Πόσο πολλά πλήγματα μπορεί να δεχθεί μια οικονομία προτού γονατίσει; Η οικονομία της Ευρωζώνης κατά το πρώτο τρίμηνο αναπτύχθηκε με ρυθμό υπεράνω της τάσης της. Το χειμερινό κύμα της πανδημίας, το σοκ του πολέμου, οι ελλείψεις προμηθειών, οι νέοι εγκλεισμοί στην Κίνα και η άνοδος τιμών σε πετρέλαιο και τρόφιμα είχαν αντίκτυπο σε αυτήν. Ωστόσο δεν κατόρθωσαν να εκτροχιάσουν τη δυναμική της μετά την πανδημία. Στα μέσα Ιουνίου, εντούτοις, η περαιτέρω άνοδος στις τιμές του φυσικού αερίου και των τροφίμων δεν την άφησαν ανεπηρέαστη και εμείς αλλάξαμε τις προβλέψεις μας. Αρχικά κάναμε λόγο για ενδεχόμενη παύση στην ανάπτυξη εντός του θέρους, και τώρα πλέον μιλάμε για σαφή ύφεση της Ευρωζώνης και στασιμότητα της Βρετανίας, που εξακολουθεί να πλήττεται από την έξοδό της από την Ε.Ε. Μετά και τη νέα άνοδο της τιμής του αερίου τον Ιούλιο, η Ρωσία μείωσε κι άλλο τη ροή από τον αγωγό Nord Stream 1 από το 40% στο 20%. Oι αγορές εκλαμβάνουν την ανακοίνωση της Ρωσίας, πως επί τριήμερο από 31 Αυγούστου θα διακόψει τις εξαγωγές της από τον εν λόγω αγωγό για υποτιθέμενες επισκευές, ως ξεκάθαρη απειλή για πλήρη παύση των προμηθειών.
Το φυσικό αέριο έχει μεγάλη σημασία για την Ευρώπη. Εάν οι καταναλωτές πραγματικά έπρεπε να πληρώσουν συνολικά για το καύσιμο, μια αύξηση κατά 100 ευρώ/MWh θα οδηγούσε σε άνοδο των τιμών κατά σχεδόν 5% και κατά συνέπεια θα περιόριζε την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών (και στην άνοδο συμπεριλαμβάνονται οι άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις των τιμών του φυσικού αερίου και του ρεύματος, καθώς και η μετακύλιση από εταιρείες σε καταναλωτές). Στην πραγματικότητα, ο αντίκτυπος θα είναι λιγότερο δραματικός. Η Γηραιά Ηπειρος εξακολουθεί να εισάγει πολύ αέριο υπό το πλαίσιο συμβολαίων πολύ φθηνότερων πάγιων τιμών. Εν μέρει ένα τμήμα του αντικτύπου επωμίζονται και οι εταιρείες, προς το παρόν, αλλά το σημαντικότερο είναι πως οι κυβερνήσεις παρεμβαίνουν είτε περισσότερο είτε λιγότερο για να μετατοπίσουν το βάρος από τους τωρινούς καταναλωτές στους μελλοντικούς φορολογουμένους.
Οι κυβερνήσεις μετατοπίζουν το βάρος από τους τωρινούς καταναλωτές στους μελλοντικούς φορολογουμένους.
Ωστόσο, ακόμα και με την κρατική αρωγή, τα νοικοκυριά θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ακόμα υψηλότερους λογαριασμούς ρεύματος και οι εταιρείες θα επωμιστούν μεγαλύτερο κόστος απ’ όσο αναμέναμε προ τριών εβδομάδων, όταν η μεγαβατώρα τελούσε υπό διαπραγμάτευση στα 200 ευρώ. Τώρα πλέον προβλέπουμε ακόμα υψηλότερο πληθωρισμό το τέταρτο τρίμηνο στο 10,1% και στο 9% το διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου 2023 (από το 9,6% και το 7,7% αντιστοίχως) και ακόμα μεγαλύτερη μείωση ΑΕΠ κατά 2,4% από το 2% προηγουμένως.
* Οι κ. Χόλγκερ Σμίντινγκ, Κάλουμ Πίκερινγκ και Σάλομον Φίντλερ είναι οικονομολόγοι της Berenberg Bank.