Θέση μάχης για ένα νέο γύρο ανακατατάξεων στην ελληνική ασφαλιστική αγορά παίρνουν οι μεγάλοι ασφαλιστικοί όμιλοι, οι οποίοι μετρούν τις δυνάμεις τους ενόψει ενός νέου κύκλου εξαγορών και συγχωνεύσεων. Στο επίκεντρο των εξελίξεων το προσεχές διάστημα θα βρεθεί ο κλάδος των γενικών ασφαλίσεων, στον οποίο δραστηριοποιούνται πάνω από 35 ασφαλιστικές εταιρείες, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται από υψηλό κατακερματισμό. Στη μάχη που θα δοθεί, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, θα κυριαρχήσουν οι μεγάλοι ασφαλιστικοί όμιλοι και κυρίως οι πολυεθνικές, καθοδηγώντας τη συγκέντρωση της αγοράς προς μεγαλύτερα και ισχυρότερα σχήματα.
H ενίσχυση των Ολλανδών
Τη λογική της συγκέντρωσης του κλάδου μέσα από την επανατοποθέτηση της στάσης των μεγάλων πολυεθνικών ομίλων αντανακλά και η συμφωνία εξαγοράς της αμερικανικής MetLife από τον ολλανδικό όμιλο ΝΝ, που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα. Στη συμφωνία εντάσσεται και η εξαγορά της MetLife στην Πολωνία, που συνιστά μια μεγάλη αγορά και αποτυπώνει την πρόθεση του ολλανδικού ομίλου να ενισχύσει το μερίδιό του στις ευρωπαϊκές χώρες, από τις οποίες αντλεί και το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του, σε αντίθεση με τον αμερικανικό όμιλο που αντλεί πάνω από το 95% των εσόδων του από αγορές εκτός Ευρώπης.
Στις συμφωνίες που υπαγορεύθηκαν από την αναθεώρηση της στρατηγικής των πολυεθνικών ομίλων και την αποχώρησή τους από επιλεγμένες αγορές εντάσσεται και η αποχώρηση της Axa Ασφαλιστικής από την ελληνική αγορά πριν από μερικούς μήνες και η εξαγορά της δραστηριότητάς της στη χώρα μας από τον ιταλικό όμιλο Generali. Αντίθετα, η συμφωνία για τη μεταβίβαση της Εθνικής Ασφαλιστικής στο CVC Capital Partners, που αποτέλεσε επίσης μια από τις σημαντικότερες συμφωνίες τους τελευταίους μήνες, υπαγορεύθηκε από την υποχρέωση της ΕΤΕ να αποεπενδύσει από θυγατρικές του ομίλου.
Η εξαγορά της MetLife από την ΝΝ, όπως σημειώνει σε δήλωσή της στην «Κ» η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της ΝΝ Hellas, Μαριάννα Πολιτοπούλου, αποτελεί «έμπρακτη εμπιστοσύνη στην προοπτική ανάπτυξης της ελληνικής αγοράς» και απηχεί τη στρατηγική του ολλανδικού ομίλου «να διαμορφώνει τις εξελίξεις». Η κίνηση αναδεικνύει την ΝΝ στην πρώτη θέση της ασφαλιστικής αγοράς στη χώρα μας, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη εταιρεία με συνολικά ασφάλιστρα 755 εκατ. ευρώ, μερίδιο αγοράς 18% στο σύνολο της ασφαλιστικής αγοράς και 31% στον κλάδο ζωής και υγείας.
Το CVC
Η Εθνική Ασφαλιστική, παρά την απώλεια της κυριαρχίας παραμένει η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου με συνολικά ασφάλιστρα 669 εκατ. ευρώ. Η συμφωνία πώλησής της στο επενδυτικό κεφάλαιο CVC Capital Partners αναμένεται να ξεκλειδώσει υπεραξίες λόγω της υπεροχής του στον χώρο της υγείας, ενώ η συμφωνία με την ΕΤΕ για την ανάπτυξη του bancassurance, αναμένεται να αποτελέσει το «κλειδί» για τον επαναπροσδιορισμό της θέσης, της έως τώρα μεγαλύτερης εταιρείας στην .
αγορά. Ισχυρό πόλο αποτελεί πλέον και η Generali, που εκτός από την εξαγορά της Axa Ασφαλιστικής, που τη φέρνει στην τέταρτη θέση της αγοράς από άποψη όγκου ασφαλιστικών εργασιών, με συνολικά ασφάλιστρα 405 εκατ. ευρώ, η αποκλειστική συμφωνία με την Alpha Bank για την πώληση ασφαλιστικών προϊόντων μέσω του τραπεζικού δικτύου αναμένεται να δώσει νέα δυναμική στην αύξηση των εργασιών τα προσεχή χρόνια.
Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται πλέον στους άλλους δύο ομίλους, που συμπληρώνουν την πεντάδα των ισχυρών του κλάδου και συγκεκριμένα τη Eurolife και την Interamerican, οι διοικήσεις των οποίων έχουν επικεντρώσει το ενδιαφέρον τους στον χώρο των γενικών ασφαλίσεων που θα βρεθεί στο επίκεντρο του νέου κύκλου εξαγορών. Η πρώτη, με συνολικά ασφάλιστρα 445 εκατ. ευρώ, διατηρεί την τρίτη θέση και παραμένει ο πιο κερδοφόρος ασφαλιστικός όμιλος στη χώρα, ενώ η δεύτερη, με συνολικά ασφάλιστρα 392 εκατ. ευρώ, επενδύει σταθερά στην ψηφιακή εποχή και αποτελεί τον ψηφιακό ασφαλιστικό όμιλο της χώρας.
Μικρά μερίδια
Η ελληνική ασφαλιστική αγορά στον κλάδο των γενικών ασφαλίσεων αναπτύχθηκε κυρίως μέσα από την ασφάλιση αυτοκινήτου και παρότι έχει βρεθεί συχνά τα τελευταία χρόνια στο στόχαστρο πιθανών εξαγορών, οι πρωτοβουλίες αυτές δεν καρποφόρησαν. Το ξέσπασμα της πανδημίας είχε σαν συνέπεια τον περιορισμό των ζημιών λόγω κυρίως του περιορισμού της κυκλοφορίας αυτοκινήτων, ενισχύοντας την κερδοφορία των εταιρειών, αλλά αναστέλλοντας –σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς– τις εξελίξεις για τη συγκέντρωση του κλάδου, οι οποίες ωστόσο δεν μπορούν να ματαιωθούν. Ο μεγάλος αριθμός εταιρειών με μικρά μερίδια η κάθε εταιρεία, ο υψηλός ανταγωνισμός, η χαμηλή διείσδυση των εταιρειών στις ασφαλίσεις περιουσίας και την κάλυψη από φυσικές καταστροφές, καθώς και το έλλειμμα σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης και ψηφιοποίησης του κλάδου, δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για πιθανές εξαγορές το επόμενο διάστημα, όταν πλέον η κερδοφορία θα απαιτεί περιορισμό του κόστους και κρίσιμη μάζα από άποψη ασφαλιστικών εργασιών.
Εντονες πιέσεις στον κλάδο ζωής
Εξίσου σημαντικές είναι οι πιέσεις που δέχεται ο κλάδος ζωής στη χώρα μας και διεθνώς λόγω των μειωμένων επιτοκίων, πολιτική που πλήττει ευθέως τα έσοδα από επενδύσεις και αυξάνει τις υποχρεώσεις σε αποθέματα που πρέπει να κρατούν οι ασφαλιστικές εταιρείες. Η τάση αυτή ερμηνεύει, άλλωστε, σε μεγάλο βαθμό και τις κινήσεις αποεπένδυσης των πολυεθνικών ομίλων σε διάφορες αγορές και την προσπάθειά τους να ισχυροποιήσουν τη θέση τους σε άλλες, ώστε να αποκτήσουν ικανά μερίδια αγοράς.
Ειδικά στην ευρωπαϊκή αγορά η τάση αυτή είναι κυρίαρχη λόγω και των πιέσεων που δημιουργεί το δημογραφικό πρόβλημα και αυτός είναι και ο λόγος που το σύνολο των εταιρειών έχει εγκαταλείψει τα προϊόντα εγγυημένου επιτοκίου και έχει στραφεί στη διάθεση επενδυτικών προγραμμάτων, τα οποία δεν έχουν εγγυημένες αποδόσεις.
Πρόσθετη πίεση θα δημιουργήσει η υποχρέωση προσαρμογής στο νέο χρηματοοικονομικό πρότυπο IFRS 17, που πρόκειται να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2023 και θα αλλάζει τον τρόπο προεξόφλησης των αποθεμάτων για τα συμβόλαια ζωής, δημιουργώντας νέες κεφαλαιακές απαιτήσεις, ενώ καταλύτη των εξελίξεων θα αποτελέσει επίσης το νέο πλαίσιο φερεγγυότητας (Solvency) που συζητείται ήδη στα αρμόδια ευρωπαϊκά εποπτικά όργανα και αναμένεται να διευρύνει τις κεφαλαιακές υποχρεώσεις του κλάδου.
Οι καλύψεις υγείας
Στο στόχαστρο περιορισμού του κόστους μέσα από τη δημιουργία κρίσιμης μάζας βρίσκεται επίσης και ο κλάδος υγείας, ο οποίος ειδικά στη χώρα μας χαρακτηρίζεται από ολιγοπωλιακές συνθήκες σε επίπεδο παρόχου υπηρεσιών υγείας.
Η εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής από το CVC Capital Partners, που ελέγχει τρία μεγάλα νοσηλευτήρια της χώρας, προεξοφλείται ότι θα ευνοήσει την ανάπτυξη των εργασιών για την ίδια την Εθνική Ασφαλιστική, αλλά σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, θα δημιουργήσει πιέσεις στις υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου, οι οποίες θα υποχρεωθούν να αυξήσουν τα μερίδιά τους για να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική τους ισχύ και να μειώσουν το κόστος των καλύψεων υγείας.