες οικονομικές ζώνες εν μέρει εξαιτίας της αργοπορίας στους εμβολιασμούς αλλά και λόγω της μικρότερης δημοσιονομικής στήριξης. Προβλέπει, άλλωστε, πως οι ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες θα μειώσουν φέτος τη δημοσιονομική στήριξη στο 6,5% του ΑΕΠ τους από το 7,5% στο οποίο έφτασε το περασμένο έτος. Υπογραμμίζει, όμως, πως μια περαιτέρω αύξηση των δημοσίων δαπανών θα μπορούσε να επιταχύνει τον ρυθμό ανάπτυξης της Ευρωζώνης κατά 2 εκατοστιαίες μονάδες αλλά και να περιορίσει τον αριθμό των θέσεων εργασίας, των επενδύσεων και της παραγωγής που χάνονται οριστικά εξαιτίας της κρίσης. Συνιστά ειδικότερα στις κυβερνήσεις να διοχετεύσουν τις πρόσθετες δαπάνες «σε όσα νοικοκυριά έχουν ανάγκη, σε επιδοτήσεις των προσλήψεων με σκοπό να ενσωματωθούν ταχύτερα στην αγορά εργασίας οι απολυθέντες της κρίσης, σε προσωρινές φοροαπαλλαγές στις επενδύσεις προκειμένου να τονωθούν οι επενδύσεις αλλά και στη στήριξη βιώσιμων επιχειρήσεων που χρειάζονται άμεσα κεφάλαια».