Οι κυβερνήσεις πολλών χωρών της Ευρωζώνης θέτουν πλέον περιορισμούς στις αγορές κρατικών ομολόγων τους από τα hedge funds στην πρωτογενή αγορά. Ο λόγος είναι ότι τα hedge funds αγοράζουν κρατικά ομόλογα σχεδιάζοντας βραχυπρόθεσμη στρατηγική, καθώς σκοπεύουν να τα πουλήσουν άμεσα, συχνά στην ΕΚΤ, προκειμένου να αντλήσουν κέρδος. Τα κράτη προσπαθούν, όμως, να αποφύγουν τη μεγάλη κινητικότητα στην αγορά των ομολόγων τους, καθώς μπορεί να αποθαρρύνει θεσμικούς επενδυτές που σκοπεύουν να κρατήσουν μακροπρόθεσμα το κρατικό χρέος αλλά και να καλλιεργήσει αστάθεια στις τιμές τους και τελικά να οδηγήσει σε αύξηση του κόστους δανεισμού τους.
Οπως επισημαίνει σχετικό ρεπορτάζ του Dow Jones που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα Morningstar, την κίνηση αυτή ορισμένων χωρών της Ευρωζώνης υπαγόρευσε η υπερβολικά μεγάλη ζήτηση των hedge funds για κρατικά ομόλογα που ενίοτε τα πουλούν ακόμη και μέσα σε λίγες ώρες. Κυβερνητικές πηγές χωρών της Ευρωζώνης που μίλησαν στον Dow Jones τόνισαν πως έχουν διογκωθεί υπερβολικά τα βιβλία των παραγγελιών για κρατικά ομόλογα από τη στιγμή κατά την οποία εισήλθαν σε αυτήν την αγορά τα funds. Στην Ισπανία και στην Ιταλία, έτσι, οι υπηρεσίες διαχείρισης του χρέους επέβαλαν ανώτατο όριο από 500 εκατ. ευρώ ώς ένα δισ. ευρώ στις παραγγελίες των hedge funds σε ό,τι αφορά ομόλογα που έχουν εκδοθεί άμεσα από τους αρμόδιους φορείς των χωρών τους στην πρωτογενή αγορά. Αλλη πηγή ανέφερε ότι και η Γαλλία έχει προχωρήσει σε ανάλογη κίνηση θέτοντας πλαφόν στις παραγγελίες των funds. Τον Μάρτιο η γαλλική υπηρεσία διαχείρισης χρέους ζήτησε από τις τράπεζες να έρθουν σε συνεννόηση με τα hedge funds και να τους συστήσουν να δίνουν χαμηλές παραγγελίες.
Ορισμένα από τα funds υπέβαλαν παραγγελίες για ομόλογα αξίας έως και 3 δισ. ευρώ σε μία μόνο δημοπρασία, ποσό που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις επενδυτικών τραπεζών υπερβαίνει σαφώς όσα μπορούν πραγματικά να αγοράσουν. Ανάμεσα στα hedge funds που είχαν εκτεταμένη δραστηριότητα στην πρωτογενή αγορά ομολόγων χωρών της Ευρωζώνης συγκαταλέγονται τα Millennium Management Brevan Howard, Howard, DoubleLine, Tenaron Capital Managmenet και BlueBay Asset. Συνήθως οι κυριότεροι επενδυτές με μεγάλη έκθεση σε κρατικά ομόλογα που αγοράζουν στην πρωτογενή αγορά είναι οι μεγάλες επενδυτικές εταιρείες, τα συνταξιοδοτικά ταμεία, οι ασφαλιστικές και συγκεκριμένα τμήματα των τραπεζών. Τα hedge funds εισήλθαν πολύ επιθετικά σε αυτήν την αγορά πέρυσι όταν η ΕΚΤ έθεσε σε εφαρμογή το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων αξίας 1,85 τρισ. ευρώ με στόχο τη στήριξη των αγορών χρέους εν μέσω της πανδημίας. Εκτοτε αύξησαν περαιτέρω τη δραστηριότητά τους στην αγορά κρατικού χρέους μέσα στο τρέχον έτος. Πολιτική της ΕΚΤ είναι, όμως, να αγοράζουν τα κρατικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά ώστε να δημιουργεί, έτσι, ευκαιρίες για τους επενδυτές να αγοράζουν το χρέος που εκδίδουν οι κυβερνήσεις απευθείας από εκείνες και στη συνέχεια να της το πουλούν.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Οκτώβριο, οπότε εξεδόθη το πρώτο κοινό χρέος, προσείλκυσε παραγγελίες ύψους 233 δισ. ευρώ, σημειώνοντας το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από το 2003. Σύμφωνα, όμως, με στέλεχος τράπεζας που ενεπλάκη στις σχετικές διαδικασίες, περίπου το 80% των παραγγελιών αυτών προήλθε από hedge funds. Η Κομισιόν άντλησε τελικά 17 δισ. ευρώ από τη σχετική δημοπρασία. Οι τράπεζες που αναλαμβάνουν τις πωλήσεις κρατικών ομολόγων για λογαριασμό των κυβερνήσεων, συνήθως τοποθετούν λιγότερο από το 10% μιας έκδοσης σε hedge funds που, έτσι, λαμβάνουν συνήθως μόλις το 1% όσων έχουν προσφερθεί να αγοράσουν. Για αυτό και συνηθίζουν τις πολύ μεγάλες παραγγελίες.
Εν ολίγοις όταν προσφερθούν να αγοράσουν ομόλογα αξίας περίπου 2 δισ. ευρώ, το πιθανότερο είναι να καταλήξουν με ομόλογα αξίας 20 εκατ. ευρώ. Δεν είναι, πάντως, κάτι καινούργιο η τακτική αυτή των hedge funds να αντλούν κέρδη από τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης των κεντρικών τραπεζών. Κάτι ανάλογο έκαναν και τη διετία 2008-2009, όταν εν μέσω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης είχε υιοθετήσει πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ, η Federal Reserve, οπότε τα αγόραζαν και της τα πουλούσαν με κέρδος. Το ίδιο συμβαίνει, άλλωστε, και στην ευρωπαϊκή αγορά εταιρικού χρέους, καθώς η ΕΚΤ αγοράζει και ομόλογα εταιρειών για να στηρίξει την αγορά.