Το περασμένο φθινόπωρο, μια έντονη συζήτηση διεξαγόταν στους κύκλους των αγορών για το εάν η άνοδος του πληθωρισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη στο 4% περίπου θα ήταν προσωρινή ή μόνιμη. Με βάση την προηγούμενη έρευνά μας σχετικά με τους διαρθρωτικούς παράγοντες του πληθωρισμού, συνταχθήκαμε σε κάποιο βαθμό με το στρατόπεδο της «μονιμότητας». Μακροπρόθεσμοι παράγοντες, όπως οι πιέσεις στους μισθούς λόγω αυξανόμενων ελλείψεων εργατικού δυναμικού, η μικρότερη εξάρτηση από την Κίνα ως πηγή φθηνών προϊόντων εντάσεως εργασίας, η έντονη κινητοποίηση των κυβερνήσεων με νέες δαπάνες στον απόηχο της πανδημίας και το κόστος της πράσινης μετάβασης, θα έδιναν τέλος στη «νέα» κανονικότητα του χαμηλού πληθωρισμού και των χαμηλών επιτοκίων. Οσον αφορά τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές, βρεθήκαμε στο στρατόπεδο του «προσωρινού». Από τη στιγμή που η κρίση στο πεδίο της προσφοράς, που σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την πανδημία, θα είχε εκτονωθεί, ο δείκτης του πληθωρισμού θα υποχωρούσε σημαντικά και πάλι κατά τη διάρκεια του 2022.
Δεν ξέραμε, βέβαια, τι θα έκανε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν. Εκτός από την ισχυρή ανάκαμψη των οικονομιών των ΗΠΑ και της Ευρώπης μετά την πανδημία, η Ρωσία άρχισε να κλείνει τις στρόφιγγες από πέρυσι το φθινόπωρο, μειώνοντας τη ροή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη σε μεγάλο βαθμό με το να μην αυξάνει τα επίπεδα αποθήκευσης σε εγκαταστάσεις της Gazprom. Η άνοδος των τιμών του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των τροφίμων στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία εξανέμισε όλες τις ελπίδες πως ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει σύντομα. Αντίθετα, ο συνολικός πληθωρισμός στην Ευρωζώνη εκτινάχθηκε στο 8,9% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο – τα υψηλότερα επίπεδά του τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια. Πάντως, η πρόσφατη διόρθωση των τιμών του πετρελαίου Brent από τα 110 ευρώ στις αρχές Ιουλίου στα 97 ευρώ το βαρέλι μπορεί να μειώσει τον πληθωρισμό κατά 0,4 της ποσοστιαίας μονάδας εντός διμήνου. Ο πληθωρισμός στις τιμές των τροφίμων είτε κορυφώθηκε τον Ιούλιο είτε θα το κάνει σύντομα, αν κρίνουμε από τις λιγότερο αυξημένες τιμές των σιτηρών.
Ωστόσο, η λήξη των προσωρινών γερμανικών επιδοτήσεων για τη βενζίνη και τα εισιτήρια στις δημόσιες συγκοινωνίες θα μπορούσε να προσθέσει 0,3 της ποσοστιαίας μονάδας στον πληθωρισμό της Ευρωζώνης τον Σεπτέμβριο. Η δε μείωση παροχής ρωσικού φυσικού αερίου στο 40% της χωρητικότητας στις 14 Ιουνίου και σε μόλις 20% στις 27 Ιουλίου εκτίναξε τις τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου από 90 ευρώ η μεγαβατώρα στις αρχές Ιουνίου σε περίπου 200 ευρώ τώρα. Ως αποτέλεσμα, αναμένουμε τον πληθωρισμό στο 10% τον Οκτώβριο και θα παραμείνει περίπου εκεί έως τη λήξη του 2022 προ της σημαντικής αποκλιμάκωσης από τις αρχές του 2023.
* Οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας Berenberg Bank.