Σε νέα υποχώρηση οδήγησε και πάλι χθες την τουρκική λίρα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς επανέρχεται στην πάγια τακτική του να ζητάει φθηνό δανεισμό για να διασφαλίζει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και μαζί με αυτούς τη δημοτικότητά του και την πολιτική του επιβίωση.
Η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος σημείωσε χθες νέα ιστορικά χαμηλά, υποχωρώντας κατά 3% από την αρχή της συνεδρίασης στις 8,8 τουρκικές λίρες προς ένα δολάριο. Είχε ήδη γίνει αντιληπτό ότι ο Τούρκος πρόεδρος άρχισε να ασκεί πιέσεις στον νέο διοικητή της κεντρικής τράπεζας, Σαχάπ Καβτσιόγλου, και να ζητάει μείωση του κόστους του δανεισμού το συντομότερο παρά τα υψηλά επίπεδα του πληθωρισμού. Η τελευταία παρέμβαση του Τούρκου προέδρου στην πολιτική της κεντρικής τράπεζας έγινε χθες και συνοδευόταν από μια ασαφή αναφορά στους θερινούς μήνες ως στόχο για τη μείωση των επιτοκίων. Μιλώντας στο κρατικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο TRT μετά συνομιλία του με τον νέο διοικητή της κεντρικής τράπεζας, ο Ταγίπ Ερντογάν χαρακτήρισε «επιτακτική ανάγκη» το αίτημά του να μειωθούν τα επιτόκια. Προσέθεσε πως «θα αρχίσουμε κάπου τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ώστε να αρχίσουν να μειώνονται τα επιτόκια».
Υπεραμυνόμενος των απαιτήσεών του προς τον κεντρικό τραπεζίτη, ο Τούρκος πρόεδρος υπογράμμισε πως με τη μείωση των επιτοκίων θα περιοριστεί το κόστος για τους παραγωγούς, με αποτέλεσμα να υποχωρήσουν τελικά οι τιμές καταναλωτή. Τόνισε χαρακτηριστικά πως «αν αφαιρέσουμε το βάρος των επιτοκίων από τις επενδύσεις και από το λειτουργικό κόστος, τότε θα βρεθούμε σε πιο ήρεμα νερά, καθώς τα επιτόκια είναι που προκαλούν πληθωρισμό». Εν ολίγοις, ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε για μία ακόμη φορά την ανορθόδοξη θεωρία του που προκαλεί θυμηδία στους οικονομολόγους ότι τα επιτόκια ευθύνονται για τον πληθωρισμό. Επικαλούμενος αυτήν τη θεωρία έχει, άλλωστε, απομακρύνει επανειλημμένως πολλούς κεντρικούς τραπεζίτες τα τελευταία χρόνια για να τους αντικαταστήσει με άλλους πιο πειθήνιους στις προσταγές του. Τελευταίος στη σειρά ήταν ο Νατσί Αγκμπάλ, παραδοσιακός οικονομολόγος που έχαιρε της εμπιστοσύνης της αγοράς, και ο οποίος αποπέμφθηκε στα τέλη Μαρτίου για να αντικατασταθεί από τον Καβτσιόγλου. Ο νέος κεντρικός τραπεζίτης είναι υπέρμαχος των ανορθόδοξων θεωριών του Τούρκου προέδρου και έχει αρθρογραφήσει υποστηρίζοντάς τις σε εφημερίδες φίλα προσκείμενες στην κυβέρνηση.
Την ίδια στιγμή, στην Τουρκία ο πληθωρισμός κυριολεκτικά καλπάζει, καθώς επιταχύνεται με ρυθμό υπερτριπλάσιο του στόχου του 5% που έχει θέσει η κεντρική τράπεζα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις οικονομολόγων που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg, ο δείκτης αναμένεται να έχει φτάσει τον Μάιο στο 17,3%, σημειώνοντας περαιτέρω επιτάχυνση από το 17,1% στο οποίο βρισκόταν τον αμέσως προηγούμενο μήνα. Οι επανειλημμένες μειώσεις των επιτοκίων σε ένα τέτοιο περιβάλλον διψήφιου πληθωρισμού έχουν οδηγήσει σε δραματική υποτίμηση της τουρκικής λίρας, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι τιμές καταναλωτή και να υποβαθμίζεται διαρκώς το βιοτικό επίπεδο των Τούρκων. Και κάθε φορά που επιταχυνόταν ο πληθωρισμός ακολουθούσαν νέες πιέσεις του Τούρκου προέδρου προς τον εκάστοτε κεντρικό τραπεζίτη για νέες και μεγαλύτερες μειώσεις των επιτοκίων, με αποτέλεσμα έναν φαύλο κύκλο. Μέχρι στιγμής, ο νέος κεντρικός τραπεζίτης δεν έχει προχωρήσει σε μειώσεις των επιτοκίων, αλλά έχει προσπαθήσει να καθησυχάσει την αγορά υποσχόμενος συνέχεια στην πολιτική του προκατόχου του. Σημειωτέον ότι ο Νατσί Αγκμπάλ είχε κατορθώσει να ανακόψει την πτώση του νομίσματος, προχωρώντας σε δύο συναπτές αυξήσεις των επιτοκίων.