Πριν από 20 χρόνια σαν σήμερα η Κίνα υπέγραφε επισήμως την ένταξή της στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και γινόταν δεκτή στη λέσχη των χωρών με ανεπτυγμένες εμπορικές σχέσεις σχεδόν με ενθουσιασμό από τις ανεπτυγμένες οικονομίες της Δύσης. Οπως διατείνονται τώρα, τόσο οι ΗΠΑ, όσο και οι σύμμαχοί τους και γενικότερα οι ανεπτυγμένες οικονομίες, τότε ευελπιστούσαν ότι με τους όρους που συνόδευαν την ένταξή της στον ΠΟΕ, η ασιατική οικονομική υπερδύναμη θα εγκατέλειπε οριστικά πολιτικές και πρακτικές ασυμβίβαστες με το διεθνές εμπορικό σύστημα και θα βασιζόταν εφεξής στις πολιτικές της ελεύθερης αγοράς. «Οι προσδοκίες αυτές διαψεύσθηκαν και φαίνεται πως η Κίνα δεν έχει την τάση να αλλάζει», σχολίασε ο Ντέιβιντ Μπίσμπι, υπεύθυνος της μόνιμης αποστολής των ΗΠΑ στον ΠΟΕ. Τα σχόλιά του απηχούν την κριτική που άσκησε προ ημερών η κινεζικής καταγωγής εκπρόσωπος Εμπορίου των ΗΠΑ, Κάθριν Τάι, όταν ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει νέο γύρο συνομιλιών με το Πεκίνο.
Το μερίδιό της στο παγκόσμιο εμπόριο προϊόντων βρίσκεται πλέον στην πρώτη θέση, ενώ όταν προσχώρησε στον ΠΟΕ ήταν στην έκτη.
Στις δύο δεκαετίες που έχουν μεσολαβήσει από τις 11 Δεκεμβρίου του 2001, η Κίνα έχει σημειώσει θεαματική άνοδο στο παγκόσμιο στερέωμα και έχει αναδειχθεί σε δεύτερη οικονομία στον πλανήτη. Το μερίδιό της στο παγκόσμιο εμπόριο προϊόντων βρίσκεται πλέον στην πρώτη θέση, ενώ όταν προσχώρησε στον ΠΟΕ ήταν στην έκτη. Σε ό,τι αφορά το μερίδιό της στο παγκόσμιο εμπόριο υπηρεσιών βρίσκεται σήμερα στη δεύτερη θέση, ενώ προ 20 ετών ήταν στην 11η. Σήμερα, «το εργοστάσιο του κόσμου», όπως την έχουν εύστοχα χαρακτηρίσει, αντιπροσωπεύει το 13% του παγκόσμιου εμπορίου και είναι ο υπ’ αριθμόν ένα εμπορικός εταίρος τουλάχιστον 120 χωρών. Αποτελεί, άλλωστε, την ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομίας εφόσον συνεισφέρει ετησίως κατά μέσον όρο σχεδόν το 30% της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης. Το 2020 το ΑΕΠ της Κίνας υπερέβη τα 100 τρισ. γιουάν, ποσό αντίστοιχο των 14,7 τρισ. δολαρίων που αντιπροσωπεύει το 18,3% της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ κατά την ένταξή της στον ΠΟΕ δεν αντιπροσώπευε παρά μόνον το 11,1% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Αν και δεν λείπουν οι αξιωματούχοι που έχουν εγκωμιάσει την Κίνα για τις επιδόσεις της όπως, για παράδειγμα, ο Πασκάλ Λαμί, που διετέλεσε επικεφαλής του ΠΟΕ επί οκτώ χρόνια, από τον Σεπτέμβριο του 2005 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2013. Ωστόσο στην επιθεώρηση της κινεζικής οικονομίας από τον ΠΟΕ σε σχετική συνεδρίαση την Τετάρτη, σχεδόν 50 εκπρόσωποι χωρών-μελών του διεθνούς οργανισμού ανέβηκαν στο βήμα για να επικρίνουν τις πρακτικές και τις πολιτικές της Κίνας τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ανάμεσα στις επικρίσεις που έχει επανειλημμένως δεχθεί η δεύτερη οικονομία στον κόσμο, είναι ότι έχει εκμεταλλευτεί το καθεστώς της αναπτυσσόμενης χώρας με το οποίο προσχώρησε στον διεθνή οργανισμό για να αναπτυχθεί δυσανάλογα. Από ευρωπαϊκής πλευράς, ο πρέσβης της Ε.Ε. στον ΠΟΕ, Ζοάο Αγκιάρ Ματσάδο, υπογράμμισε πως η Κίνα έχει αντλήσει καθοριστικά οφέλη από τη συμμετοχή της στον διεθνή οργανισμό, «αλλά ο βαθμός στον οποίο προέβη σε μεταρρύθμιση και απελευθέρωση της οικονομίας δεν αντιστοιχεί στο βάρος που έχει στην παγκόσμια οικονομία ούτε στην πρόσβαση σε αυτήν ή στις αγορές άλλων χωρών του ΠΟΕ». Πρόσθεσε μάλιστα πως το οικονομικό σύστημα της Κίνας παραμένει υπό τον ασφυκτικό έλεγχο του Πεκίνου, γι’ αυτό και στρεβλώνει τις διεθνείς αγορές και εγκυμονεί κινδύνους για το σύστημα του παγκόσμιου εμπορίου.