Το 2022 κατέγραψε οικονομική ανάπτυξη 5,9%, η οποία υπερέβη την εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ανάπτυξη 5,5%. Ποιοι παράγοντες θα επηρεάσουν τη οικονομική ανάπτυξη του 2023; Μπορούμε, επιπλέον, να κάνουμε την οικονομική έκπληξη ξεπερνώντας την εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ανάπτυξη 1,2% το 2023;
Από ιστορικής άποψης, η ελληνική οικονομία επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από (α) την τιμή πετρελαίου, (β) την ανταγωνιστικότητα τιμών, και (γ) το spread μεταξύ του 10ετούς κόστους δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου και του αντίστοιχου γερμανικού (το spread προσεγγίζει το επενδυτικό ρίσκο στη χώρα μας). Η τιμή του πετρελαίου έχει μειωθεί κατά περίπου 9% τους τέσσερις τελευταίους μήνες. Η ανταγωνιστικότητα τιμών της ελληνικής οικονομίας έχει βελτιωθεί κατά 2,4% το τελευταίο δωδεκάμηνο. Το spread έχει παρουσιάσει αποκλιμάκωση από τις 224 μονάδες βάσης, στις αρχές του 2023, στις 175 μονάδες βάσης σήμερα. Τι σημαίνουν, λοιπόν, τα παραπάνω οικονομικά fundamentals για τις προοπτικές ανάπτυξης μας;
Βραχυπρόθεσμα (εντός διετίας), ο ρυθμός οικονομικής μας ανάπτυξης επηρεάζεται σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό (μέχρι και 67% της συνολικής του διακύμανσης) από το «ιστορικό» της ελληνικής ανάπτυξης. Κατόπιν, ο ρυθμός ανάπτυξής μας επηρεάζεται, μέχρι και 22% της διακύμανσής του, από το επενδυτικό ρίσκο. Ακολουθούν η ανταγωνιστικότητα τιμών με επίδραση 8% και μετά η τιμή πετρελαίου με επίδραση 3%. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το momentum της ελληνικής οικονομίας, ήτοι η ανάπτυξη, κατά 5,9%, το 2022 θα δώσει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη του 2023. Ταυτόχρονα, η βελτίωση των υπόλοιπων fundamentals δημιουργεί βάσιμες ελπίδες ότι η οικονομική επίδοση του 2023 θα υπερβεί τις υπάρχουσες εκτιμήσεις.
Η εκρηκτική πολιτική αντιπαράθεση υπονομεύει τις όποιες προοπτικές βιώσιμης κυβέρνησης, ανεξάρτητα από το πόσοι εκλογικοί «γύροι» θα διεξαχθούν.
Ας μην είμαστε βιαστικοί όμως! Και τούτο επειδή ελλοχεύει ο κίνδυνος «εκτροχιασμού» του επενδυτικού ρίσκου. Οι διεθνείς επενδυτές κρατούν, προς το παρόν, στάση αναμονής. Με αφορμή το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη ξεκίνησε μια στείρα αντιπαράθεση των πολιτικών κομμάτων σχετικά με το ποιος ευθύνεται (αποκλειστικά) για τον τρόπο λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου μας. Η εν εξελίξει (εκρηκτική) πολιτική αντιπαράθεση υπονομεύει τις όποιες προοπτικές βιώσιμης κυβέρνησης ανεξάρτητα από το πόσοι εκλογικοί «γύροι» θα διεξαχθούν. Να φταίει άραγε (και) ο Χαρίλαος Τρικούπης για τις βεβαιωμένες αστοχίες του σιδηροδρομικού δικτύου μας, όπως καυστικά «σκιτσογράφησε» ο Ανδρέας Πετρουλάκης της «Καθημερινής»; Οχι βέβαια!
Από το 1882 και μετά, ο Τρικούπης προσπάθησε να δημιουργήσει ελληνικό κράτος με θεσμούς και έργα υποδομής αντάξια των ευρωπαϊκών κρατών, στα οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρω την αποξήρανση της Κωπαΐδας, τη διώρυγα της Κορίνθου και σιδηροδρομικό δίκτυο άνω των 900 χιλιομέτρων! Σύμφωνα με την Trade Economics, το μήκος του σιδηροδρομικού δικτύου στην Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στα 2.340 χιλιόμετρα, χαμηλότερα, όμως, από το υψηλό των 2.576 χιλιομέτρων του 2005. Οι επενδύσεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας ούτε καν πλησίαζαν το 0,1% του ΑΕΠ το 2020, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην 33η θέση μεταξύ 36 χωρών!!! Πόσο μας ικανοποιεί η συγκεκριμένη εξέλιξη έναν και πλέον αιώνα από την εποχή του Τρικούπη;
Ο κ. Κώστας Μήλας είναι καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.