• Το εναλλακτικό καθεστώς φορολόγησης για τον επαναπατρισμό στελεχών δίνει τη δυνατότητα σε κατοίκους αλλοδαπής να μεταφέρουν την κατοικία τους στην Ελλάδα και να φορολογούνται για το 50% του εισοδήματός τους. Αφορά αλλοδαπούς ή ημεδαπούς μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα και αναλαμβάνουν νέα θέση εργασίας, εφόσον ήταν φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού τα τελευταία 5 από τα 6 έτη. Θα πρέπει να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία από κράτος-μέλος της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ ή ένα από τα 57 κράτη με τα οποία έχουμε συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας ή σύμβαση διοικητικής συνεργασίας. Τα στελέχη θα πρέπει να δηλώνουν ότι θα παραμείνουν στη χώρα μας για τουλάχιστον μια διετία από το έτος υπαγωγής τους. Η αποδοχή της αίτησης των ενδιαφερομένων συνεπάγεται τη φορολόγησή τους μόνο για το 50% του ύψους του εισοδήματός τους από μισθωτές υπηρεσίες ή από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα για έως και 7 έτη (άρθρο 5Γ του Ν.4172/2013).
• Οι ημερομηνίες ανάληψης υπηρεσίας ή έναρξης εργασιών συναρτώνται στενά με την έναρξη υπαγωγής στο προνομιακό καθεστώς που αφορά τον επαναπατρισμό στελεχών όπου απαλλάσσονται από φόρο για το 50% του εισοδήματός τους. Οι προθεσμίες για τις αιτήσεις και την υπαγωγή φυσικών προσώπων στον ευνοϊκό τρόπο φορολόγησης διαμορφώνονται με νέα εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών ως εξής: σε περίπτωση ανάληψης υπηρεσίας ή έναρξης εργασιών μέχρι και τη 2α Ιουλίου κάθε έτους, τυχόν υποβολή αίτησης μέχρι το τέλος του έτους αυτού οδηγεί σε υπαγωγή του φορολογούμενου στο εν λόγω καθεστώς από το έτος ανάληψης υπηρεσίας. Αιτήσεις δύνανται να υποβληθούν και εντός του επόμενου έτους από την ανάληψη υπηρεσίας ή την έναρξη εργασιών, συνεπάγονται όμως υπαγωγή των ενδιαφερομένων στο ως άνω καθεστώς για το επόμενο από την ανάληψη υπηρεσίας έτος. Επιπρόσθετα, εάν η ανάληψη υπηρεσίας ή η έναρξη εργασιών πραγματοποιείται μετά τη 2α Ιουλίου του εκάστοτε έτους, η προθεσμία για την αίτηση υπαγωγής στο ειδικό καθεστώς για τον επαναπατρισμό στελεχών εκτείνεται μέχρι το τέλος του επόμενου έτους και σε περίπτωση έγκρισης αυτής, η υπαγωγή του φορολογούμενου στο ειδικό καθεστώς ξεκινάει από το επόμενο από την ανάληψη υπηρεσίας έτος.
• Φυσικά πρόσωπα που έχουν αιτηθεί ή υπαχθεί στο συγκεκριμένο καθεστώς για μία από τις κατηγορίες εισοδημάτων που προβλέπονται σε αυτό δύνανται να αιτηθούν την υπαγωγή τους και για λοιπά εισοδήματα που αποκτούν στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, στη νέα εγκύκλιο διευκρινίζεται ότι το φυσικό πρόσωπο που έχει αιτηθεί την υπαγωγή του στις διατάξεις του ειδικού καθεστώτος των επαναπατρισμένων στελεχών για μία από τις επιλέξιμες κατηγορίες εισοδήματος, όπως ενδεικτικά για εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα από μισθωτή εργασία, έχει τη δυνατότητα να αιτηθεί μεταγενέστερα επέκταση της υπαγωγής στο ειδικό καθεστώς και για τυχόν κτηθέντα εισοδήματα από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα και ανεξαρτήτως του εάν έχει εκδοθεί απόφαση επί του αρχικώς υποβληθέντος αιτήματος. Τέλος, εάν φυσικό πρόσωπο έχει υπαχθεί στον συγκεκριμένο ειδικό τρόπο φορολόγησης για εισόδημα που αποκτά από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα και επεκτείνει την επιχειρηματική του δράση σε νέους Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας, δεν απαιτείται να προχωρήσει σε νέα αίτηση (Α.1089/2022).
• Η συμμετοχή στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση ημεδαπών εταιρειών στην Ελλάδα, από μόνη της δεν μπορεί να αποτελέσει στοιχείο ώστε να χαρακτηριστεί το φυσικό πρόσωπο ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδας. Mε πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, η οποία αποτελεί πρακτική εφαρμογή της ΠΟΛ.1260/2014, ακύρωσε την πράξη της διοίκησης η οποία μη νομίμως έκρινε ότι ο αιτών ήταν, κατά το ένδικο φορολογικό έτος 2017, κάτοικος ημεδαπής, και ότι, κατ’ επέκταση, υποχρεούτο σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα για τα εισοδήματα που απέκτησε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εν προκειμένω, ο αιτών, παρότι ήταν διαχειριστής δύο ημεδαπών ΕΠΕ, το συγκεκριμένο έτος και για χρονικό διάστημα πλέον των 183 ημερών, διέμενε μαζί με την οικογένειά του, εργαζόταν με σύμβαση αορίστου χρόνου στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε σύντομο χρόνο αντικαταστάθηκε από τη θέση του διαχειριστή την οποία κατείχε. Ως εκ τούτου, το ΣτΕ απεφάνθη πως συνάγεται η πρόθεση του αιτούντος να οργανώσει τη ζωή του στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά μόνιμο τρόπο και ενέκρινε τη μεταφορά του στη ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού (ΣτΕ 2723/2021).
Πηγή: Grant Thornton