Νέα σοβαρή εμπλοκή στην ομαλή υλοποίηση των επιχειρησιακών πλάνων των τιτλοποιήσεων του «Ηρακλή» συνιστά η πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών να παραπέμψει την απόφαση για το κατά πόσον οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων έχουν αρμοδιότητα να εκτελούν πλειστηριασμούς στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου. Με δεδομένο ότι η προσφυγή στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου θα απαιτήσει αρκετούς μήνες έως ότου ληφθεί απόφαση, τίθεται εν αμφιβόλω το δικαίωμα των εταιρειών διαχείρισης (servicers) να εκτελούν πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως είναι οι πλειστηριασμοί ακινήτων. Η εξέλιξη αυτή, όπως εκτιμούν εκπρόσωποι των εταιρειών διαχείρισης, θα αποτελέσει ισχυρό πλήγμα για τις τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή», που εξαρτούν σε σημαντικό βαθμό τα προσδοκώμενα έσοδα από τις ρευστοποιήσεις ακινήτων.
Μέχρι σήμερα οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν εντάξει στον «Ηρακλή» τιτλοποιήσεις κόκκινων δανείων ύψους 47,9 δισ. ευρώ και έχουν λάβει την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου για 18,7 δισ. ευρώ. Η κρατική εγγύηση σημαίνει ότι εάν οι εισπράξεις που θα επιτευχθούν από αυτά τα δάνεια μέσα από τις ρυθμίσεις και τις ρευστοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων, δηλαδή τους πλειστηριασμούς, δεν είναι επαρκείς για την πληρωμή των επενδυτών που έχουν επενδύσει στα ομόλογα που εκδόθηκαν στο πλαίσιο των τιτλοποιήσεων, το Δημόσιο θα υποχρεωθεί να καλύψει τη ζημία αυτή μέσω των εγγυήσεων που έχει αναλάβει στο πλαίσιο του «Ηρακλή».
Το θέμα με την αρμοδιότητα των servicers να πραγματοποιούν πλειστηριασμούς έχει δημιουργηθεί έπειτα από πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου, που απαγορεύει τους πλειστηριασμούς ακινήτων από εταιρείες που λειτουργούν ως εντολοδόχοι των funds που έχουν αγοράσει κόκκινα δάνεια στο πλαίσιο του μηχανισμού κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής». Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει εκδώσει τρεις διαδοχικές αποφάσεις για το θέμα και συγκεκριμένα τις υπ’ αρ. 822/2022, 1102/2022 και 1343/2022, που έχουν προκαλέσει σύγχυση στο θέμα, καθώς η πρώτη (822/2022) απαγορεύει το σχετικό δικαίωμα για τις εταιρείες διαχείρισης, σε αντίθεση με τις άλλες δύο (1102/2022 και 1343/2022), που νομιμοποιούν το δικαίωμά τους να προχωρούν σε πλειστηριασμούς ακινήτων.
Ηδη τα πρωτοδικεία έχουν «παγώσει» τις διαταγές πληρωμής, δηλαδή το πρώτο στάδιο των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης.
Η σύγχυση έχει προκληθεί λόγω του νομοθετικού κενού που υπάρχει στους δύο νόμους για τις τιτλοποιήσεις, και συγκεκριμένα τον νόμο 3156 του 2003 και τον νόμο 4904 του 2015, κάτι που επιτρέπει διαφορετική ερμηνεία στο κρίσιμο θέμα των πλειστηριασμών, στους οποίους βασίζεται σε σημαντικό βαθμό η υλοποίηση των επιχειρησιακών πλάνων για τις τιτλοποιήσεις που έχουν ενταχθεί στον «Ηρακλή».
Η απόφαση για προσφυγή στην Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου αποτελεί υπαναχώρηση του υπουργείου Οικονομικών από την αρχική του πρόθεση να επιλύσει το θέμα νομοθετικά, αίροντας το νομικό κενό μεταξύ των δύο νόμων και ξεκαθαρίζοντας ότι οι εταιρείες διαχείρισης εκπροσωπούν νομίμως τα SPV που δημιουργήθηκαν σε κάθε τιτλοποίηση δανείων και άρα νομιμοποιούνται να προχωρούν σε πλειστηριασμούς. Σύμφωνα με πληροφορίες, η απόφαση αυτή επικράτησε σε μια προσπάθεια να αποτραπεί το πολιτικό κόστος που θα συνέδεε την κυβέρνηση με τους πλειστηριασμούς ακινήτων.
Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες από τις εταιρείες διαχείρισης, τα πρωτοδικεία έχουν «παγώσει» τις διαταγές πληρωμής, δηλαδή το πρώτο στάδιο των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης, εξέλιξη που έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στην αγορά, οι οποίες αναμένεται να κορυφωθούν με το πλήρες «πάγωμα» των πλειστηριασμών.
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί βόμβα στα θεμέλια του «Ηρακλή», καθώς τινάζει στον αέρα τους προγραμματισμένους πλειστηριασμούς, στους οποίους οι εταιρείες διαχείρισης βασίζουν σημαντικό μέρος των προβλεπόμενων εσόδων έτσι ώστε να πληρώνονται τα έξοδα της τιτλοποίησης και οι ομολογιούχοι τόσο του mezzanine τίτλου όσο του senior ομολόγου, για το οποίο έχει εγγυηθεί το ελληνικό Δημόσιο. Σύμφωνα με την άποψη που διατυπώνεται από την πλευρά των εταιρειών διαχείρισης, η απόφαση αυτή τινάζει στον αέρα και τη δευτερογενή αγορά των κόκκινων δανείων, δηλαδή τις πωλήσεις δανείων από funds σε άλλα funds προκειμένου να ενισχυθούν εμπροσθοβαρώς τα έσοδα των τιτλοποιήσεων, ενώ μπορεί να λειτουργήσει και ως θρυαλλίδα στην έρευνα που διεξάγει η Eurostat για το κατά πόσον οι τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή» θα συμπεριληφθούν στο δημόσιο χρέος, η οποία είναι σε πλήρη εξέλιξη.