Τίτλους τέλους στην πολύπαθη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας έβαλε το ΤΑΙΠΕΔ, ανακοινώνοντας τη ματαίωση της διαγωνιστικής διαδικασίας για την πώληση του 65% των μετοχών της εταιρείας. Ο διαγωνισμός, που ξεκίνησε με υψηλές προσδοκίες το 2020 προσελκύοντας εννέα επενδυτικά σχήματα, τελούσε υπό αναστολή από τις 19 Μαρτίου 2021 μετά από σχετική απόφαση του ΤΑΙΠΕΔ. Αιτία τα σοβαρά προσκόμματα στην εξέλιξη της διαδικασίας που δημιουργούσε η δικαστική εμπλοκή της εταιρείας με την ELFE για την τιμή προμήθειας του φυσικού αερίου, παλαιότερων ετών.
Η δικαίωση από το Εφετείο της ΔΕΠΑ Εμπορίας τον Φεβρουάριο του 2022 δημιούργησε ένα θετικό κλίμα για το «ξεπάγωμα» της διαγωνιστικής διαδικασίας, που κράτησε όμως για λίγο αφού η ELFE προσέβαλε στον Αρειο Πάγο την απόφαση του Εφετείου και δικαιώθηκε τελικά, αφού παρέπεμψε την υπόθεση εκ νέου στο Εφετείο Αθηνών. Μετά και από αυτή την εξέλιξη, η ματαίωση της ιδιωτικοποίησης ήταν μονόδρομος για το ΤΑΙΠΕΔ, αφού η επανεκδίκαση της υπόθεσης από το Εφετείο σε συνδυασμό και με τη δυνατότητα της ELFE να προσφύγει ξανά στον Αρειο Πάγο σε περίπτωση μη δικαίωσης μεταφράζεται σε μια δικαστική διαμάχη διάρκειας τουλάχιστον 1,5-2 ετών.
Το ΤΑΙΠΕΔ και τα συναρμόδια υπουργεία φαίνεται να αξιολόγησαν ότι πρέπει να βάλουν τέλος στο καθεστώς αβεβαιότητας υπό το οποίο τελεί η ΔΕΠΑ Εμπορίας εδώ και τέσσερα χρόνια με την έναρξη της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης, ενώ η ενεργειακή αγορά αλλάζει στον ρυθμό και στις απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης και η ταχύτητα προσαρμογής των εταιρειών του κλάδου σε αυτές τις αλλαγές θα κρίνει και την ανταγωνιστικότητά τους στο μέλλον.
«Το Ταμείο θα εξετάσει τις συνθήκες που διαμορφώνονται στην εγχώρια και τις διεθνείς αγορές φυσικού αερίου και θα αξιολογήσει τις εναλλακτικές δυνατότητες αξιοποίησης του εν λόγω περιουσιακού στοιχείου», αναφέρει το ΤΑΙΠΕΔ στην ανακοίνωσή του. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, σοβαρές εναλλακτικές δεν φαίνεται να υπάρχουν. Η νέα δικαστική διένεξη με την ELFE έχει «κάψει» και το σχέδιο διάθεσης ενός πακέτου μετοχών σε ιδιώτες μέσω του Χρηματιστηρίου, σενάριο που είχε συνδεθεί και με την εξαγορά από το ΤΑΙΠΕΔ του 35% που κατέχει ο όμιλος HELLENiQ ENERGY στη ΔΕΠΑ Εμπορίας, ο οποίος επιδιώκει να απεμπλακεί από το χαρτοφυλάκιο της ΔΕΠΑ.
Ο διαγωνισμός ξεκίνησε το 2020, αλλά από το 2021 ήταν σε αναστολή λόγω της δικαστικής διαμάχης της εταιρείας με την ELFE.
Σε κάθε περίπτωση το ΤΑΙΠΕΔ ως βασικός μέτοχος και τα συναρμόδια υπουργεία θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουν τον ρόλο που θα επιφυλάξουν για την εταιρεία σε ένα πλέον οξύ ανταγωνιστικό περιβάλλον, με τον χρόνο να μετράει αντίστροφα. Η ζήτηση φυσικού αερίου στην εγχώρια αγορά μειώθηκε κατά 19,2% πέρυσι και στο εννεάμηνο «τρέχει» με -10%, ποσοστό που εκτιμάται ότι θα φθάσει στο -13% στο τέλος του έτους. Οι εξαγωγές προς τις γειτονικές χώρες έχουν περιοριστεί κατά 35% σε σχέση με το αντίστοιχο εννεάμηνο πέρυσι.
Ο μεγαλύτερος καταναλωτής φυσικού αερίου στην Ελλάδα είναι ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής, ο οποίος απορροφάει πάνω από το 65% των συνολικών ποσοτήτων στην εγχώρια αγορά. Ο ένας μετά τον άλλον όμως οι ηλεκτροπαραγωγοί από πελάτες της ΔΕΠΑ στο παρελθόν έχουν αυτονομηθεί και εξελιχθεί σε ανταγωνιστές, με τη Mytilineos μάλιστα να την έχει υποκαταστήσει στον ρόλο του λίντερ της αγοράς. Ο μεγαλύτερος πελάτης της ΔΕΠΑ, η ΔΕΗ, στην οποία διοχέτευε μέχρι πρότινος το 50% των ποσοτήτων της, φέρνει πλέον δικά της φορτία LNG, έχει αγοράσει το 50% της σύμβασης του Κοπελούζου με την Gazprom και είναι μέτοχος κατά 20% στο νέο FSRU της Αλεξανδρούπολης, που σημαίνει ότι από τις αρχές του 2024 που θα τεθεί σε λειτουργία θα καλύπτει ένα μεγάλο μέρος των αναγκών της σε φυσικό αέριο από αυτό.
Στη λιανική αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, όπου η ΔΕΠΑ δραστηριοποιείται με σημαντικά μερίδια μέσω της θυγατρικής της ΕΠΑ Αττικής, ο ανταγωνισμός είναι επίσης έντονος και μέσω εξαγορών διαμορφώνονται ισχυρά σχήματα. Η διοίκηση της ΔΕΠΑ μέσα στο θολό τοπίο της ιδιωτικοποίησης κατάφερε να δρομολογήσει τον μετασχηματισμό της εταιρείας σε έναν πλήρη ενεργειακό όμιλο με την επέκτασή της στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, όπως και στον τομέα των ΑΠΕ, ενώ συμμετέχει και με 20% στο FSRU Aλεξανδρούπολης. Παράλληλα έχει στραφεί στις γειτονικές αγορές, όπου παραδίδει αέριο σε Βουλγαρία, Αυστρία, Ουγγαρία, Μολδαβία και Ιταλία, αναζητώντας διέξοδο από τις απώλειες στην εσωτερική αγορά.
Η διασφάλιση μεγάλων καταναλώσεων είναι ο παράγοντας που θα κρίνει την ανταγωνιστικότητα της ΔΕΠΑ, γι’ αυτό και στο τραπέζι των συζητήσεων έχουν τεθεί σενάρια στρατηγικών συνεργασιών, συγχώνευσης της θυγατρικής της αλλά και εξαγορών. Σύμφωνα μάλιστα με κάποιες πληροφορίες, φέρεται να εξετάζεται και η ενεργοποίηση της οψιόν που κατέχει από το 2002 η ΔΕΗ για την αγορά του 30% των μετοχών της ΔΕΠΑ Εμπορίας.