Σημαντική μείωση της τάξης του 32,3% καταγράφει το έλλειμμα ΦΠΑ στην Ελλάδα το 2020 σε σχέση με το 2019, όπως προκύπτει από μελέτη της Ε.Ε. Συγκεκριμένα η χώρα μας το 2019 ήταν ουραγός μαζί με τη Ρουμανία και τη Μάλτα, καταγράφοντας τις μεγαλύτερες απώλειες ΦΠΑ («κενό ΦΠΑ»), ενώ το 2020 η κατάσταση αλλάζει και από τις τελευταίες θέσεις η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες σε ό,τι αφορά τη μείωση φοροδιαφυγής στον ΦΠΑ, μαζί τη Γερμανία την Ουγγαρία και τις Κάτω Χώρες.
Το ίδιο στέλεχος αναφέρει ότι τα στοιχεία θα δείξουν μεγαλύτερη μείωση το 2021, καθώς τα μέτρα και τα νέα ψηφιακά εργαλεία συντελούν στον περαιτέρω περιορισμό της φοροδιαφυγής. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις και την έκθεση της Ε.Ε., το «κενό ΦΠΑ» θα είναι μειωμένο το 2021 στα 2,436 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ε., το «κενό ΦΠΑ» από τα 4,7 δισεκατομμύρια ευρώ το 2019 περιορίστηκε το 2020 στα 3,178 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα είναι η χώρα με την 4η μεγαλύτερη μείωση ελλείμματος ΦΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ενωση το 2020. Παρουσιάζει μείωση στο έλλειμμα ΦΠΑ κατά 3,7 ποσοστιαίες μονάδες, ήτοι στο 19,7% του VTTL (θεωρητικά προσδοκώμενα έσοδα υπό πλήρη συμμόρφωση) το 2020, έναντι του 23,4% το 2019.
Οι ίδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι το 2020 σημαντικό ρόλο στη μείωση του «κενού ΦΠΑ» είχαν η αύξηση του ορίου των ηλεκτρονικών αποδείξεων που έφθασαν το 30% του δηλωθέντος εισοδήματος και η σημαντική αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές (αγορές με κάρτες ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα) έφθασαν τα 40,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2020 τα 44,7 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι απώλειες από τον ΦΠΑ περιορίστηκαν στα 3,2 δισ. το 2021 από τα 6 δισ. το 2017.
Από το ποσό των 3,178 δισεκατομμυρίων ευρώ που ανέρχεται το «κενό ΦΠΑ», ένα τμήμα αφορά τις φοροαπαλλαγές του ΦΠΑ και τους μειωμένους συντελεστές (ανέρχονται περίπου στα 800 εκατομμύρια ευρώ) και τα υπόλοιπα από τις απάτες, τη φοροδιαφυγή και τις πτωχεύσεις.
Το «κενό ΦΠΑ» από τα 6 δισ. ευρώ το 2017 περιορίστηκε στα 3,178 δισ. ευρώ το 2020 και τα στοιχεία αναμένεται να δείξουν περαιτέρω μείωση κατά 5,7 ποσοστιαίες μονάδες το 2021.
«Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, με άμεσο και ουσιαστικό αντίκτυπο στα κρατικά έσοδα, στην εμπέδωση της φορολογικής συνείδησης, στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, στην ενίσχυση της φορολογικής δικαιοσύνης και της κοινωνικής συνοχής και κυρίως στη διασφάλιση των προϋποθέσεων για ακόμη χαμηλότερη συνολική φορολογική επιβάρυνση των πολιτών», τόνισε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
Η εξέλιξη, πρόσθεσε ο υπουργός, «πιστοποιεί την αποτελεσματικότητα της ασκούμενης οικονομικής και φορολογικής πολιτικής των τελευταίων ετών, καταδεικνύοντας τη σημαντική πρόοδο που καταγράφει –υπό δυσμενείς διεθνείς συνθήκες– η χώρα μας στη βελτίωση σημαντικών δεικτών της οικονομίας της».
Συνολικά το έλλειμμα ΦΠΑ στην Ε.Ε. το 2020 ήταν 93 δισεκατομμύρια ευρώ, ή 9,1% των συνολικών αναμενόμενων εσόδων ΦΠΑ. Η μείωση αυτή οφείλεται στην αύξηση της συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ μετά τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση της Ε.Ε., το έλλειμμα ΦΠΑ παραμένει σαφώς ένα σημαντικό πρόβλημα, σε μια εποχή που οι κυβερνήσεις χρειάζονται βιώσιμα έσοδα για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της σημερινής οικονομικής αβεβαιότητας. Το 2020 η Ρουμανία κατέγραψε το υψηλότερο «κενό ΦΠΑ», όπου χάθηκε το 35,7% των εσόδων, ακολουθούμενη από τη Μάλτα (24,1%) και την Ιταλία (20,8%). Τα μικρότερα κενά καταγράφονται στη Φινλανδία (1,3%), στην Εσθονία (1,8%) και τη Σουηδία (2%). Σε απόλυτες τιμές, τα υψηλότερα κενά συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ έχει η Ιταλία (26,2 δισ. ευρώ) και η Γαλλία (13,9 δισ. ευρώ).
Το «κενό ΦΠΑ» μειώθηκε σε 20 κράτη-μέλη της Ε.Ε. Οι πιο σημαντικές μειώσεις σημειώθηκαν στην Ουγγαρία, στη Γερμανία και την Ολλανδία. Εκτός από τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, η Ισπανία και η Λετονία κατάφεραν να περιορίσουν την απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ σε λιγότερο από το 5% του οφειλόμενου ΦΠΑ. Από την άλλη πλευρά, οι μεγαλύτερες αυξήσεις στο «κενό ΦΠΑ» παρατηρήθηκαν στην Κροατία (+6 ποσοστιαίες μονάδες) και στην Κύπρο (+5 ποσοστιαίες μονάδες).
Τα νέα ηλεκτρονικά όπλα της εφορίας
Από τα 40 δισ. ευρώ που ήταν το 2019 οι ηλεκτρονικές συναλλαγές αναμένεται να φθάσουν φέτος τα 65 δισ. ευρώ, αναφέρουν από το υπουργείο Οικονομικών, επισημαίνοντας ότι η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει στην περαιτέρω μείωση της φοροδιαφυγής. Την ίδια στιγμή, τα ηλεκτρονικά βιβλία, η ηλεκτρονική διαβίβαση των αποδείξεων από τις επιχειρήσεις λιανικής πώλησης και τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS αναμένεται να συμβάλουν αισθητά στη μείωση της φοροδιαφυγής. Παράλληλα, η ηλεκτρονική εφαρμογή appodixi με περισσότερους από 140.000 χρήστες λειτουργεί αποτρεπτικά ως προς τη μη έκδοση αποδείξεων, αλλά και την έκδοση πλαστών αποδείξεων.