Σε βαρύ κλίμα ανησυχίας για την παγκόσμια ανάκαμψη ξεκίνησε χθες η ετήσια σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, καθώς η οικονομία απειλείται από τις υψηλές τιμές της ενέργειας, τους κραδασμούς στην εφοδιαστική αλυσίδα και την επιτάχυνση του πληθωρισμού. Υπουργοί Οικονομικών και κεντρικοί τραπεζίτες συνομιλούν από χθες στην Ουάσιγκτον, ενώ βαριά σκιά ρίχνει στην παγκόσμια οικονομία ο επιζήμιος συνδυασμός της ενεργειακής κρίσης, του επιταχυνόμενου πληθωρισμού και των ρωγμών στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Από την περασμένη εβδομάδα το ΔΝΤ έχει προειδοποιήσει ότι υποβαθμίζει την πρόβλεψή του κάτω από την αρχική εκτίμησή του για ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας κατά 6%.
Οπως προκύπτει από έρευνα που διεξήχθη αποκλειστικά για λογαριασμό των Financial Times, η παγκόσμια οικονομία σημείωσε ιστορική ανάκαμψη στις αρχές του 2021 αλλά τώρα ο ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνεται στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη. Σύμφωνα με τον δείκτη Brookings-FT, πάνω από την αμερικανική και την κινεζική οικονομία εξακολουθεί να επικρέμαται η δαμόκλειος σπάθη της πανδημίας, ενώ οι πολιτικές ηγεσίες δεν μπορούν πλέον να αυξήσουν τις δαπάνες χωρίς περαιτέρω κινδύνους. Ηδη στις ΗΠΑ τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου εμφανίζουν στασιμότητα στην αγορά εργασίας, μειωμένη επιχειρηματική και καταναλωτική εμπιστοσύνη, με την ανάπτυξη να επιβραδύνεται, ενώ την ίδια στιγμή, η Federal Reserve προσανατολίζεται σε μια στροφή σε πιο περιοριστική πολιτική προκειμένου να αναχαιτίσει τον πληθωρισμό. Στην Κίνα, άλλωστε, το Πεκίνο προσπαθεί να ανακόψει την εξάπλωση του στελέχους «Δέλτα» ενώ παράλληλα καταβάλλει προσπάθειες να αναδιατάξει την οικονομία στρέφοντάς την στην κατανάλωση εν μέσω ανεπάρκειας ενέργειας.
Επιζήμιος ο συνδυασμός ενεργειακής κρίσης, πληθωρισμού και ρωγμών στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.
Οπως τονίζει ο Εσουάρ Πρασάντ, ανώτερο στέλεχος του Ινστιτούτου Brookings, οι πολιτικές ηγεσίες σε πολλές μεγάλες οικονομίες προσπαθούν να επιτύχουν ένα είδος τετραγωνισμού του κύκλου, εν ολίγοις να στηρίξουν την ανάπτυξη και παράλληλα να κρατήσουν υπό έλεγχο τον πληθωρισμό, «ενώ ταυτοχρόνως βάλλονται τόσο από εξωτερικά όσο και από εσωτερικά πλήγματα»
Ο δείκτης Brookings-FT προκύπτει από τη σύγκριση των δεικτών οικονομικής δραστηριότητας, αγορών κεφαλαίου και εμπιστοσύνης με τον ιστορικό μέσο όρο τους. Καταδεικνύει, έτσι, πως από τον Μάρτιο ανακάμπτει η οικονομία παγκοσμίως τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες οικονομίες καθώς επανέρχεται η εμπιστοσύνη, ενώ προχωράει η εμβολιαστική διαδικασία. Και η διαπίστωση ισχύει εξίσου για τις αναδυόμενες οικονομίες και τις χώρες χαμηλού εισοδήματος, παρά το γεγονός ότι στις χώρες αυτές ο εμβολιασμός είναι ατελής. Τα τελευταία στοιχεία, όμως, προδίδουν πως έχει χαθεί η κεκτημένη ταχύτητα της παγκόσμιας οικονομίας, οι αγορές έχουν χάσει τη λάμψη των προηγούμενων μηνών και η ανάκαμψη φαίνεται να μένει από καύσιμα. Οι ανεπτυγμένες οικονομίες προσέκρουσαν σε εμπόδια ενώ πλησίαζαν τα προ πανδημίας επίπεδα.
Την ίδια στιγμή, όμως, στις αναδυόμενες οικονομίες και στις χώρες χαμηλού εισοδήματος γίνονται όλο και βαθύτερα τα σημάδια της επιβράδυνσης και ιδιαιτέρως σε όσες χώρες οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν τα περιθώρια ελιγμών για να τονώσουν τη ζήτηση χωρίς να εντείνουν περαιτέρω τις πληθωριστικές πιέσεις. Μιλώντας στους Financial Times, ο Εσουάρ Πρασάντ επισημαίνει πως «η εκτόξευση των τιμών της ενέργειας είναι αντιπροσωπευτική των προβλημάτων που έχουν προκαλέσει οι ρωγμές στην εφοδιαστική αλυσίδα και που μπορούν τελικά να πλήξουν τη ζήτηση, ιδιαιτέρως αν οι κεντρικές τράπεζες αναγκαστούν να λάβουν επιθετικά μέτρα για να ανακόψουν τον πληθωρισμό»