Τείνει να αποτελέσει κοινοτοπία στη φρασεολογία της αγοράς, αλλά ίσως χρησιμοποιείται δόκιμα για μια ακόμη φορά η αναλογία με τη Lehman Brothers, καθώς επιχειρεί να περιγράψει την κλίμακα μιας κατάρρευσης και ενδεχομένως των συνεπειών της. Τις τελευταίες ημέρες ακούγεται να περιγράφει την κρίση που συνοδεύει την κατάρρευση της τράπεζας κρυπτονομισμάτων Celsius, της επονομαζόμενης πλέον «Lehman Brothers του κόσμου των κρυπτογραφημένων αξιών». Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες του είδους, που καταρρέει ηχηρά ακολουθώντας τη μοίρα πολλών άλλων παικτών αυτής της αδιαφανούς αγοράς, μετά τη σαρωτική πτώση των κρυπτονομισμάτων τους τελευταίους μήνες.
Επειτα από πέντε χρόνια ζωής και δραστηριότητας στον αδιαφανή κόσμο των κρυπτονομισμάτων, η Celsius υπέβαλε χθες αίτημα πτώχευσης. Από το 2017, οπότε ιδρύθηκε, λειτουργούσε ως τράπεζα καθώς έπαιρνε τις καταθέσεις των πελατών της σε κρυπτονομίσματα και τις δάνειζε σε μεγάλες εταιρείες κρυπτονομισμάτων με μεγάλο τόκο ή τις χρησιμοποιούσε για να στοιχηματίζει με μεγάλο ρίσκο. Οι ζημίες από τις επισφαλείς αυτές επενδύσεις αποτέλεσαν σίγουρα την αιτία της πτώσης της. Παράγοντες της αγοράς των κρυπτονομισμάτων υπολογίζουν ότι τώρα έχει στους ισολογισμούς της μια «τρύπα» μεγέθους έως και 2 δισ. δολ. Μιλώντας σε διεθνή ΜΜΕ σε καθεστώς ανωνυμίας, το προσωπικό της Celsius παραδέχεται πως η εταιρεία δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει μια αναταραχή στην αγορά. Από την εσωτερική της αλληλογραφία προκύπτει πως η εταιρεία έπασχε από ανεπαρκή εποπτεία και προβληματικά εσωτερικά συστήματα, έως και από παραπλανητική παρουσίαση των οικονομικών δεδομένων.
Η Celsius είχε κατορθώσει να συγκεντρώσει περισσότερους από 100.000 πιστωτές και ενεργητικό άνω των 20 δισ. δολ. επειδή προσέφερε στους καταθέτες της αποδόσεις ύψους ενίοτε και άνω του 18%. Ολα αυτά μέχρι τα μέσα του περασμένου μήνα, οπότε «πάγωσε» ουσιαστικά τις καταθέσεις των πελατών της εμποδίζοντάς τους να κάνουν αναλήψεις έπειτα από ένα κύμα πανικόβλητων αναλήψεων. Εκτοτε η Celsius ακολουθεί τη μοίρα δεκάδων hedge funds, χρηματιστηρίων ή και τραπεζών του κόσμου των κρυπτονομισμάτων, που μπλόκαραν τις καταθέσεις των πελατών τους ή άντλησαν κεφάλαια με ιλιγγιώδες κόστος ή υπέβαλαν αίτηση πτώχευσης. Ανάμεσά τους το hedge fund Voyager Digital Ltd, που υπέβαλε αίτηση πτώχευσης προ ημερών, όπως και το Three Arrows Capital που έχει πτωχεύσει και βρίσκεται σε διαδικασία εκκαθάρισης και ρευστοποίησης.
Στα μέσα του περασμένου μήνα είχε «παγώσει» τις καταθέσεις των πελατών της εμποδίζοντάς τους να κάνουν αναλήψεις.
Εχει προηγηθεί η θεαματική πτώση που σημείωσαν τους τελευταίους μήνες οι αξίες των κρυπτονομισμάτων οδηγώντας το μεγαλύτερο από αυτά, το bitcoin, από τα 69.000 δολ. στα οποία βρισκόταν τον Νοέμβριο στα 19.000 δολ. και διαγράφοντας από τη συνολική αξία της αγοράς τουλάχιστον 2 τρισ. δολ. Οπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, σε αντίθεση με παλαιότερα επεισόδια μεγάλης πτώσης των κρυπτονομισμάτων, φέτος συνέδραμαν στην κατάρρευση και οι επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων από μεγάλες και μικρές κεντρικές τράπεζες που εξώθησαν τους επενδυτές να γυρίσουν μαζικά την πλάτη στις επενδύσεις υψηλού ρίσκου. Η πτώση τους συμπορεύθηκε σε μεγάλο βαθμό με τις απώλειες στις αγορές μετοχών. Εδρασε, όμως, παράλληλα ως καταλύτης τον Μάιο η κατάρρευση του κρυπτονομίσματος TerraUSD ή αλλιώς UST της κατηγορίας των λεγόμενων stablecoin, ένα είδος κρυπτονομισμάτων που υποτίθεται πως είναι ασφαλέστερα και σταθερότερα ως συνδεδεμένα με την αξία κάποιου σκληρού νομίσματος και συνήθως του δολαρίου. Εν μέσω της πτώσης των κρυπτονομισμάτων, το Terra αποσυνδέθηκε από το δολάριο και κατέρρευσε, συμπαρασύροντας και το δίδυμo κρυπτονόμισμα luna αλλά και το Three Arrows Capital που είχε μεγάλη έκθεση σε αυτά τα δύο κρυπτονομίσματα. Η κατάρρευση των Terra και luna αλλά και του Three Arrows Capital έχει προκαλέσει πρωτοφανείς κραδασμούς στην αγορά, συμπαρασύροντας ακόμη και τους θεωρούμενους καταξιωμένους παίκτες της αγοράς, όπως, για παράδειγμα, το μεγαλύτερο χρηματιστήριο κρυπτονομισμάτων, το Coinbase που εισήχθη στον Nasdaq το περασμένο έτος. Τον περασμένο μήνα το Coinbase απέλυσε το 18% του προσωπικού του για να περιορίσει το κόστος.
Σε ό,τι αφορά τη Celsius, ουδείς γνωρίζει αν οι πελάτες της θα καταφέρουν να ανακτήσουν κάτι από τις αποταμιεύσεις τους σε κρυπτονομίσματα. Αν, πάντως, αποτελέσει πράγματι τη Lehman Brothers των κρυπτονομισμάτων, θα δικαιώσει οικονομολόγους όπως οι κάτοχοι Νομπέλ Οικονομικών, Πολ Κρούγκμαν και Τζόζεφ Στίγκλιτζ, που έχουν επανειλημμένως προειδοποιήσει ότι τα κρυπτονομίσματα θα καταρρεύσουν προκαλώντας μεγάλο πόνο.