Την έναρξη του κύκλου για τη σταδιακή αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των ελληνικών τραπεζών από τους τρεις διεθνείς οίκους Moody’s, S&P και Fitch, σηματοδοτεί η αναβάθμιση της ελληνικής δημοκρατίας την περασμένη Παρασκευή από τον οίκο Moody’s κατά δύο θέσεις, στη βαθμίδα Ba1 με σταθερή προοπτική.
Ωστόσο η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για τις ελληνικές τράπεζες εκτιμάται ότι θα απαιτήσει ένα με ενάμιση χρόνο από σήμερα και οδηγό θα αποτελέσουν οι προοπτικές κερδοφορίας, η περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η κεφαλαιακή επάρκεια και οι προοπτικές μείωσης της αναβαλλόμενης φορολογίας (DTC) ως ποσοστό των κεφαλαίων τους, δείκτης που λαμβάνεται υπόψη κυρίως από τη μεθοδολογία της Moody’s.
Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες κατατάσσονται σήμερα μία έως τρεις βαθμίδες –ανάλογα με τον οίκο αξιολόγησης– κάτω από την επενδυτική βαθμίδα και με δεδομένη την απόσταση που τις χωρίζει, η ανάκτηση του investment grade εκτιμάται ότι θα απαιτήσει ακόμη χρόνο. Η αναβάθμιση της ελληνικής δημοκρατίας από τον οίκο Moody’s προεξοφλεί ότι η επόμενη κίνηση για τις ελληνικές τράπεζες θα προέλθει από τη Moody’s, χωρίς ωστόσο να μπορεί να εκτιμηθεί ο χρόνος που θα εκδηλωθεί η κίνηση αυτή, ούτε επίσης το κατά πόσον ο διεθνής οίκος θα προχωρήσει σε αντίστοιχη κίνηση με αυτή που ακολούθησε στην περίπτωση του ελληνικού Δημοσίου, αναβαθμίζοντας την πιστοληπτική του αξιολόγηση κατά δύο βαθμίδες. Να σημειωθεί ότι η Moody’s κατατάσσει σε ό,τι αφορά τις καταθέσεις στο Ba2 την Alpha Bank, με σταθερή προοπτική, την Εθνική Τράπεζα με θετική προοπτική και τη Eurobank, με επίσης θετική προοπτική, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς κατατάσσεται στο Ba3 με σταθερή προοπτική. Μία βαθμίδα πιο κάτω είναι η αξιολόγηση από τη Moody’s των ομολόγων που εκδίδουν οι ελληνικές τράπεζες με τη μορφή ΑΤΙ, Tier II ή senior preferred και η προοπτική αναβάθμισης θα συμπαρασύρει όλες τις κατηγορίες άντλησης ρευστότητας που διαθέτουν οι τράπεζες, διευκολύνοντας την έκδοση ομολόγων για τη χρηματοδότηση της πιστωτικής επέκτασης και την κάλυψη των ελάχιστων απαιτήσεων ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων, γνωστών ως MREL.
Στο ραντάρ των διεθνών οίκων οι προοπτικές κερδοφορίας, τα κόκκινα δάνεια και η κεφαλαιακή επάρκεια.
Ακολουθεί η S&P, που κατατάσσει τις ελληνικές τράπεζες τρεις βαθμίδες κάτω από το investment grade και συγκεκριμένα στο BB- την Alpha Bank με σταθερή προοπτική, την Εθνική Τράπεζα με θετική προοπτική και τη Eurobank με επίσης σταθερή προοπτική, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς βαθμολογείται με B+ και σταθερή προοπτική. Η Fitch τέλος κατατάσσει τη Eurobank και την Εθνική Τράπεζα στο BB- με σταθερές προοπτικές και για τις δύο τράπεζες, ενώ η Alpha Bank και η Τράπεζα Πειραιώς κατατάσσονται μία βαθμίδα πιο κάτω, στο B+ με σταθερή και θετική προοπτική αντίστοιχα. Να σημειωθεί ότι η αναβάθμιση των ελληνικών τραπεζών ακολουθεί τις προοπτικές του ελληνικού Δημοσίου, χωρίς να σημαίνει φυσικά την ευθυγράμμιση της βαθμολογίας, που υπολείπεται σε ό,τι αφορά τις τράπεζες αυτής του Δημοσίου. Οι επόμενες πιθανές αναθεωρήσεις για τη χώρα αναμένονται τον Οκτώβριο από την S&P και τον Δεκέμβριο από τη Fitch, που τοποθετούν την ελληνική δημοκρατία μία βαθμίδα κάτω από το investment grade και συγκεκριμένα στο ΒΒ+ με θετικές και σταθερές προοπτικές αντίστοιχα.
Οι προοπτικές κερδοφορίας των ελληνικών τραπεζών καταγράφονται θετικές καθοδηγούμενες από την πιστωτική επέκταση, τα αυξημένα επιτοκιακά έσοδα στις χορηγήσεις και τον ασθενέστερο ρυθμό μετακύλισης της αύξησης των επιτοκίων στις καταθέσεις. Οι καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε πρόσθετες προβλέψεις για το 2023 και μια σαφέστερη εικόνα θα υπάρξει κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του γ΄ τριμήνου. Ζητούμενο θα αποτελέσει εάν η αναστολή δόσεων για τους πληγέντες που αποφασίστηκε από το τραπεζικό σύστημα, θα ανακόψει την πορεία μείωσης των κόκκινων δανείων και τον σχεδιασμό των τραπεζών για σύγκλιση του δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων στα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα του 2%.