Μια νέα νομοθετική πρωτοβουλία ψηφίστηκε πρόσφατα, προσανατολισμένη στη μεγέθυνση των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες σημειωτέον μόλις σε ποσοστό 2,5% έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό.
Με τον νόμο 4935/2022 προβλέπεται η παροχή νέων φορολογικών κινήτρων για εταιρικούς μετασχηματισμούς και συνεργασίες, με σκοπό την αντιμετώπιση της «νηπιακής θνησιμότητας» των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την επίτευξη οικονομιών κλίμακας, ώστε μέσω μετασχηματισμών ή συνεργασιών, δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις να καταστούν βιώσιμες και ανταγωνιστικές στην αγορά.
Ενα από τα πιο σημαντικά κίνητρα του νέου νόμου είναι η απαλλαγή της νέας εταιρείας που προκύπτει μετά τον μετασχηματισμό από τον φόρο εισοδήματος σε ποσοστό 30%, εφόσον πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες αφορούν τον συνολικό μέσο κύκλο εργασιών των εταιρειών που συμμετέχουν στον μετασχηματισμό, στο μέγεθος αυτών (πολύ μικρές, μικρές ή μεσαίες), καθώς και στον κύκλο εργασιών και τον αριθμό των εργαζομένων της νέας εταιρείας. Η απαλλαγή αυτή ισχύει για έως εννέα φορολογικά έτη, αρχής γενομένης από το επόμενο έτος της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού, ενώ το φορολογικό όφελος που θα προκύψει δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά τις 500.000 ευρώ. Ρυθμίσεις για υπό προϋποθέσεις απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος προβλέπονται και σε περιπτώσεις συνεργασίας προσώπων, καθώς και εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής υφιστάμενη ή νέα εταιρεία.
Σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης, ο νέος νόμος παρέχει επιπλέον στη νέα εταιρεία το κίνητρο απαλλαγής –υπό προϋποθέσεις– από τον φόρο εισοδήματος που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης στοιχείων παγίου ενεργητικού σε τρίτο.
Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι στις περιπτώσεις αυτές όλες οι συμφωνίες και οι πράξεις που απαιτούνται για τον μετασχηματισμό ή τη σύσταση της νέας εταιρείας (ενδεικτικά, η σύμβαση μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων των μετασχηματιζόμενων εταιρειών, πράξεις ή συμφωνίες που αφορούν την εισφορά των στοιχείων αυτών ή τη μεταβίβαση κάθε εμπράγματου και ενοχικού δικαιώματος) απαλλάσσονται από το τέλος χαρτοσήμου και τον φόρο εισοδήματος από υπεραξία και, γενικότερα, από κάθε φόρο, εισφορά ή δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε τρίτου.
Στόχος, μέσω μετασχηματισμών ή συνεργασιών, δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις να καταστούν βιώσιμες και ανταγωνιστικές.
Ολα τα παραπάνω κίνητρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τους μετασχηματισμούς που θα προκύψουν με βάση τον νέο νόμο, συνεπώς αποκλείεται η ταυτόχρονη χρήση φορολογικών κινήτρων – ωφελειών που παρέχονται από άλλους αναπτυξιακούς νόμους (ν.δ. 1297/1972, ν. 2166/1993, ν. 4172/2013). Επιπλέον, με τον νέο νόμο, σε περίπτωση απόκτησης εταιρικών συμμετοχών σε άλλη εταιρεία, επιτρέπεται πλέον, υπό προϋποθέσεις, η έκπτωση όλων των δαπανών της αποκτώσας εταιρείας οι οποίες πραγματοποιούνται για τον σκοπό της απόκτησης εταιρικών συμμετοχών.
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι ο νέος νόμος επιφέρει βελτιώσεις στα φορολογικά κίνητρα και άλλων αναπτυξιακών νόμων. Συγκεκριμένα, για τους μετασχηματισμούς του ν. 2166/1993 προβλέπεται πλέον η μεταφορά ζημιών από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις στον ισολογισμό της νέας εταιρείας, ενώ στους μετασχηματισμούς των ν.δ. 1297/1972, ν. 2166/1993 και ν. 4172/2013 καθιερώνεται απαλλαγή από τον φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου, υπό προϋποθέσεις.
Οι καινοτόμες φορολογικές ωφέλειες που εισήχθησαν με τον νόμο 4935/2022 αποτελούν κινητήριο μοχλό για τη μεγέθυνση και την ανάπτυξη των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες ως γνωστόν αποτελούν τον πυρήνα της ελληνικής οικονομίας και την προώθηση της μεταξύ τους συνεργασίας, με στόχο τη βελτίωση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση της εξωστρέφειάς τους και, κατ’ επέκταση, τη διατηρήσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
* H κ. Δέσποινα Βαλτζή είναι δικηγόρος, εταίρος της VDI Law Firm.