Νέες ανησυχίες για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια εγείρει η απόφαση της Ινδίας να απαγορεύσει τις εξαγωγές λευκού ρυζιού –εκτός από το μπασμάτι– σε μια προσπάθεια να συγκρατήσει την εκτίναξη των τιμών, μετά τις έντονες βροχοπτώσεις που έπληξαν τις εγχώριες καλλιέργειες. Η απαγόρευση ανακοινώθηκε αφού ο δασμός 20% στις διεθνείς εξαγωγές που εισήχθη τον Σεπτέμβριο απέτυχε να περιορίσει τη ζήτηση από το εξωτερικό, η οποία εκτοξεύθηκε μετά τις ακραίες κλιματικές συνθήκες και τις διαταραχές στον εφοδιασμό σιτηρών στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η Ινδία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ρυζιού στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 40% τoυ παγκόσμιου εμπορίου. Ενώ η απαγόρευση δεν ισχύει για το ρύζι μπασμάτι υψηλότερης ποιότητας, την πιο γνωστή ποικιλία της Ινδίας, το λευκό ρύζι αντιπροσωπεύει περίπου το 25% των εξαγωγών.
Οι διεθνείς πωλήσεις ινδικού ρυζιού αυξήθηκαν κατά 35% το έτος έως τον Ιούνιο, συμβάλλοντας σε άνοδο 3% στις εγχώριες τιμές μόνο τον περασμένο μήνα. Οι άνθρωποι στην Ινδία πληρώνουν τώρα 11,5% περισσότερο για το ρύζι σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με το υπουργείο Καταναλωτικών Υποθέσεων, Τροφίμων και Δημόσιας Διανομής. Η νέα απαγόρευση θα «διασφαλίσει επαρκή διαθεσιμότητα λευκού ρυζιού στην ινδική αγορά» και «θα οδηγήσει σε μείωση των τιμών για τους καταναλωτές στη χώρα», υποσχέθηκε η ινδική κυβέρνηση που δέχεται μεγάλες πιέσεις από τον αυξανόμενο πληθωρισμό των τροφίμων, ενόψει των εθνικών εκλογών του επόμενου έτους. Η κυβέρνηση του Ναρέντρα Μόντι επέκτεινε την απαγόρευση των εξαγωγών σιταριού, ενώ περιόρισε τις εξαγωγές ζάχαρης καθώς οι αποδόσεις ζαχαροκάλαμου μειώθηκαν.
«Η Ινδία θα διαταράξει την παγκόσμια αγορά ρυζιού με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι η Ουκρανία την αγορά σιταριού μετά την εισβολή της Ρωσίας», δήλωσε στο Reuters ο Κρίσνα Ράο, πρόεδρος της Ενωσης Εξαγωγέων Ρυζιού. Το ρύζι είναι βασικό προϊόν για περισσότερους από 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους, και σχεδόν το 90% της καλλιέργειας παράγεται στην Ασία. Οι παγκόσμιες τιμές κυμαίνονται ήδη στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 11 ετών.
Το ρύζι είναι βασικό προϊόν για περισσότερους από 3 δισ. ανθρώπους, και οι παγκόσμιες τιμές κυμαίνονται ήδη στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 11 ετών.
Η απαγόρευση θα πλήξει περισσότερο το Μπανγκλαντές και το Νεπάλ, λέει ο Ιβ Μπαρ, οικονομολόγος της ASEAN στην εταιρεία ασφάλισης εμπορικών πιστώσεων Coface, καθώς και οι δύο χώρες είναι κορυφαίοι εξαγωγικοί προορισμοί της Ινδίας. Η απαγόρευση θα μπορούσε επίσης να επιδεινώσει την επισιτιστική ανασφάλεια για χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρύζι, προέβλεψε η εταιρεία γεωργικών αναλύσεων Gro Intelligence σε πρόσφατη έκθεσή της. «Οι κορυφαίοι προορισμοί για το ινδικό ρύζι περιλαμβάνουν το Μπανγκλαντές, την Κίνα, το Μπενίν και το Νεπάλ. Αλλες αφρικανικές χώρες εισάγουν επίσης μεγάλη ποσότητα ινδικού ρυζιού», ανέφερε. Οι εισαγωγείς ενδέχεται να στραφούν σε εναλλακτικούς προμηθευτές στην περιοχή, όπως η Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ.
Εκτός από τη μείωση της παγκόσμιας προσφοράς ρυζιού, οι αντιδράσεις πανικού και η κερδοσκοπία στις παγκόσμιες αγορές ρυζιού θα επιδεινώσουν την αύξηση των τιμών, λένε αναλυτές. Οι τιμές κινούνται ήδη σε υψηλά της δεκαετίας, εν μέρει λόγω των αυστηρότερων προμηθειών όταν το βασικό προϊόν έγινε ελκυστική εναλλακτική λύση, καθώς οι τιμές άλλων βασικών σιτηρών αυξήθηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Ακόμη και πριν από το «μπλόκο» της Ινδίας στις εξαγωγές ρυζιού, υπήρχαν ήδη φόβοι ότι μια νέα παγκόσμια επισιτιστική κρίση είναι στον ορίζοντα, μετά την αποχώρηση της Ρωσίας από τη Συμφωνία για τα Σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας. Η εν λόγω συμφωνία που είχε υπογραφεί τον Ιούλιο του 2022 μεταξύ Τουρκίας, ΟΗΕ και Ρωσίας ήταν ένας τρόπος να διασφαλιστεί ότι η Ουκρανία, που αποκαλείται και «σιτοβολώνας της Ευρώπης», θα μπορούσε να διοχετεύσει δημητριακά από τα νότια λιμάνια της μέσω του Βοσπόρου.
Οι ΗΠΑ είχαν υποσχεθεί να προσφέρουν επιπλέον 250 εκατ. δολάρια για να δημιουργήσουν και να επεκτείνουν εναλλακτικές διαδρομές για τα ουκρανικά σιτηρά, αλλά το ρωσικό υπουργείο Αμυνας διεμήνυσε ότι κάθε πλοίο που φεύγει από ουκρανικό λιμάνι θα είναι νόμιμος στρατιωτικός στόχος, εγείροντας φόβους ασφαλείας.
