Με ρυθμό ανάπτυξης 4,5%, αύξηση των επενδύσεων κατά 21,9% και με τα έσοδα από τον τουρισμό να υπολογίζονται στα 16 δισ. ευρώ συντάχθηκε ο προϋπολογισμός του 2022, ο οποίος θα ψηφισθεί στις 18 Δεκεμβρίου. Για το τρέχον έτος η κυβέρνηση αποφάσισε να κινηθεί προσεκτικά, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν και εκτιμήσεις για ανάπτυξη της τάξης του 8,5%, αποφεύγοντας μάλιστα νέες παροχές και κοινωνικά μερίσματα, εκτός βέβαια και εάν οι κρίσεις, ενεργειακή και πανδημική, συνεχίσουν να δείχνουν το σκληρό τους πρόσωπο τον Δεκέμβριο. Υπό το πρίσμα αυτό ο προϋπολογισμός προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 6,9% για φέτος, έναντι 6,1% του προσχεδίου των αρχών Οκτωβρίου. Η φετινή επίδοση καλύπτει το 69,5% των απωλειών του 2020, εξέλιξη που είναι αποτέλεσμα της σημαντικής ανάκαμψης του τουρισμού, καθώς και της κατανάλωσης, που με τη σειρά της τροφοδοτήθηκε από τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης ύψους 16,9 δισ. ευρώ.
Η καλύτερη του αναμενομένου επίδοση (στο 3,6% ήταν η πρώτη πρόβλεψη για τον ρυθμό ανάπτυξης το 2021) περιόρισε το πρωτογενές αποτέλεσμα ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 7,3% (έναντι 7,7% του προσχεδίου), δηλαδή περίπου 600 εκατ. ευρώ μικρότερο. Αν και η κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει σε διανομή μερίσματος, ωστόσο αναμένει τις εξελίξεις στις δύο κρίσεις, υγειονομική και ενεργειακή, για να ενισχύσει περαιτέρω το κοινωνικό σύνολο.
Το 2022 το πρωτογενές έλλειμμα προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 1,2% του ΑΕΠ, υψηλότερα από την πρόβλεψη 0,3% του μεσοπρόθεσμου σχεδίου. Ετσι, ουσιαστικά αντισταθμίζεται η καλύτερη από την προβλεπόμενη φετινή επίδοση.
Oι αβεβαιότητες
– Ο πληθωρισμός, που προβλέπεται στο 0,6% φέτος και 0,8% το 2022. Οι τιμές της ενέργειας είναι η σημαντικότερη πηγή αβεβαιότητας, επεσήμανε χθες πηγή του οικονομικού επιτελείου.
– Η εξέλιξη της πανδημίας, που μπορεί να επιφέρει πρόσθετο κόστος.
– Η σταδιακή κατάργηση των έκτακτων μέτρων, που ίσως οδηγήσει σε μείωση της οικονομικής δραστηριότητας. Στο πλαίσιο αυτό, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει ανάλυση ευαισθησίας, σύμφωνα με την οποία το ΑΕΠ είναι 1% χαμηλότερο, με αποτέλεσμα επιβάρυνση του ελλείμματος κατά 0,5% του ΑΕΠ. Καταγράφει επίσης ενδεχόμενες υποχρεώσεις από ΣΔΙΤ (0,15% του ΑΕΠ) και από Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (0,29% του ΑΕΠ), αλλά και την παροχή εγγυήσεων του Δημοσίου, μεταξύ των οποίων αυτές που δόθηκαν στο πλαίσιο του «Ηρακλή». Το ανεξόφλητο εγγυημένο υπόλοιπο δανείων υπολογίζεται στο 4,94% του ΑΕΠ.
Eσοδα και φοροελαφρύνσεις
Τα δημοσιονομικά μεγέθη του έτους 2022, για το οποίο δεν θα ισχύσει επίσης ο στόχος της ενισχυμένης εποπτείας για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος γενικής κυβέρνησης ύψους 3,5% του ΑΕΠ, αναμένεται να επηρεαστούν από την πανδημία σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με τα δύο προηγούμενα έτη, γεγονός που αποτυπώνεται στις προβλέψεις για αυξημένα έσοδα και μειωμένες δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού, καθώς και για βελτιωμένο πρωτογενές αποτέλεσμα σε σχέση με τα δύο προηγούμενα έτη. Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, τα έσοδα θα καταγράψουν αύξηση 3,479 δισ. τα οποία κατά κύριο λόγο θα προέλθουν από τον τουρισμό και την κατανάλωση και λιγότερο από τους άμεσους φόρους. Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι οι έμμεσοι φόροι αποτελούν το 56% των συνολικών εισπράξεων, το 30% ο φόρος εισοδήματος και τα υπόλοιπα διάφοροι φόροι και τέλη. Τα έσοδα από τον φόρο προστιθέμενης αξίας θα φθάσουν τα 18,75 δισ. ευρώ έναντι 17,1 δισ. ευρώ φέτος. Μάλιστα, τα έσοδα από τον ΦΠΑ είναι υψηλότερα κατά 1 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το 2019. Οι εισπράξεις από τον ΕΦΚ θα διαμορφωθούν στα 7,067 δισ. ευρώ έναντι 6,561 δισ. ευρώ φέτος, ενώ τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος θα ανέλθουν στα 15,348 δισ. ευρώ έναντι 14,040 δισ. ευρώ το 2021.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, από 912 εκατ. ευρώ πρωτογενούς ελλείμματος το 2022, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που είχαν καταγραφεί στο ΜΠΔΣ, εκτινάσσεται στα 2,680 δισ. ευρώ. Η διεύρυνση του ελλείμματος είναι αποτέλεσμα της:
• Αύξησης των δαπανών των Ενόπλων Δυνάμεων και των παραλαβών εξοπλιστικών συστημάτων.
• Ενίσχυσης των επιχειρήσεων, με τη μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, τη μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου και τη μείωση του φόρου σε περίπτωση συγχώνευσης (για μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις), με το δημοσιονομικό κόστος να φθάνει τα 183 εκατ.
• Επέκτασης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις μεταφορές, στον καφέ και τα μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους, στις θεατρικές παραστάσεις, στις συναυλίες και το τουριστικό πακέτο έως τον Ιούνιο του 2022, με το δημοσιονομικό κόστος να φθάνει τα 211 εκατ. για το 2022.
• Κατάργησης του φόρου γονικών παροχών – δωρεών για παροχές – δωρεές αξίας έως 800.000 ευρώ για συγγενείς πρώτου βαθμού.
• Επέκτασης του στεγαστικού επιδόματος και στους φοιτητές των δημοσίων ΙΕΚ και ενίσχυσης των νέων χωρίς εργασιακή εμπειρία για τους πρώτους 6 μήνες απασχόλησής τους.
• Κατάργησης του τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας.
• Επέκτασης του προγράμματος των 100.000 νέων θέσεων εργασίας για άλλες 50.000 νέες θέσεις μέχρι εξαντλήσεώς τους, με το δημοσιονομικό κόστος του προγράμματος να εκτιμάται σε 186 εκατ. για το 2022.