H ψηφιακή οικονομία έχει αναπτυχθεί τόσο στην Κίνα ώστε έχει φτάσει σήμερα να αντιπροσωπεύει πάνω από το 1/3 του ΑΕΠ της. Στη διάρκεια του περασμένου έτους, άλλωστε, 50 εκατομμύρια Κινέζοι στις επαρχίες της χώρας άρχισαν να χρησιμοποιούν το Ιντερνετ. Η εικόνα προκύπτει από επίσημα στοιχεία κρατικών υπηρεσιών της Κίνας και αντανακλά τη νέα πραγματικότητα που διαμόρφωσε η πανδημία. Εκατομμύρια Κινέζοι που είχαν μεταναστεύσει στα μεγάλα αστικά κέντρα της Κίνας για να εργαστούν στις βιομηχανίες της αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους εξαιτίας της πανδημίας. Αρκετοί από αυτούς τους εσωτερικούς μετανάστες δεν επέστρεψαν, όμως, στις πόλεις, καθώς η ζωή είναι ακριβή, με ιδιαιτέρως ακριβή τη στέγη, δύσκολη έως ανύπαρκτη την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας στα αστικά κέντρα, ενώ για κάποιους υπάρχει πάντα η λύση της τηλεργασίας. Σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της Κίνας, ο αριθμός των εσωτερικών μεταναστών ήταν στα τέλη Μαρτίου κατά τουλάχιστον 2,46 εκατ. μικρότερος από τον αντίστοιχο την άνοιξη του 2019, όταν δεν είχε ακόμη εκδηλωθεί η πανδημία.
Οπως σχολιάζει σχετικό ρεπορτάζ του αμερικανικού δικτύου CNBC, τις τελευταίες δεκαετίες η κινεζική ηγεσία χαλάρωσε τον κεντρικό έλεγχο στην οικονομία, με αποτέλεσμα δεκάδες εκατομμύρια Κινέζοι να αναζητήσουν εργασία στις μεγάλες πόλεις, όπως το Πεκίνο και η Σεντζέν. Στη διάρκεια όλων αυτών των ετών, οι τοπικές αρχές και κυβερνήσεις κατασκεύασαν δίκτυα υπόγειου σιδηροδρόμου και κάθε είδους αστικές υποδομές για να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη. Για μεγάλη μερίδα των εσωτερικών μεταναστών, πάντως, οι συνθήκες εργασίας ήταν εξαιρετικά σκληρές, όπως για όσους απασχολούνταν σε εργοστάσια, ενώ πιο προσφάτως πολύ σκληρούς όρους εργασίας αντιμετώπισαν όσοι εργάστηκαν στη μεταφορά και παράδοση προϊόντων των κινεζικών κολοσσών του ηλεκτρονικού εμπορίου. Περαιτέρω επιβαρυντικός παράγοντας υπήρξε, άλλωστε, το άκαμπτο σύστημα στέγασης που ισχύει στον ασιατικό γίγαντα και το οποίο δεν προσφέρει υπηρεσίες υγείας, πρόσβαση των παιδιών στα τοπικά σχολεία, ενώ δεν αναγνωρίζει καν δικαίωμα αγοράς κατοικίας παρά μόνο σε όσους παραμένουν στον τόπο καταγωγής τους, στον οποίο έχουν απογραφεί. Εν ολίγοις, οι εσωτερικοί μετανάστες δεν έχουν τέτοια δικαιώματα στις πόλεις στις οποίες έχουν εγκατασταθεί για να εργαστούν. Η ψηφιακή οικονομία και η εκτεταμένη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών έχουν οδηγήσει σε αντιστροφή της εσωτερικής μετανάστευσης, της διαδικασίας που τις τελευταίες δεκαετίες οδήγησε στη θεαματική ανάπτυξη της δεύτερης οικονομίας στον κόσμο. Και όπως τονίζουν οικονομικοί αναλυτές, είναι άγνωστο προς το παρόν ποιος θα είναι ο αντίκτυπος αυτής της αντιστροφής στην ευρύτερη κινεζική οικονομία.
«Η μετανάστευση από τις αγροτικές περιοχές στα αστικά κέντρα είχε ήδη επιβραδυνθεί προτού ακόμη εκδηλωθεί η πανδημία του κορωνοϊού», τονίζει η Νταν Γουάνγκ, οικονομολόγος στην Hang Seng China, με έδρα στη Σαγκάη. Η ίδια προεξοφλεί πως η αντιστροφή αυτής της εσωτερικής μετανάστευσης θα επιταχυνθεί τα επόμενα χρόνια «εν μέρει επειδή οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο κόστος της στέγασης στις πόλεις και δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας». Τα επίσημα στοιχεία καταδεικνύουν πως στη διάρκεια του περασμένου έτους οι Κινέζοι που επέστρεψαν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους ήταν κατά 1,6 εκατ. περισσότεροι σε σύγκριση με το 2019, τον τελευταίο χρόνο πριν από την πανδημία. Επιπλέον, πάνω από το 50% των επιχειρηματικών σχεδίων που τέθηκαν σε εφαρμογή επικεντρώνονται στη χρήση του Διαδικτύου, των διαφόρων online μεθόδων για την πώληση προϊόντων και του λεγόμενου live streaming. Ολο και περισσότεροι άνθρωποι που δεν κατοικούν πλέον στις μεγάλες πόλεις αναλαμβάνουν εργασίες της λεγόμενης ψηφιακής οικονομίας, εφόσον τους δίνεται πλέον η δυνατότητα να εργάζονται από απόσταση για επιχειρήσεις που εξακολουθούν να έχουν την έδρα τους στο κέντρο μεγάλων πόλεων. Είναι ενδεικτικά τα στοιχεία που έδωσε η πλατφόρμα ανεύρεσης εργασίας Qingtuanshe, σύμφωνα με την οποία από πέρυσι έχουν αυξηθεί σημαντικά τα αιτήματα για ανεύρεση εργασίας σε τομείς συναφείς με live streaming. Επιπλέον, η εταιρεία δημοσίων σχέσεων Vyoung με έδρα στο Πεκίνο αναφέρει πως δέχεται καθημερινά δεκάδες αιτήματα από κατοίκους μικρών πόλεων που ζητούν να συνεργαστούν με οίκους μόδας ως «influencers», όπως αποκαλούνται όσοι απασχολούνται με την έμμεση διαφήμιση προβάλλοντας προϊόντα μέσα από το προφίλ τους σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οπως, πάντως, επισημαίνει η Τζιάλου Σαν, οικονομολόγος και ακαδημαϊκός με ειδίκευση στις αναδυόμενες αγορές στο Διεθνές Ινστιτούτο Ανάπτυξης της Διοίκησης, πράγματι υπάρχει ανάγκη για τέτοιου είδους υπαλλήλους στον κλάδο, αν και σίγουρα δεν είναι πλέον εύκολο να επιτύχουν οι νέοι και να αναδειχθούν σε ένα είδος «σταρ» που έχει αντίκτυπο στην αγορά προϊόντων και ειδών πολυτελείας.
Οπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, παραμένει αβέβαιο πόσο μπορεί να συνδράμει στην οικονομική ανάπτυξη αυτή η ψηφιακή οικονομία. Οι λιανικές πωλήσεις έχουν επιβραδυνθεί τελευταία περισσότερο από τις προβλέψεις και οι πωλήσεις online παραμένουν στάσιμες. Αυτά αποτελούν λόγο ανησυχίας για μια οικονομία που επιχειρεί τη μεταστροφή της στην ιδιωτική κατανάλωση.