Σε όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους η τουρκική λίρα εμφάνιζε τη χειρότερη πορεία ανάμεσα στα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών. Παρέμεινε, ωστόσο, σε γενικές γραμμές σταθερή στα χαμηλά της επίπεδα στο σύνολο των τελευταίων 12 μηνών, αν και έχει χάσει το 28% της αξίας της έναντι του δολαρίου. Ενόψει των εκλογών στη γειτονική χώρα οι αγορές εκτιμούν πως ανεξαρτήτως αποτελέσματος το τουρκικό νόμισμα θα δεχθεί νέες πιέσεις. Προς επίρρωσιν των προβλέψεών τους, ο Νουρεντίν Νεμπατί, υπουργός Οικονομίας της γείτονος, δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να αλλάξει η νομισματική πολιτική που τηρεί η Τράπεζα της Τουρκίας και το κόστος δανεισμού θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα.
Τα στοιχήματα στην αγορά δίνουν τώρα πιθανότητα σχεδόν 50% σε νέα πτώση της τουρκικής λίρας, που θα φέρει την ισοτιμία της στο ιστορικό χαμηλό των 25 λιρών προς ένα δολάριο μέχρι τα τέλη του έτους. Οπως επισημαίνει ο Κριστιάν Μάτζο, επικεφαλής του τομέα επενδύσεων χαρτοφυλακίου στην TD Securities, «είναι πολυάριθμα τα διαρθρωτικά προβλήματα που παραμένουν άλυτα» στην τουρκική οικονομία και αναπόφευκτα θα οδηγήσουν σε περαιτέρω αποδυνάμωση της λίρας. Ο ίδιος προεξοφλεί πως «αν παραμείνει στην εξουσία ο Ερντογάν, τότε είναι βέβαιον ότι θα επιδεινωθούν τα θεμελιώδη μεγέθη της τουρκικής οικονομίας και «τελικά θα οδηγήσουν σε χρηματοπιστωτική αστάθεια». Η ανορθόδοξη νομισματική πολιτική που επιβάλλει ο Ερντογάν διατηρώντας τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα αναπόφευκτα τροφοδοτεί τον πληθωρισμό που βρίσκεται στα ύψη. Η Τράπεζα της Τουρκίας έχει μειώσει τα επιτόκια κατά 500 μονάδες βάσης στη διάρκεια του περασμένου έτους και τα έχει φθάσει στο 9%, όταν ο πληθωρισμός στη χώρα κυμαίνεται σε επίπεδα γύρω στο 86%. Προκειμένου, έτσι, να στηρίξει το νόμισμα, η Τράπεζα της Τουρκίας εξακολουθεί να καταφεύγει σε πλάγιες μεθόδους, όπως οι συνεχείς παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος, με τις οποίες έχει δαπανήσει 108 δισ. δολ. στη διάρκεια μόνο του περασμένου έτους.
Η αντιπολίτευση
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν υποσχεθεί πως αν αναδειχθεί νικητής των εκλογών ο κοινός τους υποψήφιος θα διασφαλίσουν την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας. Βασιζόμενος σε αυτή την προεκλογική υπόσχεση, ο Γκόρντον Μπάουερς, αναλυτής της Columbia Threadneedle Investments, προβλέπει πως αν νικήσει η αντιπολίτευση, τα επιτόκια θα αυξηθούν και θα χαραχθεί ένας οδικός χάρτης για την αναπλήρωση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της χώρας. Ευελπιστεί, έτσι, πως θα ενισχυθεί και η εμπιστοσύνη των επενδυτών που έχουν σε μεγάλο ποσοστό εγκαταλείψει τους τουρκικούς τίτλους, αντιδρώντας στην αλλοπρόσαλλη πολιτική του Ερντογάν και στον ιλιγγιώδη πληθωρισμό στη χώρα. Σημειωτέον ότι το τουρκικό χρέος στα χέρια ξένων επενδυτών ανέρχεται μόλις σε 1,3 δισ. δολ., που είναι ιστορικό χαμηλό.
Τα στοιχήματα στην αγορά δίνουν τώρα πιθανότητα σχεδόν 50% σε νέα πτώση της τουρκικής λίρας.
Σύμφωνα με τον Εμρε Πεκέρ, διευθυντή τομέα Ευρώπης στον όμιλο Eurasia, ο Ερντογάν μάλλον θα παραμείνει στην εξουσία, αλλά ακόμη και σε αυτή την περίπτωση οι τραπεζικοί κολοσσοί της Wall Street εκτιμούν πως μετά τις εκλογές θα επιτρέψει την αύξηση των επιτοκίων. Ανάμεσά τους η JPMorgan Chase & Co και η Goldman Sachs που προέβλεψαν προσφάτως πως μετά τις εκλογές θα αυξηθούν τα επιτόκια.
Εξέφρασαν μάλιστα την εκτίμηση πως θα φτάσουν στο 30% μέσα στο τρίτο τρίμηνο του έτους, δηλαδή θα τριπλασιαστούν σε σύγκριση με τα υφιστάμενα επίπεδα. Οπως τόνισαν, η Τουρκία δεν έχει άλλη εναλλακτική γιατί διαφορετικά θα αναγκαστεί να προσφύγει σε εξωτερική χρηματοδότηση για να καλύψει το έλλειμμά της στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Στο μεταξύ, ο υπουργός Οικονομίας αντικρούει τις προβλέψεις και τις προσδοκίες πως μετά τις εκλογές ο Ερντογάν θα επιτρέψει την αύξηση των επιτοκίων. «Η ιδέα ότι ο πρόεδρος θα αυξήσει τα επιτόκια δεν ευσταθεί πλέον τουλάχιστον», δήλωσε ο Νουρεντίν Νεμπατί σε ομιλία του στην Αγκυρα και προσέθεσε πως «ο πρόεδρός μας δεν πρόκειται να συμβιβαστεί με κάτι τέτοιο». Εξηγώντας τη θέση του τόνισε πως «μετά τις εκλογές θα εισέλθουμε σε μια πολύ ευκολότερη περίοδο, θα αυξάνονται τα έσοδα από τον τουρισμό και θα αποκλιμακωθεί ο πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων καθώς θα πλησιάζει το καλοκαίρι».
Σύμφωνα με τον Νεμπατί, η επανεκλογή Ερντογάν θα προσφέρει στους επενδυτές ένα προβλέψιμο πολιτικό περιβάλλον και θα τους προσελκύσει έτσι και πάλι στους τουρκικούς τίτλους. Και κατέληξε λέγοντας ότι «μετά τις εκλογές οι επενδυτές θα πουν πως είναι καιρός να πάμε στην Τουρκία». Αλλα στελέχη της τουρκικής κυβέρνησης υποστηρίζουν, άλλωστε, πως ο πληθωρισμός θα αποκλιμακωθεί από τα ιστορικά υψηλά του επίπεδα και η λίρα θα σταθεροποιηθεί, προσφέροντάς τους έτσι τη δυνατότητα να συνεχίσουν την ίδια πολιτική. Οπως επισημαίνουν αναλυτές, οι κατηγορηματικές δηλώσεις του Νεμπατί σκιαγραφούν το χάσμα που χωρίζει τις προσδοκίες των επενδυτών από την πολιτική της κυβέρνησης του Ταγίπ Ερντογάν.