Η διαπραγμάτευση για το θέμα της επιβολής ελάχιστου εταιρικού φόρου σε παγκόσμιο επίπεδο εισέρχεται σε ένα κρίσιμο στάδιο, καθώς το θέμα εξετάζει από αύριο ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Μια πρώτη συμφωνία έχει ήδη επιτευχθεί στους κόλπους του G7, αλλά πολλές χώρες ανησυχούν ότι παραχωρούν πολλά, ενώ άλλες εμφανίζονται πρόθυμες να διασφαλίσουν ότι εταιρείες-μαμούθ, όπως οι τεχνολογικές, θα πληρώσουν δίκαιο μερίδιο.
Σχεδόν 140 χώρες θα διαπραγματευθούν αυτήν την εβδομάδα τις σημαντικότερες πτυχές και λεπτομέρειες για ένα παγκόσμιο φορολογικό σύστημα που θα προβλέπει την επιβολή ελάχιστου φόρου σε πολυεθνικές και προπαντός στους τεχνολογικούς κολοσσούς. Προ εβδομάδων οι πλουσιότερες χώρες του κόσμου, οι χώρες-μέλη της ομάδας των επτά, ενέκριναν πρόταση που προώθησε η αμερικανική κυβέρνηση για την επιβολή ελάχιστου φορολογικού συντελεστή ύψους τουλάχιστον 15% στα έσοδα των πολυεθνικών. Ευελπιστούν, έτσι, να δώσουν τέλος στον φορολογικό «ανταγωνισμό προς τα κάτω», όπως χαρακτήρισε η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών τις συνεχείς μειώσεις των φορολογικών συντελεστών από διάφορες χώρες που προσπαθούν να δελεάσουν τις πολυεθνικές και να προσελκύσουν επενδύσεις στο έδαφός τους.
Πρόκειται για έναν από τους δύο πυλώνες των μεταρρυθμίσεων που συμφώνησαν οι επτά μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου και θα επέτρεπε στις χώρες να φορολογούν ένα μερίδιο των κερδών των 100 πιο κερδοφόρων εταιρειών στον κόσμο. Ανάμεσά τους και οι ψηφιακοί κολοσσοί της Google, του Facebook και της Apple, που βάσει της αμερικανικής πρότασης θα φορολογούνται επί των πωλήσεών τους στην εκάστοτε χώρα, ανεξάρτητα από το πού βρίσκεται η έδρα τους.
Η συμφωνία αυτή πηγαίνει τώρα στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, οι 140 χώρες-μέλη του οποίου ξεκινούν συνομιλίες για το θέμα. Στόχος είναι η συγκεκριμενοποίηση της επί της αρχής συμφωνίας των επτά μεγάλων του πλανήτη.
Στη συνέχεια, η πρόταση θα παραπεμφθεί προς συζήτηση και έγκριση στις 20 ισχυρότερες χώρες του κόσμου, στο G20 των σημαντικότερων ανεπτυγμένων και αναδυόμενων χωρών, οι υπουργοί Οικονομικών των οποίων θα συναντηθούν στην Ιταλία στις 9 και 10 Ιουλίου.
Οπως ήταν αναμενόμενο, η υπό διαμόρφωση συμφωνία έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε ορισμένα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης που διατηρούν ιδιαίτερα χαμηλούς συντελεστές φορολογίας των εταιρειών. Τις ισχυρότερες διαφωνίες έχουν ήδη εκφράσει και αναμένεται να κάνουν το ίδιο και στο επόμενο στάδιο διαπραγμάτευσης η Ιρλανδία και η Ουγγαρία, δύο χώρες που φορολογούν τις πολυεθνικές με μόλις 12,5%. Οι δύο χώρες θεωρούν ότι έχουν πολλά να χάσουν αν υποχρεωθούν να αυξήσουν τους εταιρικούς φόρους στο προτεινόμενο 15%, οπότε θα εκλείψει το δέλεαρ που προσφέρουν σε πολυεθνικές για να εγκατασταθούν στο έδαφός τους.
Η Ιρλανδία έχει γίνει η έδρα της Ε.Ε. για τους τεχνολογικούς γίγαντες Facebook, Google και Apple χάρη στον φορο-συντελεστή του 12,5%. Εχει, άλλωστε, εμπνεύσει ένα είδος ανένδοτου αγώνα στην επίτροπο Ανταγωνισμού, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, που παρά την πρώτη δικαστική ήττα της έχει θέσει στόχο να υποχρεώσει την Apple σε καταβολή 13 δισ. ευρώ στο Δουβλίνο.
Την ίδια στιγμή, όμως, μια άλλη χώρα-μέλος της Ε.Ε. που επωφελήθηκε από τη χαμηλή της φορολογία, η Πολωνία, έχει εκφράσει την υποστήριξή της στην πρόταση της κυβέρνησης Μπάιντεν από την περασμένη εβδομάδα. Σύμφωνα, άλλωστε, με την υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, η Κίνα φαίνεται να ανησυχεί επίσης για την πρόταση.