Εντείνονται οι πιέσεις των κατασκευαστικών εταιρειών για την επίλυση του προβλήματος των ανατιμήσεων στις τιμές των υλικών, που έχουν αγγίξει ακόμα και το 75% σε ορισμένες περιπτώσεις, συγκριτικά με τις αρχές του έτους. Παρότι το υπουργείο Υποδομών επεξεργάζεται επί αρκετό χρονικό διάστημα ένα πρόγραμμα αποζημίωσης μέσω αναθεωρήσεων των προϋπολογισμών των έργων, εντούτοις ακόμα δεν έχει προχωρήσει στην εφαρμογή του, γεγονός που έχει αρχίσει να προκαλεί «νευρικότητα» στις εταιρείες, τόσο τις μικρότερες –που εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να απορροφήσουν το πρόσθετο κόστος– όσο και στους «μεγάλους» του κλάδου, οι οποίοι διαπιστώνουν ότι ήδη υπάρχει σημαντική επίπτωση στην κερδοφορία του κατασκευαστικού τους τομέα.
Ασφαλώς, σε κάθε περίπτωση, το κόστος των δημοσίων έργων θα αυξηθεί λόγω των ανατιμήσεων που καταγράφονται και των αποζημιώσεων που θα δοθούν για τα έργα που εκτελούνται ήδη. Μάλιστα, όπως φαίνεται, οι αυξήσεις των τιμών δεν ήταν πρόσκαιρες, όπως ίσως να εύχονταν στην κυβέρνηση, αλλά φαίνεται ότι μονιμοποιούνται, ενώ στον «λογαριασμό» προστίθενται διαρκώς και νέες κατηγορίες υλικών. Χάλυβας, τσιμέντο, ασφαλτικά προϊόντα, καύσιμα (πετρέλαιο) και χαλκός αποτελούν τις βασικότερες ομάδες υλικών που χρησιμοποιούνται κατά κόρον στα έργα υποδομής και έχουν σημειώσει μεγάλη αύξηση κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών.
Χάλυβας, τσιμέντο, ασφαλτικά προϊόντα, καύσιμα και χαλκός έχουν αυξηθεί σημαντικά το τελευ-ταίο διάστημα.
Αυτό αυξάνει το κόστος για το Δημόσιο, όχι μόνο ως προς τις αποζημιώσεις που θα χρειαστεί να καταβληθούν, αλλά και αναφορικά με το κόστος των μελλοντικών έργων. Ηδη τα στελέχη των εταιρειών σημειώνουν ότι θα πρέπει οι εκπτώσεις που θα δοθούν στους διαγωνισμούς που «τρέχουν» αυτή την περίοδο να είναι μετρημένες, ακόμα και μονοψήφιες, ώστε να ενσωματώνουν τις αυξήσεις στο κατασκευαστικό κόστος. Με δεδομένο ότι οι προϋπολογισμοί των έργων δεν θα αλλάξουν, θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι εργολήπτες να προσαρμόσουν ανάλογα και τις προσφορές τους, ώστε να αποφύγουν να αναλάβουν έργα με ζημία. Αν όντως συμβεί κάτι τέτοιο, τότε το ρίσκο των εταιρειών, όχι μόνο θα περιοριστεί, αλλά ταυτόχρονα θα υπάρξει και περιθώριο για σημαντικές υπεραξίες και κέρδη, από μια πιθανή αποκλιμάκωση των τιμών, π.χ. σε 12 μήνες από σήμερα. Για το ζήτημα αυτό τοποθετήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ο πρόεδρος της Ακτωρ, Χρ. Παναγιωτόπουλος, σημειώνοντας ότι «στους μελλοντικούς διαγωνισμούς θα πρέπει οι προσφορές που θα δοθούν να είναι αρκετά χαμηλές, καθώς δεν μπορεί κανείς να επικαλεστεί αυξήσεις στο κόστος εκ των υστέρων, καθώς αυτές είναι ήδη γνωστές».
Μικρότερες εκπτώσεις
Στην αγορά εκτιμούν ότι οι υπερβολικές εκπτώσεις ανήκουν πλέον στο παρελθόν, κάτι που θα συνέβαινε νομοτελειακά, τόσο λόγω της σημαντικής μεγέθυνσης της «πίτας» των έργων σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια όσο και εξαιτίας των πρόσφατων νομοθετικών πρωτοβουλιών, που επιβάλλουν αυστηροποίηση της διαδικασίας αιτιολόγησης των προσφορών από τους προσωρινούς αναδόχους. Ειδικά όμως λόγω των ανατιμήσεων των υλικών κατασκευής και της διατήρησης των τιμολογίων των υλικών (βάσει των οποίων διαμορφώνονται οι προϋπολογισμοί των έργων) στο επίπεδο που βρίσκονταν πριν από την πανδημία, θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο να δοθούν υψηλές εκπτώσεις στους νέους διαγωνισμούς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΑΤΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών), κατά το 2020 η μέση έκπτωση που προσφέρθηκε στους συνολικά 369 διαγωνισμούς έργων προϋπολογισμού από 2 εκατ. ευρώ και πάνω άγγιξε το 48,7%. Αντίστοιχα, κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2021 η μέση έκπτωση διαμορφώνεται σε 49,6% επί συνόλου 182 δημοπρατημένων έργων. Παρότι τα παραπάνω νούμερα συνιστούν μια μικρή υποχώρηση έναντι του 2019, όταν η μέση έκπτωση άγγιξε το 51,7%, εντούτοις παραμένουν πολύ υψηλά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2012 η μέση προσφερόμενη έκπτωση ανά διαγωνισμό δεν ξεπερνούσε το 36,3%.