Oι ελλείψεις προμηθειών επηρεάζουν τη γερμανική οικονομία. Σύμφωνα με την έκθεση του ινστιτούτου ZEW, ο δείκτης προσδοκιών για την πορεία της υποχώρησε για πέμπτη διαδοχικά φορά τον Οκτώβριο στις 22,3 μονάδες από τις 26,5 μονάδες τον Σεπτέμβριο, όταν οι αναλυτές του Reuters ανέμεναν 24 μονάδες. Επειτα από μια σειρά αυξήσεων από τον Φεβρουάριο, το ισοζύγιο των απόψεων για την τρέχουσα μακροοικονομική κατάσταση στη Γερμανία επίσης εξασθένησε τον Οκτώβριο στις 21,6 μονάδες από τις 31,9 μονάδες τον Σεπτέμβριο, ήτοι έφθασε σε χαμηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο των αναλυτών που συμμετείχαν σε έρευνα του Reuters και προέβλεπαν 28,5 μονάδες. Προσφάτως, το αφήγημα του στασιμοπληθωρισμού επηρέασε την ψυχολογική διάθεση των επενδυτών στις αγορές. Πέραν των ανησυχιών για το πώς θα εξελιχθεί το κύμα της μετάλλαξης «Δέλτα» του κορωνοϊού, η επιδείνωση των ελλείψεων στην τροφοδοτική αλυσίδα, η εκτίναξη των τιμών ενέργειας και οι κίνδυνοι από τη διεθνή σκηνή, όπως οι αναταράξεις στην υπερβολικά εκτεταμένη αγορά ακινήτων της Κίνας, καθώς και η αμφιβολία για το θέμα των ορίων δανεισμού των ΗΠΑ σκίασαν τις προοπτικές ανάπτυξης το φετινό φθινόπωρο.
Οι ελλείψεις σε πρώτες ύλες και εργατικά χέρια ροκανίζουν τον ρυθμό ανάπτυξης.
Και ίσως περάσει αρκετός καιρός και προχωρήσει και το 2022, έως ότου επιλυθούν τα περισσότερα από τα προβλήματα στα συστήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η οικονομία της Γερμανίας, η οποία βασίζεται στη βιομηχανία, έχει πληγεί σοβαρότατα από αυτά τα ζητήματα, αν και στα ασθενικά δεδομένα της βιομηχανικής παραγωγής μάλλον συνέβαλαν και τα διαστήματα των διακοπών των εργαζομένων στα εργοστάσια. Η επιδείνωση της συνθήκης στο σύστημα προμηθειών σημαίνει ότι το ΑΕΠ της χώρας ίσως να αυξηθεί μόνο πολύ ήπια το τέταρτο τρίμηνο. Εκτιμούμε ότι σε τριμηνιαία βάση η οικονομία θα αναπτυχθεί 0,8% την περίοδο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου χάρη στις υπηρεσίες, αν και οι κίνδυνοι παραμένουν. Το ΑΕΠ πιθανώς να επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδά του το πρώτο τρίμηνο του 2022 και όχι το τέταρτο τρίμηνο του 2021, όπως το είχαμε θεωρήσει πιθανό μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες.
Παρά ταύτα αναμένουμε η αναδίπλωση να έχει μόνο προσωρινό χαρακτήρα. Τα βιβλία παραγγελιών είναι γεμάτα, τα νοικοκυριά διαθέτουν υπερβολικές αποταμιεύσεις, ενώ από τη δική τους την πλευρά οι επιχειρήσεις θα θελήσουν να επενδύσουν, αποσκοπώντας να επεκτείνουν τις παραγωγικές τους δυνατότητες και να αποκαταστήσουν τα αποθέματά τους. Συνεπώς, η παραγωγή μπορεί να καθυστερήσει, αλλά θα ανακτήσει τον βηματισμό της. Αντιστοίχως μιλώντας γενικά για την Ευρωζώνη, μετά την εφήμερη επιβράδυνση στα τέλη του έτους, το ΑΕΠ της ενδέχεται και αυτό να υπερβεί τα προ πανδημίας επίπεδά του το πρώτο τρίμηνο του 2022. Οι δε Ηνωμένες Πολιτείες προηγούνται ήδη αρκετά, καθώς έχουν πλήρως ανακάμψει από το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
* Ο κ. Salomon Fiedler είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.