Η αυταπάτη της βιώσιμης ανάπτυξης

Η βιωσιμότητα και η οικονομική ανάπτυξη είναι σχεδόν πάντα αντικρουόμενες

2' 31" χρόνος ανάγνωσης

Η απογοήτευση ήταν διάχυτη στην τελευταία σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη στις 18 και 19 Σεπτεμβρίου, όταν τα κράτη-μέλη συνεδρίασαν με θέμα την πρόοδο προς τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDGs). Εχοντας διανύσει σχεδόν το ήμισυ της απόστασης έως την προθεσμία του 2030, μόλις 15% από αυτούς θεωρείται πως βρίσκονται σε καλό δρόμο προς την εκπλήρωσή τους και έως και το 30% δείχνουν έως και οπισθοδρόμηση. Υπήρξαν αντιδράσεις, εν τω μεταξύ, για την κατάσταση αυτή, που συνοψίζονται στο ότι είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλιστεί η τελική επίτευξή τους. Εξ ου και η διεθνής κοινότητα εναποθέτει τις ελπίδες της στους δίδυμους πυλώνες της ψηφιοποίησης και της χρηματοδότησης. Μέσω μιας μεγάλης δόσης αισιοδοξίας για τις δυνατότητες της τεχνολογίας συν τις ενέσεις νέων κεφαλαίων, η διεθνής κοινότητα αποσκοπεί να φέρει διαφορετικό αποτέλεσμα τα υπόλοιπα επτά έτη, αν και δεν μεταβάλλει ουσιαστικά την προσέγγισή της. Λόγου χάριν, η Γερμανία προσφέρει στην Παγκόσμια Τράπεζα περίπου 300 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό του ομοσπονδιακού υπουργείου Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.

Το ότι αναγκάστηκαν οι συμμετέχοντες στη συνεδρίαση να καταφύγουν σε τέτοιες ασαφείς προτροπές για να διατηρήσουν την πίστη τους οφείλεται στο γεγονός ότι αντιμετωπίζουν τεράστιους πρακτικούς περιορισμούς και επίσης εμποδίζονται από τις αντιφάσεις της ίδιας της ατζέντας του 2030. Ακριβώς στην αρχή της συνόδου κορυφής ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε τα κράτη-μέλη να μην επικεντρωθούν στους λόγους αυτής της αποτυχίας και στην αμοιβαία ανταλλαγή επικρίσεων, αλλά να διπλασιάσουν τις προσπάθειες για την επίτευξη των ΣΒΑ. Είναι μια προσέγγιση που θυμίζει το αξίωμα του Κουρτ Τουχόλσκι, ότι όσοι διαπιστώνουν την ύπαρξη βούρκου είναι πιο επικίνδυνοι από όσους τον δημιουργούν. Το ερώτημα εάν η διεθνής κοινότητα πρέπει να παραδεχτεί ότι οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης αποτελούν πρόβλημα, κατέστη ένα είδος ταμπού από τους εκπροσώπους των κυβερνήσεων. «Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι το καλύτερο επιχειρηματικό σχέδιο όλων», δήλωσε ο Γκουτέρες, αν και αυτό που επέλεξε να αγνοήσει, ήταν ότι στην τρέχουσα παγκόσμια οικονομική τάξη οι αλυσίδες αξίας, οι οποίες βασίζονται στην εκμετάλλευση άλλων ανθρώπων και των φυσικών τους πόρων, παραμένουν το καλύτερο «επιχειρηματικό σχέδιο», μόνο εάν στόχος είναι το κέρδος. Η βιωσιμότητα και η οικονομική ανάπτυξη είναι σχεδόν πάντα αντικρουόμενες, παρά τα σεμινάρια στην ασυμφωνία και το «πράσινο πλυντήριο», που προσφέρονται από τους συμμετέχοντες στη σύνοδο κορυφής.

Ο στόχος για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη είναι εμβληματικός μιας μεγάλης αυταπάτης, που διαιωνίζεται από τον ΟΗΕ. Η συνεχής αναζήτηση για περισσότερα είναι στην καλύτερη περίπτωση εν μέρει υπεύθυνη για πολλά από τα σύγχρονα παγκόσμια προβλήματα. Εξάλλου, μερικές από τις κολοσσιαίες παγκοσμίου βεληνεκούς επιχειρήσεις είναι εκείνες που βρίσκονται πίσω από τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Αυτά τα ορυκτά καύσιμα είναι που έχουν προκαλέσει την παγκόσμια κλιματική κρίση. Μάλιστα, το τελικό αποτέλεσμα μιας συνεχούς αναζήτησης για πιο πολλά είναι περισσότερα προβλήματα – δηλαδή βελτιώσεις προς το χειρότερο. Είναι ειλικρινά παράλογο να μιλάμε για το πόσο ευπαθείς είναι οι χώρες στην κλιματική αλλαγή, ενώ σιωπούμε για τη χρήση ορυκτών καυσίμων.

* O δρ Αλμπερτ Ντενκ είναι ερευνητής στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών Οτο Τσουρ του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Το άρθρο δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Φρίντριχ Εμπερτ https://www.ips-journal.eu.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT