O Παγκόσμιος Δείκτης Καινοτομίας (GII) είναι μια συστηματική Έκθεση που παράγεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας (WIPO) η οποία αξιολογεί τις επιδόσεις των οικοσυστημάτων καινοτομίας 132 οικονομιών καταγράφοντας παράλληλα τις πιο πρόσφατες διεθνείς εξελίξεις σχετικά με την καινοτομία.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι 3 πρώτες χώρες, ανάμεσα σ’ εκείνες με τα υψηλά εισοδήματα, παραμένουν συνεχόμενα η Ελβετία, η Σουηδία και οι ΗΠΑ κι αυτό είναι δεν είναι κάτι συχνό. Επίσης παρατηρούμε ότι η πλειονότητα των 25 πρώτων χωρών είναι ευρωπαϊκές. Η Κορέα μπήκε στην 5άδα για πρώτη φορά. Εδώ κατατάσσεται και η Ελλάδα, η οποία στη συνολική κατάταξη οπισθοχώρησε κατά 4 βαθμίδες (από την 43η θέση στην 47η). Το παράδοξο είναι ότι ανέβηκε μία θέση (από τη 40 στην 39η) όσον αφορά τις επενδυτικές εκροές για την καινοτομί και ταυτόχρονα οι επιδόσεις παραγωγής τεχνολογίας χειροτέρευσαν κατεβάζοντάς μας άλλες 8 θέσεις (από την 52η στην 60η θέση) μεγαλώνοντας το χάσμα εισροών – εκροών σε 21 θέσεις από 12. Η Ελλάδα και η Ρουμανία είναι οι δύο ευρωπαϊκές χώρες που κατατάσσονται ως λιγότερο αποτελεσματικές από όσο θα περίμενε κανείς με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια. Αντίθετα η Βουλγαρία η οποία ανήκει στις χώρες με μέτρια εισοδήματα εμφανίζεται στην πρώτη τριάδα των χωρών σε περιφερειακό επίπεδο.
Η έκθεση αξιολογεί συνολικά 7 πυλώνες. Η Ελλαδα εμφανίζει τις καλύτερες επιδόσεις της, σε σχέση με τον μέσο όρο όλων των χωρών, στον Πυλώνα που εξετάζει Ανθρώπινο Δυναμικό και την Έρευνα και Ανάπτυξη που παράγεται από τα πανεπιστημιακά ιδρύματα (16η θέση).
Παράλληλα, σε επιχειρησιακό επίπεδο, όπως πληροφορούμεθα από μία πρόσφατη ευρωπαϊκή έρευνα οι περισσότερες ΜμΕ δεν έχουν τα μέσα για να παρακινήσουν το ανθρώπινο δυναμικό τους ώστε να συμμετέχει ενεργά στην διαδικασία παραγωγής καινοτομίας.
Η χειρότερη θέση της Ελλάδας στην Έκθεση GII εμφανίζεται στην έλλειψη πολυπλοκότητας της αγοράς (70η θέση) και συγκεκριμένα της παροχής πιστώσεων στις ΜμΕ (101η θέση) , στο μικρό ενδιαφέρον των επενδυτών (104η θέση) και στη μειωμένη ποικιλομορφία της εγχώριας αγοράς (63η θέση).
Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε την πρώτη μας θέση στις εγγραφές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση καθώς και την μακρύτερη παραμονή στο εκπαιδευτικό σύστημα;
Πώς θα ενισχύσουμε τις συνεργασίες του Πανεπιστημίου με την βιομηχανία (110η θέση); Σύμφωνα με την έκθεση δαπανάται αρκετά μεγάλο ποσοστό του ΑΕΠ για λογισμικό (10η θέση) αλλά η παραγωγικότητα της εργασίας παραμένει στην 110 θέση.
Πώς θα αξιοποιήσουμε τις πιστοποιήσεις σχετικά με το περιβάλλον (21η θέση) και την ποιότητα (14η θέση) ώστε να προσελκύσουμε τους κατάλληλους επενδυτές (104η) και τα σωστά επιχειρηματικά κεφάλαια (81);
Η παραγωγή καινοτομίας είναι ένας πολύ κρίσιμος παράγοντας για την ασφαλέστερη πλοήγησή μας στα αχαρτογράφητα νερά της επόμενης μέρας, δεν προέρχεται κατά παραγγελία ούτε αφορά μόνον την δημιουργία τεχνολογίας. Χρειάζεται Leadership (ηγεσία) και όχι απλώς καθοδήγηση (Leading). Και ηγεσία χρειάζεται να επιδείξουν όλοι όσοι είναι επικεφαλής σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας: επαγγελματική, ακαδημαϊκή, πολιτική.
Εχουμε μια χρυσή ευκαιρία με πολλές προκλήσεις μπροστά μας. Ας αναλάβουμε να ηγηθούμε εμπνέοντας τους άλλους και εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή τους μέσα από αυτό που δίνει νόημα στη ζωή τους και τους ωθεί να παλεύουν με τον δικό του διαφορετικό τρόπο.
*Η Δρ. Βενετία Κουσία είναι Γενική Διευθύντρια στο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας