Ως προοίμιο της επερχόμενης ύφεσης, η καταναλωτική εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη και στη Γερμανία έχει βυθιστεί σε ιστορικά χαμηλότατα επίπεδα ως αντίδραση στο σοκ των τιμών του φυσικού αερίου (και του ρεύματος). Κρίνοντας βάσει των στοιχείων Σεπτεμβρίου για το μεγαλύτερο κρατίδιο της Γερμανίας, τη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, οι τιμές του φυσικού αερίου για κατανάλωση έχουν αυξηθεί κατά 74% σε ετήσια βάση και είναι τώρα κατά 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα υψηλότερες από ό,τι πριν από την κρίση. Αλλά η μετακύλιση από τις τιμές χονδρικής στο καταναλωτικό κοινό απέχει πολύ από το να έχει ολοκληρωθεί. Στα 200 ευρώ οι τιμές αναφοράς στη χονδρική αγορά, που αντικατοπτρίζουν την οριακή τιμή των νέων εισαγωγών, είναι κατά 180 ευρώ υψηλότερες από τον μέσο όρο της περιόδου 2015-2019. Το υπερβολικό κόστος του φυσικού αερίου εμφανίζεται επίσης μέσω των διογκωμένων λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και των υψηλότερων τιμών άλλων αγαθών, μιας και οι παραγωγοί μετακυλίουν το κόστος τους στους πελάτες.
Την Πέμπτη η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε να αυξήσει τις δαπάνες και να αμβλύνει τον αντίκτυπο από την τιμή του φυσικού αερίου με έως και 200 δισ. ευρώ πρόσθετες κρατικές δαπάνες (ήτοι κεφάλαια περισσότερα από το 5% του ετήσιου ΑΕΠ). Πιθανότατα θα ξοδέψει τα κονδύλια κατά τη διάρκεια περίπου δύο ετών, αλλά θα τα τοποθετήσει σε ένα ειδικό ταμείο, το οποίο εξακολουθεί να της δίνει τη δυνατότητα να εκπληρώσει τους συνταγματικούς κανόνες για το φρένο χρέους. Θέλει η κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για τέσσερις σκοπούς: 1) να μειώσει τους λογαριασμούς του φυσικού αερίου για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, περιορίζοντας τις τιμές για έναν βασικό όγκο κατανάλωσης φυσικού αερίου, 2) να επιδοτήσει ένα πλαφόν στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας για νοικοκυριά καθώς και για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, εάν οι φόροι στα «υπερβολικά κέρδη» από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλού κόστους (ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πυρηνική ενέργεια) δεν παρέχουν επαρκή έσοδα, 3) να προσφέρει στήριξη ιδίων κεφαλαίων και ρευστότητας σε επιχειρήσεις που δεν καλύπτονται επαρκώς από το πλαφόν στις τιμές και 4) να υποστηρίξει συστημικά σημαντικούς εισαγωγείς φυσικού αερίου, όταν πρέπει να αντικαταστήσουν το ρωσικό αέριο με πιο ακριβές εναλλακτικές λύσεις. Με την ανακοίνωση του νέου πλαισίου στήριξης, η κυβέρνηση κατήργησε τη φορολογία στους χρήστες φυσικού αερίου περίπου 2,4 λεπτά/kWh, που στόχο είχε να χρηματοδοτήσει τη στήριξη των εισαγωγέων αερίου από τον Οκτώβριο και μετά. Η μείωση του ΦΠΑ στο φυσικό αέριο από 19% σε 7%, ωστόσο, θα συνεχιστεί.
* Οι κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ,Σάλομον Φίντλερ και Κάλουμ Πίκερινγκ είναι οικονομολόγοι της Berenberg Bank.