Πολιτική θύελλα και ρήγματα στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος των Τόρις προκαλεί η οικονομική ατζέντα της νέας πρωθυπουργού της Βρετανίας, Λιζ Τρας, με τις μειώσεις φόρων που προβλέπει και τον συνεπακόλουθο εκτεταμένο δανεισμό για τη χρηματοδότησή τους. Σημαντικός αριθμός μελών του Συντηρητικού Κόμματος εκφράζουν ανοικτά θυμό κατά της πρωθυπουργού και του «παιχνιδιού» της, όπως φέρονται να χαρακτήρισαν τις παράτολμες κινήσεις της, ενώ κάποιοι εξ αυτών προέβλεψαν πως οι αποφάσεις της θα συνθλίψουν τη βρετανική οικονομία. Δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου αναφέρουν, άλλωστε, τις επικρίσεις του Κιθ Μπράουν, αντιπροέδρου του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας, που κατηγόρησε την κ. Τρας ότι «εξαφανίστηκε» όταν βρισκόταν σε ελεύθερη πτώση η στερλίνα. Η Βρετανίδα πρωθυπουργός εξακολουθεί, πάντως, να κωφεύει στις επικρίσεις και στις πανταχόθεν εκκλήσεις για ανάκληση του επίμαχου οικονομικού προγράμματος και επιμένει στις φοροαπαλλαγές και στον εκτεταμένο δανεισμό που ανακοίνωσε προ μιας εβδομάδας ο υπουργός Οικονομικών Κουάζι Κουαρτένγκ. Στο πλαίσιο σειράς συνεντεύξεων που παραχώρησε χθες σε τοπικούς σταθμούς του δικτύου του BBC, η Βρετανίδα πρωθυπουργός τόνισε κατηγορηματικά πως η κυβέρνησή της «έκανε το σωστό». Ενώ υπεραμυνόταν, όμως, του προγράμματός της, η στερλίνα και οι βρετανικοί τίτλοι επέστρεψαν σε πτωτική πορεία και οι αποδόσεις των βρετανικών ομολόγων πήραν και πάλι την ανιούσα παρά την υποχώρηση που είχε προκαλέσει την Τετάρτη η παρέμβαση της Τράπεζας της Αγγλίας.
Ερωτώμενη σχετικά με τις αλλεπάλληλες επικρίσεις που δέχθηκε το οικονομικό της πρόγραμμα από το ΔΝΤ, τον οίκο Moody’s, σειρά οικονομολόγων και αναλυτών, αλλά ακόμη και από την κυβέρνηση Μπάιντεν, η Βρετανίδα πρωθυπουργός σχολίασε πως «ασφαλώς κάποιοι θα έχουν αντιρρήσεις σε συγκεκριμένα μέτρα, αλλά πρέπει να το κάνουμε κι ας μην είναι εύκολο». Στις επίμονες ερωτήσεις των παρουσιαστών σχετικά με τον λόγο που μείωσε τους φόρους στους πλουσιότερους της χώρας παρά τις πληθωριστικές πιέσεις, απάντησε πως «μειώνουμε τους φόρους σε όλο το φάσμα επειδή έχουμε τους υψηλότερους φόρους που είχε η Βρετανία τα τελευταία 70 χρόνια και η μεγάλη αυτή φορολογική επιβάρυνση ευθύνεται για την απουσία οικονομικής ανάπτυξης». Απαντώντας μάλιστα σε δηκτική ερώτηση δημοσιογράφου κατά πόσον υιοθετεί ένα ρόλο «αντίθετο του Ρομπέν των Δασών», η κ. Τρας υποστήριξε πως «αυτό δεν είναι αληθές» και επικαλέστηκε τα μέτρα για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων ως προς το κόστος της ενέργειας, που «θα μειώσουν τον πληθωρισμό κατά τουλάχιστον 5% και θα αυξήσουν την ανάπτυξη». Προσέθεσε, μάλιστα, ότι όταν μια χώρα διατηρεί υψηλούς φόρους «σε δύσκολες οικονομικά εποχές», τότε οδηγείται στην ύφεση.
Ο στόχος
Με μπαράζ συνεντεύξεών της η Βρετανίδα πρωθυπουργός υπεραμύνθηκε του οικονο- μικού σχεδίου της και έκανε λόγο για δύσκολες αποφάσεις.
Αυτό που ενδιαφέρει τη νέα πρωθυπουργό είναι «να μείνουν οι άνθρωποι στις θέσεις εργασίας τους», ενώ σε μια επίδειξη πυγμής τόνισε πως «ασφαλώς και ορισμένες αποφάσεις είναι δύσκολες», αλλά προσέθεσε ότι «ως πρωθυπουργός είμαι έτοιμη να λάβω δύσκολες αποφάσεις και να κάνω το σωστό». Μιλώντας στον σταθμό του BBC στο Λάνκασιρ υπογράμμισε μάλιστα πως «σε κάποιους δεν αρέσουν αυτές οι δύσκολες αποφάσεις, αλλά δεν μπορώ να αφήσω την κατάσταση να εκτραπεί, γι’ αυτό και η κυβέρνησή μου κινήθηκε εσπευσμένα». Σε συνέντευξή της στο BBC του Νότιγχαμ τόνισε πως η κυβέρνησή της «σηκώνει όσους μοχλούς μπορεί προκειμένου να δώσει ανοδική ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη». Μέχρι στιγμής, πάντως, η επιμονή της Τρας έχει δώσει ανοδική ώθηση στις αποδόσεις των βρετανικών ομολόγων. Οι αποδόσεις των 30ετών ομολόγων του βρετανικού δημοσίου σημείωσαν και πάλι άνοδο 15 μονάδων βάσης στο 4,09%, ενώ μία ημέρα νωρίτερα είχαν κλείσει 100 μ.β. χαμηλότερα μετά την παρέμβαση της Τράπεζας της Αγγλίας. Επίσης, η απόδοση του επιρρεπούς σε αλλαγές πολιτικής βραχυπρόθεσμου χρέους της Βρετανίας, των διετών ομολόγων, σημείωσε άνοδο κατά σχεδόν 0,2 εκατοστιαίες μονάδες στο 4,4%, ενώ του δεκαετούς ομολόγου κατά 0,16 εκατοστιαίες μονάδες στο 4,17%. Νέα πτώση κατά 1,2% σημείωσε, άλλωστε, χθες η στερλίνα υποχωρώντας στο 1,079 δολ., μετά τις διακυμάνσεις που είχε καταγράψει την Τετάρτη από το 1,05 έως το 1,09 δολ. Με τη χθεσινή υποχώρηση του νομίσματος ο Σεπτέμβριος ήταν ο χειρότερος μήνας για τη στερλίνα μετά τον Ιούνιο του 2016 και το δημοψήφισμα του Brexit.
Επικρίσεις
Οι πιέσεις στα ομόλογα του βρετανικού δημοσίου συμπαρέσυραν και χθες τις άλλες αγορές ομολόγων, οδηγώντας σε άνοδο τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων και των γερμανικών bunds. Και βέβαια δεν σταματούν οι επικρίσεις από επίσημα χείλη εντός και εκτός Βρετανίας. Ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ επέκρινε τον υπουργό Οικονομικών ότι «παρέκαμψε» θεσμούς όπως το Γραφείο Ευθύνης Προϋπολογισμού, ενώ η Αμερικανίδα υπουργός Εμπορίου Τζίνα Ραϊμόντο τόνισε πως «η πολιτική μείωσης των φόρων και παράλληλης αύξησης των δαπανών δεν πρόκειται να πολεμήσει τον πληθωρισμό βραχυπρόθεσμα, ούτε να δημιουργήσει συνθήκες που ευνοούν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη». Δεδομένου, δε, ότι πολλοί αναλυτές κάλεσαν την Τράπεζα της Αγγλίας να προχωρήσει σε περαιτέρω επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων για να στηρίξει το βρετανικό νόμισμα, ο Στίβεν Μπάροου, επικεφαλής της μονάδας στρατηγικής της G-10 Standard Bank, σχολίασε ότι ούτε μια τέτοια κίνηση θα κατευνάσει τους επενδυτές. Οπως υπογράμμισε σε μήνυμά του προς τους επενδυτές, «ανησυχούμε πως η αγορά θα εξακολουθήσει να αντιμετωπίζει αυτή την κατάσταση κρίσης ως κάτι που προκάλεσε η κυβέρνηση και θα την πιέζει να επανορθώσει με μια ταπεινωτική αντιστροφή των πολιτικών επιλογών της».