Φωτιά στις τιμές ρεύματος έχει βάλει ο καύσωνας, που εκτόξευσε τη ζήτηση. Η εξέλιξη των τιμών προβληματίζει την κυβέρνηση και προσωπικά τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες, ζήτησε πλήρη ενημέρωση στις αρχές της εβδομάδας από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα αλλά και από τον διευθύνοντα της ΔΕΗ Γιώργο Στάσση. Τον προβληματισμό του εξάλλου για την αύξηση των τιμών ρεύματος εξέφρασε ο πρωθυπουργός από το βήμα της γενικής συνέλευσης του ΣΕΒ, δηλώνοντας ότι τον απασχολεί προσωπικά η προστασία των ευάλωτων καταναλωτών.
Η κυβέρνηση θα ήθελε να προλάβει το «ηλεκτροσόκ» για τους καταναλωτές με την παραλαβή των πρώτων εκκαθαριστικών λογαριασμών, οι οποίοι θα ενσωματώνουν τις υπέρογκες αυξήσεις της χονδρεμπορικής τιμής του Ιουνίου, που έφτασαν μέχρι και τα 128,15 ευρώ/MWh (24 του μηνός) και κινούνται τις τελευταίες εβδομάδες σταθερά πάνω από τα 100 ευρώ. Ωστόσο, δεν υπάρχουν διαθέσιμα εργαλεία αποκλιμάκωσης των τιμών, καθώς οι αυξήσεις κατά το μεγαλύτερο μέρος τους είναι αποτέλεσμα εξωγενών παραγόντων, που έχουν πυροδοτήσει αντίστοιχες με την Ελλάδα αυξήσεις και στις υπόλοιπες αγορές της Ευρώπης.
Οι αιτίες
Από τον Απρίλιο η τιμή του φυσικού αερίου ξεκίνησε ανοδική κούρσα, η οποία έφτασε σε ιστορικό υψηλό δεκαετίας, αποτέλεσμα της άρνησης της Gazprom να διαθέσει στους Ευρωπαίους πελάτες της αυξημένες ποσότητες, στάση που αποδίδεται από διεθνείς αναλυτές σε αντίδραση στην Oυάσιγκτον για την επιβολή κυρώσεων στη διαχειρίστρια εταιρεία του αγωγού Nord Stream 2 και τη συνακόλουθη στάση εργασιών για την ολοκλήρωσή του.
Ετσι, η τιμή του φυσικού αερίου από τα 17,77 ευρώ η μεγαβατώρα τον Μάρτιο στον ενεργειακό κόμβο TTF της Ολλανδίας έφτασε τα 20,96 ευρώ τον Απρίλιο και σκαρφάλωσε σταδιακά πάνω από τα 30 ευρώ τον Ιούνιο και χθες 1η Ιουλίου κοντά στα 36 ευρώ. Μια ανάλογη κούρσα ακολουθεί από τις αρχές του έτους και η τιμή των ρύπων (CO2) η οποία από τα 25,4 ευρώ ο τόνος πέρυσι (μέση τιμή) κινείται σταθερά πάνω από τα 50 ευρώ το τελευταίο διάστημα και χθες σημείωσε νέο ρεκόρ στα 58 ευρώ η μεγαβατώρα.
Φυσικό αέριο και CO2 ασκούν από τις αρχές του έτους πιέσεις στις χονδρεμπορικές τιμές σε όλη την Ευρώπη, οδηγώντας σε αυξήσεις πάνω από 60% στα χρηματιστήρια ενέργειας σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Η Ελλάδα, όπως και συνολικότερα οι χώρες των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, καταγράφει το τελευταίο διάστημα τις υψηλότερες τιμές, πάνω από 100 ευρώ η μεγαβατώρα. Στα υψηλά, άνω των 96 ευρώ, διαμορφώνονται και οι τιμές στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη, ενώ κοντά στα 100 ευρώ διαμορφώνονται οι τιμές και στην Ιβηρική Χερσόνησο.
Σήμερα η υψηλότερη τιμή παρατηρείται στην αγορά της Ιταλίας, στα 110,26 ευρώ η μεγαβατώρα, και η αμέσως επόμενη στην Ελλάδα στα 106,63 ευρώ. Η ζήτηση στην εγχώρια αγορά λόγω καύσωνα έφτασε χθες τα 9.760 μεγαβάτ, επίπεδα που είχε να δει η αγορά πριν από την κρίση του 2012.
Επιστρατεύθηκε ο λιγνίτης
Για την κάλυψη της ζήτησης επιστρατεύθηκε χθες, όπως και σήμερα, ο λιγνίτης, συμμετέχοντας με 13% στο ενεργειακό μείγμα. Η αγωνία στα αρμόδια επιτελεία για την ευστάθεια του συστήματος χτύπησε «κόκκινο» χθες, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανά πάσα στιγμή βλάβη, όχι μόνο στις κατάκοπες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, αλλά και στις πιο σύγχρονες μονάδες φυσικού αερίου.
Είναι ενδεικτική της ανησυχίας η δήλωση του διευθύνοντος συμβούλου του ΑΔΜΗΕ Μάνου Μανουσάκη στο χθεσινό συνέδριο για τις υποδομές, λίγο μετά τη βράβευση της εταιρείας για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης. «Παρότι είμαστε χαρούμενοι, η μισή μας σκέψη βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο Κρυονέρι, στο Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας της χώρας, καθώς περιμένουμε να ανέβει η ζήτηση στα 10 γιγαβάτ, κάτι που έχουμε να δούμε χρόνια, και η αλήθεια είναι ότι έχουμε ένα σύστημα που είναι υπό μετάβαση, αλλά αυτή η μετάβαση δεν έχει ολοκληρωθεί, με αποτέλεσμα την ώρα που μιλάμε να είναι απαραίτητο να συμμετέχουν στο ενεργειακό μείγμα οι λιγνίτες. Οπως γνωρίζουμε, αρκετά από αυτά τα εργοστάσια είναι παλιά, με αποτέλεσμα η απόδοση να είναι χαμηλότερη και η γενικότερη λειτουργία δυσκολότερη» είπε. «Εχουμε πάντως πάρει όλα τα μέτρα προκειμένου ακόμη και εάν συμβεί κάτι να υπάρχει ελάχιστη δυνατή όχληση στους καταναλωτές», συμπλήρωσε ο ίδιος.