Μεγαλύτερες και από εκείνες της πετρελαϊκής κρίσης της δεκαετίας του 1970 εκτιμά η Goldman Sachs πως θα είναι οι επιπτώσεις της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης, ενώ προεξοφλεί πως οι λογαριασμοί της ηλεκτρικής ενέργειας για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά θα αυξηθούν κατά 2 τρισ. ευρώ στις αρχές του επόμενου έτους. Στην κορύφωσή τους οι λογαριασμοί της ηλεκτρικής ενέργειας θα φθάσουν στο 15% του ΑΕΠ της Ευρώπης.
Αναλυτές του επενδυτικού κολοσσού, με επικεφαλής τον Αλμπέρτο Γκαντόλφι και τη Μαφάλντα Πομπέιρο, επισήμαναν πως «η αγορά εξακολουθεί να υποτιμά το βάθος, το εύρος και τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η κρίση». Οι ίδιοι διαπιστώνουν πως οι επενδυτές στις αγορές μετοχών είναι πολύ απαισιόδοξοι ως προς την αποτελεσματικότητα των ρυθμιστικών παρεμβάσεων. Οπως εξηγούν, ορισμένα από τα μέτρα που εξετάζονται, όπως η επιβολή πλαφόν στις τιμές, θα μπορούσαν να στηρίξουν τις αγορές μετοχών περιορίζοντας τις αυξήσεις των τιμολογίων και τη βραχυπρόθεσμη πτώση της βιομηχανικής παραγωγής. Σε ό,τι αφορά την επιβολή πλαφόν τιμών ειδικότερα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, οι αναλυτές της Goldman εκτιμούν πως θα μπορούσε να εξοικονομήσει περίπου 650 δισ. ευρώ από τους λογαριασμούς ρεύματος σε όλη την Ε.Ε. και βέβαια να ανακουφίσει τους καταναλωτές. Συνιστούν, άλλωστε, στους επενδυτές να τοποθετηθούν στις εταιρείες που αναπτύσσουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς λογικά θα επωφεληθούν από τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας.
Εξάλλου, η Bank of America βλέπει μάλλον επικριτικά τις προτάσεις της Κομισιόν για τη στήριξη της αγοράς ενέργειας, εντοπίζοντας αρκετά μειονεκτήματα. Προτείνει, έτσι, να επιβληθεί πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου όταν χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, στα πρότυπα του ισπανικού μοντέλου, και παράλληλα να ληφθούν μέτρα για να περιοριστεί η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια. Υπογραμμίζει, επίσης, πως η Ευρώπη δεν έχει σε καμία περίπτωση την επιλογή να μη λάβει κάποια μέτρα, καθώς τα νοικοκυριά θα δουν τους λογαριασμούς ενέργειας να εκτοξεύονται κατά περισσότερο από 2.000 ευρώ κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους. Παράλληλα, τα κόστη για τη βιομηχανία θα εκτοξευθούν κατά περισσότερο από 500%.
Η αγορά εξακολουθεί να υποτιμά το βάθος, το εύρος και τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η κρίση, επισημαίνουν αναλυτές.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν διαρρεύσει μέχρι στιγμής σε διεθνή ΜΜΕ, η πρόταση της Κομισιόν, που βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της προετοιμασίας, προβλέπει μεταξύ άλλων την επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές και άλλες βιομηχανίες που δεν λειτουργούν με φυσικό αέριο και έχουν χαμηλότερο κόστος παραγωγής.
Σύμφωνα με την Bank of America, οι προτάσεις αυτές έχουν ορισμένα μειονεκτήματα και συγκεκριμένα τα εξής. Κατ’ αρχάς το πιο σημαντικό είναι ότι δεν προβλέπουν ουσιαστικά μέτρα προκειμένου να μειωθεί το κόστος της ενέργειας για τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία. Δεύτερον, η εφαρμογή των μέτρων θα περιορισθεί στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της επόμενης ημέρας και επομένως δεν θα αντισταθμίσει παρά μόνο το 1/3 της ενδεχόμενης αύξησης που μπορεί να σημειώσουν οι λογαριασμοί ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Τρίτον, θα απαιτούσαν από τις κυβερνήσεις να ανακαλέσουν τα φορολογικά μέτρα που έχουν λάβει, δηλαδή τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών. Η απαίτηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε απόρριψη της πρότασης της Κομισιόν.
Κατά την άποψη της BofA, η επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές του φυσικού αερίου, όταν αυτό χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σε συνδυασμό με μέτρα για τον περιορισμό της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια θα ήταν η πλέον αποτελεσματική λύση στο άμεσο πρόβλημα των υπερβολικά υψηλών τιμών χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας. O καθορισμός του πλαφόν στα 80 ευρώ ανά μεγαβατώρα πάνω από το εύρος του ισχύοντος μηχανισμού στην Ιβηρική θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικός, σε σύγκριση με τις τρέχουσες τιμές φυσικού αερίου στην Ολλανδία για το 2023 που ανέρχονται σε 187 ευρώ η μεγαβατώρα. Αυτό, κατά την BofA, θα μειώσει τις τιμές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας σε χώρες όπως η Γερμανία κατά περίπου 170 ευρώ η μεγαβατώρα. Παράλληλα, τα μέτρα για τη μείωση της ζήτησης θα μπορούσαν να μειώσουν περαιτέρω τις τιμές. Για παράδειγμα, συνολικά θα μειώσουν την τρέχουσα γερμανική τιμή χονδρικής του 2023 από 500 ευρώ η μεγαβατώρα σήμερα σε 250 ευρώ η μεγαβατώρα. Εξηγώντας το σκεπτικό της η BofA αναφέρει πως η παραπάνω πρόταση θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση του βιομηχανικού κόστους ηλεκτρικής ενέργειας. Με τη μείωση των χονδρικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, οι βιομηχανικοί πελάτες θα αντιμετωπίσουν λιγότερο καταστροφικές αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος. Για παράδειγμα, η μείωση των χονδρικών τιμών στα 230 ευρώ η μεγαβατώρα θα μείωνε τη συνολική αύξηση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τις βιομηχανίες από το 2021 και μετά από 570% σήμερα σε 360%.
Πάντως, όπως επισημαίνει η BofA, το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου δεν θα είναι ευχάριστο οικονομικά, καθώς θα απαιτούσε η διαφορά μεταξύ της τιμής αγοράς του φυσικού αερίου και του ανώτατου ορίου να χρηματοδοτηθεί από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το όφελος για τους τελικούς χρήστες. Ωστόσο, στο πλαίσιο της πιθανής οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, τα σχετικά ποσά είναι συγκριτικά μέτρια, επισημαίνει η BofA.