Την τελευταία φορά κατά την οποία ο νυν πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), Τζερόμ Πάουελ, είχε την εποπτεία ενός κύκλου αυξήσεων επιτοκίων, η κομβική λέξη ήταν «σταδιακά». Η κατάσταση σήμερα άλλαξε. «Είναι αναγκαίο να είμαστε γρήγοροι στις αντιδράσεις μας, γιατί η οικονομία είναι αρκετά διαφορετική αυτή τη στιγμή», επισήμανε μετά την ολοκλήρωση της διήμερης συνεδρίασης της τράπεζας, στο πλαίσιο της οποίας ανέφερε πως η πρώτη από τις αυξήσεις επιτοκίων της εποχής της πανδημίας ενδεχομένως να ξεκινήσει τον μεθεπόμενο μήνα. Και από εκεί και μετά το τι θα επακολουθήσει μπορεί κανείς να το εικάσει. «Ο Τζερόμ Πάουελ έθεσε φρένο σε κάθε είδους συγκρατημένη και σταδιακή προσέγγιση, διότι οι οικονομικές προοπτικές είναι πάρα πολύ αβέβαιες», υπογραμμίζουν οι οικονομολόγοι της Jefferies, Aνέτα Μαρκόουβασκα και Τόμας Σάιμονς. Οπως επισήμανε ο Τζερόμ Πάουελ, ο πληθωρισμός είναι πολύ υψηλότερος και η οικονομία καθώς και η αγορά εργασίας πολύ ισχυρότερες από τότε που η Fed ανέλαβε τελευταία φορά να αυξήσει το κόστος δανεισμού της την προηγούμενη δεκαετία. Μετά τον Δεκέμβριο του 2015 έως το 2018 η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ουδέποτε άφησε διάστημα μικρότερο των τριών μηνών ανάμεσα σε δύο αυξήσεις επιτοκίων, ενώ ουδέποτε αύξησε το βασικό της επιτόκιο άνω του ενός τετάρτου της ποσοστιαίας μονάδας σε κάθε της κίνηση.
Το μονοπάτι, το οποίο είχαν επανειλημμένως υποσχεθεί πως θα ακολουθήσουν ο Πάουελ και άλλοι αξιωματούχοι της τράπεζας εκείνην την περίοδο, χαρακτηριζόταν από μια σταδιακή προσέγγιση. Και αφ’ ης στιγμής η τράπεζα άρχισε να περιστέλλει τον ισολογισμό της και να σκληραίνει την πολιτική της, δύο χρόνια μετά την απαρχή των αυξήσεων, το έκανε βαθμηδόν.
Είναι αναγκαίο να είμαστε γρήγοροι στις αντιδράσεις μας, σημειώνει ο πρόεδρος της Fed.
Σήμερα, όμως, ο δείκτης του πληθωρισμού βρίσκεται σχεδόν σε ρεκόρ 40ετίας, ενώ ο δείκτης της ανεργίας διαμορφώνεται στο 3,9%, οπότε απέχει ελάχιστα από τον επίσημο στόχο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας για την πλήρη απασχόληση. «Καθόσον προετοιμαζόμαστε για την πολιτική αυτή από τη μία μας συνεδρίαση στην άλλη, συνειδητοποιούμε ότι η οικονομική ανάπτυξη σήμερα διαφέρει πολύ. Οι διαφορές αυτές ενδεχομένως να καταστούν ορατές στην πολιτική που εφαρμόζουμε», τόνισε ο Τζερόμ Πάουελ. Χωρίς να δώσει λεπτομέρειες σχετικά με τις ανωτέρω διαφορές, ερωτήθηκε εάν θα έπρεπε να αναμένει κανείς να αυξήσει η τράπεζα το κόστος δανεισμού, αφήνοντας μεγαλύτερα διαλείμματα από τη μία κίνηση στην άλλη ή εάν απομακρύνεται αναφανδόν από τη σταδιακή προσέγγιση. Η απάντηση ήταν ότι δεν έχουν ακόμη εξεταστεί τα θέματα αυτά.
Τον Δεκέμβριο, σημειωτέον, οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν το 2022 να προβούν σε τρεις αυξήσεις, όμως, έκτοτε η εικόνα του πληθωρισμού έχει αλλάξει και, αν μη τι άλλο, επιδεινώθηκε, όπως και ο ίδιος ο Τζερόμ Πάουελ διευκρίνισε. Αναφερόμενος σε μια πιθανή τετραπλή αύξηση επιτοκίων, ο Κρις Τζακαρέλι, διευθυντής επενδύσεων στην Independent Advisor Alliance, τόνισε πως ο κ. Πάουελ δεν το απέκλεισε, «πράγμα το οποίο μεταφράζεται σε μια ευελιξία τέτοια ώστε να αυξηθούν τα επιτόκια ταχύτερα του αναμενομένου, εάν παραστεί ανάγκη». Αλλοι επισημαίνουν πως «πρέπει να αποχαιρετήσουμε τον κύριο Μετριοπαθή», όπως ο Μάικλ Φερόλι, προϊστάμενος οικονομολόγος στην JPMorgan. Τέλος, οι προθεσμιακές αγορές επιτοκίων έχουν ήδη στοιχηματίσει σε πιο γρήγορες από το αναμενόμενο αυξήσεις επιτοκίων, ενώ κάνουν λόγο για πέντε τέτοιες κινήσεις φέτος της τάξεως του ενός τετάρτου της ποσοστιαίας μονάδας εκάστη.