Το κυριότερο καθήκον της ΕΚΤ είναι να διατηρεί τον πληθωρισμό υπό έλεγχο. Δεδομένου, όμως, ότι το κόστος των πάντων, από το φυσικό αέριο μέχρι τα τρόφιμα, έχει εκτοξευθεί στα ύψη, οι υπάλληλοι της τράπεζας συντάσσονται με τους εργαζομένους όλης της Ευρώπης και διεκδικούν κάτι που δεν ακούγαμε συχνά τα τελευταία χρόνια: σημαντικές αυξήσεις μισθών.
«Φαίνεται παράδοξο, αλλά η ΕΚΤ δεν προστατεύει το προσωπικό της από τον πληθωρισμό», σχολιάζει ο Κάρλος Μπάουλς, οικονομολόγος στην κεντρική τράπεζα και πρόεδρος του εργατικού συνδικάτου IPSO. Το προσωπικό της τράπεζας ασκεί πιέσεις για αυξήσεις ύψους τουλάχιστον 5% ώστε να καλύπτουν τον πληθωρισμό που έχουν προκαλέσει τα lockdowns. Από την πλευρά της η τράπεζα δεν σκοπεύει να υποχωρήσει πέραν μιας προγραμματισμένης αύξησης κατά 1,3%.
Το θέμα των μισθών θα συζητηθεί μέσα στην εβδομάδα τόσο στη συνεδρίαση της ΕΚΤ όσο και στη συνεδρίαση της Τράπεζας της Αγγλίας.
Ο πληθωρισμός, αφού ξεχάστηκε επί σχεδόν μία δεκαετία στην Ευρώπη, ξαφνικά τροφοδοτεί αιτήματα και συνομιλίες των εργατικών συνδικάτων ως συνεπακόλουθο των αυξήσεων τιμών. Από την Ισπανία μέχρι τη Σουηδία οι εργαζόμενοι και τα εργατικά συνδικάτα ζητούν να προσαρμοστούν οι μισθοί τους στον πληθωρισμό, που τον περασμένο μήνα έφτασε στο 4,9% καταγράφοντας ρεκόρ στην Ευρωζώνη. Στην Αυστρία οι εργαζόμενοι σε μεταλλουργεία διεκδικούν αυξήσεις 3,6% για το 2022. Στην Ιρλανδία οι επιχειρήσεις προβλέπουν πως θα χρειαστεί να αυξήσουν τους μισθούς τουλάχιστον κατά 3% το επόμενο έτος. Στη Βρετανία οι υπάλληλοι των σούπερ μάρκετ της Tesco πέτυχαν να τους δοθεί αύξηση 5,5%, αφού πρώτα απείλησαν να απεργήσουν μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννων. Και στη Γερμανία, όπου βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία της ΕΚΤ, η νέα κυβέρνηση αύξησε τον βασικό μισθό κατά 25% – στα 12 ευρώ την ώρα.
Εχει προηγηθεί μακρά περίοδος αναιμικών αυξήσεων στους μισθούς των Ευρωπαίων. Μολονότι τα lockdowns και οι επιδοτήσεις μισθών του ιδιωτικού τομέα δυσχεραίνουν πολύ την ακριβή καταγραφή της εικόνας, το δεύτερο τρίμηνο του έτους το ωρομίσθιο μειώθηκε για πρώτη φορά έπειτα από 10 χρόνια σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους. Σύμφωνα με τη Eurostat, τη δεκαετία πριν από την πανδημία, όταν ο πληθωρισμός ήταν χαμηλός, οι μισθοί στην Ευρωζώνη αυξάνονταν κατά μέσο όρο 1,9% ετησίως. Το θέμα των μισθών θα συζητηθεί μέσα στην εβδομάδα τόσο στη συνεδρίαση της ΕΚΤ όσο και στη συνεδρίαση της Τράπεζας της Αγγλίας. Τα στελέχη της ΕΚΤ επιμένουν εδώ και μήνες πως η εκτίναξη του πληθωρισμού είναι παροδική, οφείλεται στην επανεκκίνηση της οικονομίας, στις ελλείψεις προσωπικού σε ορισμένους κλάδους και τη συμφόρηση που έχει προκληθεί στην εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά όλα αυτά δεν μπορούν να διαρκέσουν για πάντα. Οι τιμές της ενέργειας, που σημείωσαν άλμα 27,4% τον Νοέμβριο, αναμένεται επίσης να υποχωρήσουν. Εως τώρα η ΕΚΤ έχει αποφύγει να αυξήσει τα επιτόκια υποστηρίζοντας πως ο πληθωρισμός θα έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται μέχρις ότου αρχίσει να αποφέρει αποτελέσματα μια τέτοια αλλαγή πολιτικής. Εξάλλου, στην Ευρώπη επικρατεί αναβρασμός στα συνδικάτα, καθώς πολλές επιχειρήσεις ανέφεραν θεαματικά κέρδη και μερίσματα, παρά την πανδημία. Οι εταιρείες του δείκτη CAC 40 του παρισινού χρηματιστηρίου κατέγραψαν αύξηση περιθωρίων κέρδους 35% κατά μέσο όρο το πρώτο τρίμηνο του 2021 και οι μισές από αυτές ανακοίνωσαν κέρδη περίπου 40% αυξημένα σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους. Οι εργαζόμενοι υποστηρίζουν πως δεν έχουν αντλήσει κανένα όφελος από αυτά τα κέρδη, ενώ ο πληθωρισμός έχει επιδεινώσει την κατάσταση μειώνοντας την αγοραστική τους δύναμη. Οι εταιρείες από την πλευρά τους εκφράζουν φόβους πως οι αυξήσεις των μισθών θα τροφοδοτήσουν και πάλι τον πληθωρισμό, κάτι που επίσης προβληματίζει έντονα και την ΕΚΤ. Οπως επισημαίνει ο Τζέιμς Γουότσον, οικονομολόγος της Business Europe, η εκτόξευση του κόστους της ενέργειας αποτέλεσε «σοκ για τα εισοδήματα, αλλά αν επιχειρήσουμε να τα αναπληρώσουμε αυξάνοντας τους μισθούς τότε διατρέχουμε τον κίνδυνο να μπούμε στον φαύλο κύκλο αύξησης μισθών και αύξησης τιμών».
Οσο, όμως, ανεβαίνουν οι τιμές και προκαλούν ανησυχία στους καταναλωτές, τα εργατικά συνδικάτα δεν αναμένεται να ησυχάσουν. Οι τιμές της βενζίνης έφτασαν τα 2 ευρώ το λίτρο σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης, ενώ το αυξανόμενο κόστος των μεταφορών και η συμφόρηση στην εφοδιαστική αλυσίδα αυξάνουν τις τιμές των βασικών ειδών στο σούπερ μάρκετ. Ετσι οι εργαζόμενοι της γαλλικής αλυσίδας Leroy Merlin προχώρησαν σε κινητοποιήσεις και κατέλαβαν τις αποθήκες της εταιρείας επί 10 ημέρες. Η εταιρεία υποχώρησε και παραχώρησε αυξήσεις ύψους 4% στους μισθούς των 23.000 υπαλλήλων της στη Γαλλία. Ηταν το διπλάσιο ποσό από αυτό που πρότεινε αρχικά η διοίκηση της εταιρείας. Σημειωτέον ότι η εταιρεία, που ανήκει στην Adeo, τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή αλυσίδα του είδους «φτιάξε το μόνος σου», ανέφερε αύξηση εσόδων άνω του 5% για το 2020, καθώς οι άνθρωποι είχαν αναγκαστεί να μείνουν κλεισμένοι στα σπίτια τους και αποφάσισαν να τα διακοσμήσουν. Την ίδια στιγμή, ορισμένα από τα συνδικάτα εργαζομένων στην αλυσίδα Sephora του οίκου πολυτελείας LVMH ζητούν αυξήσεις μισθών ύψους 180 ευρώ τον μήνα και υποστηρίζουν πως οι μισθοί τους είναι πολύ χαμηλοί.