Στη χώρα μας, σε ελάχιστο διάστημα, δημιουργήθηκαν το gov.gr με εκατοντάδες ψηφιακές υπηρεσίες, η πλατφόρμα του εμβολίου, πλατφόρμες επιδοτήσεων και vouchers, ιστότοποι υπηρεσιών και αρχών. Παράλληλα πολλαπλασιάστηκαν τα e-shops, οι ηλεκτρονικές κρατήσεις, η χρήση web banking, οι πληρωμές με POS, ενώ οι πλατφόρμες τηλεδιάσκεψης κυριάρχησαν (λόγω της πανδημίας) στις επαγγελματικές, και όχι μόνο, δραστηριότητες.
Σε χρόνο-ρεκόρ, η Ελλάδα ανέβηκε στον ψηφιακό χάρτη βασισμένη σε δύο τεχνολογικές καινοτομίες που στήριξαν τις αυξημένες ψηφιακές ανάγκες πολιτών, επιχειρήσεων και κυβερνητικών οργανισμών.
Η πρώτη αφορά στη διάδοση των ευρυζωνικών συνδέσεων στο Διαδίκτυο που αποτελεί το «νευρικό σύστημα» της –ολοένα περισσότερο– διασυνδεδεμένης κοινωνίας και οικονομίας μας. Δεύτερη και σημαντικότερη καινοτομία είναι το υπολογιστικό νέφος (Cloud).
Τι είναι όμως το Cloud; Το Δημόσιο επιταχύνει τη μετάβαση σε αυτό, χρησιμοποιώντας ήδη ευρέως το δικό του G(overnment) Cloud. Οι τεχνολογικοί γίγαντες Microsoft και AWS ανακοινώνουν σχετικές επενδύσεις στην Ελλάδα, ενώ η αγορά εργασίας ζητάει απεγνωσμένα επιστήμονες πληροφορικής.
Το Cloud αποτελεί μια απλή ιδέα εφαρμοσμένη σε τεράστια κλίμακα: Για υποδομές πληροφορικής, οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί «ενοικιάζουν» τους απαραίτητους υπολογιστικούς πόρους από παρόχους με τεράστια datacenters, αντί των (μικρών) δικών τους. Το Cloud είναι λοιπόν το παγκόσμιο σύνολο datacenters με τεράστια υπολογιστική δύναμη, αποθηκευτικό χώρο, δικτυακή διασύνδεση, που παρέχει αυτές τις «προς χρήση» υποδομές.
Ποια είναι όμως τα πλεονεκτήματα; Το ιδιωτικό datacenter ενέχει κόστος κτήσης και λειτουργίας (φυσικού) χώρου συγκεκριμένων προδιαγραφών ασφαλείας, παροχής ρεύματος, κλιματισμού, δικτυακής σύνδεσης, αγοράς εξοπλισμού (υπολογιστές, αποθηκευτικά μέσα, δικτυακά κ.λπ.), εγκατάστασης, συντήρησης και διαχείρισής τους. Τυχόν αυξημένες απαιτήσεις ταχύτητας, απόκρισης ή φόρτου ανεβάζουν το κόστος, ενώ συχνά απαιτείται δευτερεύον συγχρονισμένο datacenter.
Αντίθετα, στο Cloud ο οργανισμός/επιχείρηση απλώς ζητάει και δεσμεύει πόρους: «Κομμάτια» των συστημάτων του datacenter του παρόχου, και αποθηκευτικό χώρο, δικτυακό εξοπλισμό, ταχύτητα σύνδεσης και ό,τι είναι απαραίτητο για τις εφαρμογές του. Αδιαφορεί για χρόνο, κόστος κτήσης, εγκατάστασης, ενώ είναι άμεσο και οικονομικό: υπάρχει τρομερή οικονομία κλίμακας, αλλά και ένα μοντέλο «pay-as-you-go» καθώς πληρώνει για όσους πόρους χρησιμοποιεί και για όσο τους χρησιμοποιεί.
Ετσι θριαμβεύει το opex έναντι του capex. Ενώ η δυνατότητα δέσμευσης επιπλέον πόρων όταν χρειάζεται (π.χ. αυξημένη κίνηση, κλείσιμο χρονιάς), και μετά αποδέσμευσης, δίνει ευελιξία αδιανόητη έως τώρα: Υπήρχε κοστοβόρα πλεονάζουσα αχρησιμοποίητη χωρητικότητα, αλλιώς σε περιόδους φόρτου τα συστήματα «υπέφεραν». Επιπλέον, με τα πολλαπλά datacenters η παγκόσμια κάλυψη, η επιλογή δευτερεύουσας τοποθεσίας, είναι απλή και διαισθητική. Στην ασφάλεια εγκαταστάσεων και συστημάτων, οι διατάξεις προστασίας (firewalls, security appliances κ.λπ.) είναι ό,τι καλύτερο, και διαθέσιμες σε όλους τους χρήστες. Οι πάροχοι διαθέτουν ομάδες διαχειριστών, ειδικών ασφαλείας, δικτύου κ.λπ. ακριβώς γι’ αυτόν τον σκοπό. Το Cloud έφερε επίσης βελτιστοποιημένες πλατφόρμες εκτέλεσης εφαρμογών. Απλώς «ανεβάζεις» τις εφαρμογές σου εκεί, αδιαφορώντας για εγκατάσταση και διαχείριση υποδομής, πλατφόρμας, βάσης δεδομένων.
Το Cloud είναι καταλύτης της ψηφιακής εξέλιξης της κοινωνίας. Πρώτη φορά στην ιστορία της πληροφορικής, μικρές επιχειρήσεις μπορούν να αναπτύξουν εφαρμογές εύκολα, γρήγορα, φθηνά, με ασφάλεια, με δυνατότητα επέκτασης, διασύνδεσης με άλλες επιχειρήσεις και αγορές, χωρίς στρατούς ειδικών πληροφορικής. Η τεχνολογία έφερε την οικουμενικότητα των λύσεων.
Είναι πολύ ελπιδοφόρο ότι συνολικά η Ελλάδα, ιδιωτικός και δημόσιος τομέας, αγκάλιασε τη διάθεση ψηφιακών υπηρεσιών στο Cloud ως βασικό στοιχείο ανάπτυξης. De facto αναγνώριση αυτής της δυναμικής πραγματικότητας αποτελούν οι επενδύσεις στη χώρα μας των κορυφαίων εταιρειών πληροφορικής με κέντρα ανάπτυξης και των μεγάλων παρόχων Cloud με υποδομές. Ταυτόχρονα το Δημόσιο τις υιοθετεί, αλλά δημιουργεί και επεκτείνει γοργά το δικό του G-Cloud.
* Ο κ. Νίκος Δενδρής είναι Technology Senior Manager της PwC Ελλάδας.