Τρία νέα μεγάλα σχέδια, όπως αυτά που λειτουργεί ή αναπτύσσει αυτό το διάστημα, περιλαμβάνει ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός της Grivalia Hospitality. Οταν ολοκληρωθούν και αρχίσουν να λειτουργούν όλα τα ήδη δρομολογηθέντα έργα, δηλαδή το One & Only Aesthesis στα Aστέρια της Γλυφάδας, το Voula Project, το Avantmar στην Πάρο, το εμβληματικό συγκρότημα που θα αναπτυχθεί στους Πεταλιούς και το Project Blue στη Μύκονο, μαζί με τα ήδη λειτουργικά Amanzoe στο Πόρτο Χέλι, ON Residence στη Θεσσαλονίκη και Meli Palace στην Κρήτη, η αξία της επιχείρησης –που σήμερα προσεγγίζει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ– θα διαμορφωθεί στα επίπεδα του ενάμιση δισεκατομμυρίου. Αυτό ανέφερε μιλώντας στην «Καθημερινή» ο Γιώργος Χρυσικός, πρόεδρος και CEO της Grivalia Hospitality, που δηλώνει απερίφραστα πως συγκροτήματα πέντε και έξι αστέρων, σαν αυτά που έχει και αναπτύσσει, έχουν και θα εξακολουθήσουν να έχουν σημαντικές προοπτικές στην Ελλάδα. Και αυτό διότι διαπιστώνει ισχυρή ζήτηση και περιορισμένη προσφορά υποδομών για το τμήμα αυτό της αγοράς φιλοξενίας, που είναι άλλωστε κι αυτό με τον μεγαλύτερο πολλαπλασιαστή για την οικονομία: επισκέπτες με υψηλό διαθέσιμο εισόδημα που αφήνουν μεγάλα ποσά σε ολόκληρο το οικοσύστημα του τουρισμού. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Grivalia Hospitality, το συγκρότημα στην Πάρο θα ανοίξει πιλοτικά τον Ιούνιο, τα Αστέρια της Γλυφάδας θα ξεκινήσουν τις δοκιμές στις αρχές Αυγούστου ενώ το project της Βούλας στις αρχές του 2024. Παράλληλα, σχεδιάζει την περαιτέρω διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου τόσο γεωγραφική όσο και των διεθνών ξενοδοχειακών αλυσίδων με τις οποίες συνεργάζεται και υπόσχεται μια μεγάλη έκπληξη για το brand με το οποίο θα συνεργαστεί στους Πεταλιούς, το οποίο θα έρθει να προστεθεί σε αυτά της Amanzoe (Πόρτο Χέλι), του One & Only (Γλυφάδα) και της Mandarin (Μύκονος). Μόνο όταν όλα τα έργα που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης ολοκληρωθούν, θα μπορούν να ξεκινήσουν τα τρία επιπλέον που θέλει η Grivalia Hospitality. Πολλά όμως πρέπει να κάνει και η πολιτεία για να μπορέσει ο ελληνικός τουρισμός να φθάσει στο ύψος των δυνατοτήτων του, αρχίζοντας με τη βελτίωση των υποδομών και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και φθάνοντας έως την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό αρχαιολογικών χώρων και μουσείων.
– Πώς κρίνετε τις προοπτικές της αγοράς ξενοδοχειακών ακινήτων και φιλοξενίας εν γένει;
– Ο τουρισμός αναπτύσσεται παγκοσμίως με διψήφιους αριθμούς. Η Ελλάδα είχε σημειώσει μια τρομακτική αύξηση των επισκέψεων μέχρι το 2019. Φθάσαμε στα 33 εκατομμύρια επισκέπτες. Εάν δεν υπήρχε η πανδημία θα μιλούσαμε τώρα για 40 εκατομμύρια. Επομένως η ζήτηση είναι υπαρκτή. Αλλά η ζήτηση από ένα σημείο και μετά θέλει, εκτός από τον προορισμό, την εμπειρία, τη φιλοξενία, τις υποδομές, το ωραίο φαγητό, την εξυπηρέτηση. Υπάρχει λοιπόν μια πολύ μικρή πίτα, αυτή στην οποία απευθύνεται η Grivalia Hospitality, που είναι ο high-end επισκέπτης, ο οποίος και στρατηγικά είναι αυτός που η Ελλάδα πρέπει να προσεγγίσει. Η Ελλάδα πρέπει να αναπτυχθεί στο κομμάτι που έχει τον μεγαλύτερο πολλαπλασιαστή για την οικονομία της. Και περνάμε στην προσφορά, όπου ξεκινάει και η ιστορία της Grivalia Hospitality. Τη δημιουργήσαμε για ποιο λόγο; Γιατί βλέπαμε και βλέπουμε σημαντικές προοπτικές. Βλέπαμε ότι στρατηγικά θα έπρεπε να δραστηριοποιηθούμε σ’ αυτό το κομμάτι του high end πελάτη, που ανέφερα. Παρόλο που έχουμε, ίσως, τον πιο όμορφο προορισμό παγκοσμίως, δεν είχαμε πραγματικά 5στερα και 6στερα ξενοδοχεία. Είναι μια εξειδικευμένη αγορά, στην οποία πιστεύουμε πάρα πολύ και θέλουμε να είμαστε οι πρώτοι που θα επενδύσουμε και θα τη μεγαλώσουμε. Ετσι χτίστηκε και η Grivalia Hospitality. Σ’ αυτόν τον συγκεκριμένο τομέα, οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι διπλάσιοι από του μέσου τουρισμού. Κοντά στο 20%. Χρειάζονται όμως πολλά κεφάλαια, πολύς χρόνος και πολύ σκληρή δουλειά. Αλλά αισθανόμαστε τρομερή ικανοποίηση γιατί υπάρχει μέσα το δημιουργικό κομμάτι και η δημιουργία υψηλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας.
– Σχεδιάζετε νέα projects;
– Ναι. Μπορεί να κάνουμε κι άλλα. Σε καμία περίπτωση πάρα πολλά – επιλεκτικά. Εκτός από αυτά που έχουμε ανακοινώσει έχω στο μυαλό μου να κάνουμε άλλα τρία. Θέλουμε, αν θα μπορέσουμε, δεν είναι εύκολο. Δεν είναι θέμα κεφαλαίων, είναι θέμα πόρων. O χρόνος της ομάδας. Και πιστεύω πως σαν στελέχη και σαν ομάδα δεν υπάρχουν καλύτερα από εμάς στην Ελλάδα. Είμαστε σε μια φάση που ολοκληρώνονται Πάρος, Αστέρια και Βούλα. Αυτό τι σημαίνει; Θα απελευθερωθεί χρόνος και άτομα για να ασχοληθούμε με Πεταλιούς και Μύκονο. Αν έβαζα τα άλλα τρία τώρα, τι θα γινόταν;
Πρέπει να αξιοποιήσουμε μέρη τα οποία έχουν μένει αναξιοποίητα για πάρα πολλά χρόνια.
– Σε ποιους ελληνικούς προορισμούς βλέπετε προοπτικές και με ποιους ξένους συνεργάτες θα πορευθείτε;
– Πρέπει να αξιοποιήσουμε μέρη τα οποία έχουν μείνει αναξιοποίητα για πάρα πολλά χρόνια. Παράδειγμα οι Πεταλιοί και το σχέδιο που υλοποιούμε εκεί. Η χώρα μας έχει πάρα πολλά νησιά που δεν κάνουν τίποτα και κακώς δεν κάνουν τίποτα. Εμείς θέλουμε να έχουμε ένα διαφοροποιημένο γεωγραφικά χαρτοφυλάκιο. Και θέλουμε και διασπορά όσον αφορά τα global brands που συνεργαζόμαστε. Για ποιον λόγο; Γιατί αυτά τα brands έχουν τη δική τους πελατεία και δεν θέλουμε να περιοριστούμε μόνο σε μία πελατεία, θέλουμε να έχουμε όλη την γκάμα της υψηλής πελατείας.
– Ποια είναι αυτή τη στιγμή η αξία του χαρτοφυλακίου σας και ποιοι οι μέτοχοί σας;
– Το business valuation είναι λίγο κάτω από 1 δισεκατομμύριο. Οταν τα έργα ολοκληρώνονται αμέσως αποκτούν μεγαλύτερη αξία στον ισολογισμό. Με τα έργα που έχουμε αυτή τη στιγμή ανακοινώσει, όταν ολοκληρωθούν θα μιλάμε για μία αξία περίπου 1,5 δισεκατομμυρίου. Να υπενθυμίσω εδώ πως έχουμε μεταφέρει την έδρα μας στην Ελλάδα – μια εταιρεία αξίας 1 δισ., αντί να είναι στο Λουξεμβούργο είναι στην Ελλάδα. Είναι η απόδειξη ότι η Ελλάδα είναι «the place to be». Μέτοχοι είναι οι Fairfax, Eurobank, Eurolife και η Grivalia.
Στην τελική ευθεία οι μονάδες σε Πάρο και Αστέρια Γλυφάδας
– Πότε θα ανοίξει το Avantmar στην Πάρο;
– Η Πάρος είναι στα τελειώματα. Θα ανοίξει Ιούνιο, αλλά πριν την ανοίξουμε στο κοινό θα τη δοκιμάσουμε. Πρόκειται για επένδυση 20 εκατομμυρίων, ποσό σημαντικό για το μέγεθος του νησιού. Το μοντέλο εκεί είναι μικρό σε μέγεθος για να ταιριάξει με το νησί.
– Το Project Blue με τη Μandarin στη Μύκονο προσέκρουσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Πώς προχωράει τώρα;
– Αν διαβάσετε την απόφαση του ΣτΕ, θα καταλάβετε ότι είναι πράγματα που δεν μπορούμε να κάνουμε μόνο εμείς. Πρέπει και το κράτος να τρέξει. Δηλαδή, εκκρεμεί το ειδικό χωροταξικό του τουρισμού. Εμείς θα θεραπεύσουμε αυτά που πρέπει από την πλευρά μας. Αλλά τι θα γίνει με αυτά που πρέπει να κάνει το Δημόσιο; Εμείς τρέχουμε με 100 χλμ. την ώρα, αλλά δεν μπορεί να μας ακολουθήσει το σύστημα.
– Πότε θα ανοίξουν τα Αστέρια της Γλυφάδας και ποιο είναι το ύψος της επένδυσης τελικά;
– Το One & Only Aesthesis είναι το πιο σύνθετο έργο μας. Το πλάνο είναι να ξεκινήσει η δοκιμαστική λειτουργία του ξενοδοχείου την 1η Αυγούστου και οι κανονικές κρατήσεις από την 1η Οκτωβρίου. Αν πάνε πολύ καλά τα δοκιμαστικά, έχουμε πει με την One & Only να ανοίξουν οι κρατήσεις ίσως και από τον Σεπτέμβριο. Στα Αστέρια θα έχουμε 12 σουίτες, 95 bungalows, ένα συγκρότημα με 7 branded βίλες και μία προεδρική βίλα, τη Villa 1, με άλλες 6 διακεκριμένες βίλες κοντά της. Επιπλέον, στη χερσόνησο της έκτασης θα υπάρχουν ακόμη 14 βίλες. Συνολικά η επένδυση είναι της τάξεως των 300 εκατομμυρίων.
– Το Voula Project πότε θα είναι έτοιμο και τι προβλέπει;
– Ανοίγει αρχές του 2024. Η φιλοσοφία του είναι πολυτελές glamping (σ.σ. camping σε πολυτελή εκδοχή) με 38 luxury σκηνές. Από τις 38, τις 30 θα τις έχουμε για διαμονή και τις άλλες 8 για άλλες εμπειρίες. Θα υπάρχουν επίσης χώρος για αθλητικές δραστηριότητες, γήπεδα τένις, εστιατόρια κ.λπ., αλλά και ένα members’ club που θα γίνει ανάρπαστο. Σύντομα θα ανακοινώνουμε και ονόματα και το branding.
– Εξηγήστε μας αν θέλετε πώς οραματίζεστε το σχέδιο στους Πεταλιούς και πότε πιστεύετε ότι θα είναι έτοιμο.
– Συνήθως, από την έκδοση της άδειας, άμα είσαι καθ’ όλα έτοιμος, μπορείς μέσα σε δύο χρόνια να το έχεις ολοκληρώσει. Ωστόσο, περιμένουμε ότι θα χρειαστεί χρόνος πριν ξεκινήσουμε, καθώς σε αυτού του είδους τα έργα έρχεται η στιγμή που πρέπει να κάνεις παρεμβάσεις κ.λπ. Θα ανακοινώσουμε σύντομα ποιος θα το αναλάβει ως operator, με τον οποίο μοιραζόμαστε την ίδια φιλοσοφία και κουλτούρα για να δημιουργήσουμε κάτι που θα είναι 100% βιώσιμο και θα σέβεται τις αρχές της ευφορίας και το περιβάλλον. Το θέμα της βιωσιμότητας είναι μέσα στο DNA μας από παλιά. Ακόμα και στα Αστέρια, για παράδειγμα, τα φώτα κοιτούν προς τα κάτω για να μην υπάρχει θέρμανση του περιβάλλοντος χώρου. Εμείς θέλουμε το έργο εκεί να λειτουργεί σχεδόν όλο τον χρόνο. Για να είναι ανοιχτό, θέλουμε να προσφέρουμε μια μοναδική retreat και wellness εμπειρία, οπότε ο operator σχετίζεται με αυτό το κομμάτι. Είναι λοιπόν ο ορισμός του εμβληματικού έργου – και προφανώς είναι στρατηγικής σημασίας για τη χώρα, γιατί φανταστείτε να μπορούσαμε να αξιοποιούμε ακατοίκητα νησιά και να τα κάνουμε προορισμούς.
«Κλειδί» η Αττική
– Ποια εκτιμάτε πως θα πρέπει να είναι η στρατηγική στόχευση της Ελλάδας;
– Η Ελλάδα πρέπει να θέσει ως νούμερο ένα στόχο τον δωδεκάμηνο τουρισμό, όχι μόνο το καλοκαίρι. Για να γίνει αυτό πρέπει να αναβαθμιστεί η Αττική. Η Αθήνα σε ετήσια βάση υποδέχεται περί τα 7 εκατομμύρια επισκεπτών, όταν η Ρώμη υποδέχεται 30 εκατομμύρια. Ο δεύτερος στόχος είναι αυτοί που έρχονται να είναι αυτοί που ξοδεύουν και αφήνουν λεφτά στην ελληνική οικονομία – όσο το δυνατόν περισσότερο. Δεν λέω ότι δεν θέλουμε τον υπόλοιπο τουρισμό, σε καμία περίπτωση. Αλλά πρέπει να προσελκύσουμε αυτούς που έχουν τον μεγαλύτερο πολλαπλασιαστή στην οικονομία.
– Και πώς θα μπορούσε η Αττική να προσελκύσει 30 εκατομμύρια επισκέπτες;
– Πρέπει τα σημεία τα οποία θα προσελκύσουν αυτόν τον τουρίστα να αναβαθμιστούν, αν μιλάμε για μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, με έξυπνα, μοντέρνα συστήματα ξενάγησης, περιφρούρησης κ.λπ. Δηλαδή να μπορείς να πας σε έναν προορισμό και να αισθάνεσαι έτσι όπως όταν πας στο Λούβρο. Εχουν γίνει μεγάλα βήματα, δεν λέω ότι έχουμε μείνει πίσω. Ομως οι αρχαιολογικοί χώροι υστερούν ακόμη: επισκεψιμότητα περιορισμένη, ωράρια περιορισμένα. Και χρειάζεται και η περαιτέρω βελτίωση των δημοσίων υποδομών, όπως οδικοί άξονες και μέσα μεταφοράς, η οποία σε ένα μεγάλο βαθμό έχει ήδη δρομολογηθεί. Το τρίτο που πρέπει να γίνει είναι αυτό που κάνουμε εμείς, να υπάρχουν οι υποδομές οι ξενοδοχειακές οι οποίες θα προσελκύσουν και αυτή τη ζήτηση, η οποία κατά κύριο λόγο είναι κατά το μήκος της Αθηναϊκής Ριβιέρας.
