Η εντεινόμενη προσπάθεια της χώρας να διευκολύνει την υλοποίηση κατά το δυνατόν περισσότερων επενδύσεων, μέσω και του καθεστώτος fast track σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για την… παρείσφρηση επενδυτικών έργων που δεν διαθέτουν υψηλή προστιθέμενη αξία ή πραγματικά στρατηγικό χαρακτήρα.
Σε χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου είδους «παρενεργειών» που προκαλεί ο υπερβάλλων ζήλος της πολιτείας για προσέλκυση κεφαλαίων έχει εξελιχθεί η περίπτωση της επένδυσης με τίτλο «Project Voula» του σχήματος ειδικού σκοπού VHPH Properties της κοινοπραξίας των Hines και Henderson Park. Πρόκειται για ένα «οικιστικό – τουριστικό» έργο 135,9 εκατομμυρίων ευρώ στην περιοχή «Εξοχή» της Βούλας, που σχεδιάζεται να υλοποιηθεί σε οικόπεδα που βρίσκονται στις οδούς Μεγάλου Βασιλείου, Βασ. Γεωργίου, Αθηναΐδος και Μαυρομιχάλη. Σύμφωνα με το υποβληθέν επενδυτικό σχέδιο στον φορέα Enterprise Greece, προβλέπεται η ανάπτυξη, σε τρεις φάσεις, σε έκταση περίπου 71.000 τετραγωνικών μέτρων, 250 έως 350 διαμερισμάτων, όπως και γυμναστηρίων, πισινών και υπόγειων χώρων στάθμευσης.
Κατά τον νόμο 4608/2019, έργα που δημιουργούν τουλάχιστον 120 νέες θέσεις εργασίας και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των 100 εκατ. ευρώ αντιμετωπίζονται ως στρατηγικές επενδύσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, το έργο δεν συνιστά στρατηγική επένδυση, όχι μόνο επειδή οι σχεδιαζόμενες χρήσεις δεν προβλέπονται ευθέως από το υφιστάμενο ρυθμιστικό σχέδιο Αττικής και είναι αντίθετες με τον ισχύοντα, κατά τον ρυμοτομικό σχεδιασμό, χαρακτήρα της περιοχής ως αποκλειστικά κατοικίας, αλλά και επειδή αντίστοιχου χαρακτήρα έργα δεν εντοπίζονται στο καθεστώς επιτάχυνσης επενδύσεων.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Γλυκερία Π. Σιούτη, βάσει της απόφασης 123/2007 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, οποιαδήποτε μεταβολή του χαρακτήρα της περιοχής θα μπορούσε να επιτραπεί μόνον μετά επιστημονική μελέτη, που όμως δεν έχει πραγματοποιηθεί.
Με το σκεπτικό αυτό, το δημοτικό συμβούλιο του δήμου προχώρησε στη μείωση του συντελεστή δόμησης στο 0,30 και στην αναστολή οικοδομικών αδειών και εργασιών στα οικοδομικά τετράγωνα που σχεδιάζεται το έργο. «Διαβιβάσαμε τη γνωμοδοτική αυτή απόφασή μας στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τις περαιτέρω ενέργειες», εξηγεί ο κ. Κωνσταντέλλος. Εάν, όπως διευκρινίζει, εντός του προβλεπόμενου χρονικού ορίου των 90 ημερών –που εκπνέει αρχές Αυγούστου– οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν εξετάσουν το σχετικό αίτημα, ο δήμος θα καταθέσει στο ΣτΕ αίτηση ακύρωσης κατά παράλειψης της διοίκησης να προβεί σε οφειλόμενη νόμιμη ενέργεια.
Ανεξάρτητα, όμως, από τις αντιδράσεις που εγείρουν ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης και νομικοί για το εάν η οικιστική ανάπτυξη των Hines – Henderson πληροί τις προδιαγραφές ως στρατηγική επένδυση, από τα έργα που έχουν ενταχθεί έως σήμερα στο καθεστώς fast track κανένα δεν προβλέπει την υλοποίηση αμιγούς ανάπτυξης κατοικιών.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσιευμένες αποφάσεις, στη διαδικασία επιτάχυνσης και διαφάνειας υλοποίησης στρατηγικών επενδύσεων έχουν ενταχθεί η ανάπτυξη από την «Ελλάκτωρ» έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας – αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) συνολικής ισχύος 470,4 MW στην Εύβοια, αλλά και η υλοποίηση από την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή 18 ΑΣΠΗΕ 360 ΜW στον Δήμο Καρύστου Ευβοίας, προϋπολογισμού 585 εκατ. ευρώ. Στο καθεστώς fast track έχει περιληφθεί σημαντικός αριθμός έργων αιολικής ενέργειας, τα οποία δεν δημιουργούν μόνο θέσεις εργασίας, αλλά υπηρετούν και τον στόχο της χώρας για απολιγνιτοποίηση. Εχει ακόμη ενταχθεί η επένδυση 51 εκατ. ευρώ της φαρμακοβιομηχανίας Elpen στην έρευνα και ανάπτυξη (R&D) και παραγωγή που στηρίζει τη στρατηγική προτεραιότητα για ενίσχυση της βιομηχανίας, με τη συμβουλευτική εταιρεία EY να αναφέρει στην πρόσφατη μελέτη της ότι το R&D και η βιομηχανία αποτελούν τις δύο δραστηριότητες στις οποίες η χώρα πρέπει να δώσει έμφαση.
Η λίστα των ενταγμένων έργων περιλαμβάνει και αριθμό υψηλών προδιαγραφών τουριστικών συγκροτημάτων, τα οποία συμβάλλουν στην ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Σε αυτά ανήκουν η κατασκευή και λειτουργία της πολυτελούς τουριστικής μονάδας VIP Exclusive Club στον Σκορπιό από τον Ρώσο επενδυτή Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ και το παραθεριστικό – τουριστικό χωριό Kilada Hills στoν νομό Αργολίδας.