Ισως ο πόλεμος στην Ουκρανία να μην εξελίσσεται όπως είχε σχεδιάσει, αλλά ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν τονίζει ότι η ρωσική οικονομία είναι «καλύτερα και από όσο περιμέναμε». Τέτοια σχόλια είναι συνήθη από τον Ρώσο ηγέτη, καθώς η ρωσική οικονομία πράγματι υπερθερμαίνεται με υψηλά επίπεδα απασχόλησης και τον πληθωρισμό να μην υποχωρεί. Αν, όμως, κοιτάξει κανείς κάτω από την επιφάνεια, όχι μόνον βλέπει πως η ανάπτυξη είναι προσωρινή αλλά και ότι αποτελεί το πρελούδιο ενός επώδυνου μέλλοντος. Ο Πούτιν έχει μετατρέψει την οικονομία της Ρωσίας σε μηχανισμό χρηματοδότησης του πολέμου.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το ΑΕΠ της Ρωσίας θα αυξηθεί φέτος κατά 2,2%, δηλαδή κατά ποσοστό τριπλάσιο της ανάπτυξης που θα έχει φέτος η Ευρωζώνη. Τον Φεβρουάριο η πρόβλεψη του ΔΝΤ ήταν για ανάπτυξη μόλις 0,7% για όλο το 2023 και είχε θεωρηθεί αισιόδοξη.
Μοναδική πηγή προέλευσης αυτής της ανάπτυξης είναι οι εκτεταμένες δαπάνες της κυβέρνησης, που έχει παραβιάσει τη μακροχρόνια παράδοση της δημοσιονομικής πειθαρχίας για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο προϋπολογισμός για την άμυνα έχει διογκωθεί σε ένα 3,9% του ΑΕΠ για φέτος από το 2,7% στο οποίο ανερχόταν το 2021, πριν από την εισβολή στην Ουκρανία. Θα αυξηθεί κατά περισσότερο από 70% μέσα στο επόμενο έτος και θα φτάσει στο 6% του ΑΕΠ σύμφωνα με τα σχέδια του Κρεμλίνου.
Οι υψηλές αποδόσεις της ρωσικής οικονομίας οφείλονται, άλλωστε, και στο γεγονός ότι έχει προσαρμοστεί στις κυρώσεις. Η Μόσχα έχει εντοπίσει όλα τα «παραθυράκια» και όλους τους εναλλακτικούς εμπορικούς δρόμους για να αποκτά τα απαγορευμένα προϊόντα που αρχικά εξάγονται στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες, όπως τα εξαρτήματα αεροσκαφών μέσω Λιθουανίας και τους μικροεπεξεργαστές μέσω Καζακστάν. Στο μεταξύ, η άνοδος των τιμών του πετρελαίου, που έχουν αυξηθεί σχεδόν 60% σε σύγκριση με τα χαμηλά επίπεδα του Μαρτίου, προσφέρει στήριξη στη ρωσική οικονομία και πολύτιμα έσοδα στην κυβέρνηση. Και ο Πούτιν δηλώνει τώρα πως το δημοσιονομικό έλλειμμα θα είναι μόλις 1% του ΑΕΠ φέτος, δηλαδή το ήμισυ της αρχικής εκτίμησης της κυβέρνησης.
Μεσοπρόθεσμα, όμως, η οικονομία απειλείται από μια σειρά «ωρολογιακές βόμβες», όπως είπε η Ρωσίδα οικονομολόγος Αλεξάνδρα Προκοπένκο. Η πρώτη βόμβα είναι η μαζική έξοδος των ταλαντούχων νέων. Τα υψηλά επίπεδα απασχόλησης οφείλονται στις 800.000 με 900.000 Ρώσους υψηλής εξειδίκευσης που εγκατέλειψαν τη χώρα μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Ανάμεσά τους υπάλληλοι τεχνολογικών εταιρειών ή ξένων επιχειρήσεων και οργανισμών. Αυτή, όμως, η εκροή ταλαντούχων νέων κάποια στιγμή θα υπονομεύσει την οικονομία. Η δεύτερη βόμβα είναι η αποδυνάμωση του νομίσματος. Το ρούβλι έχει υποτιμηθεί κατά 30% από τον Ιανουάριο. Η πτώση του έχει επιταχυνθεί από τον Ιούνιο και η Τράπεζα της Ρωσίας δεν κατόρθωσε να ανακόψει τη διολίσθηση ούτε όταν αύξησε το βασικό επιτόκιό της από το 7,5% στο 13%.
Η μείωση των επενδύσεων για την παιδεία προς χάριν της άμυνας θα επιτείνει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα την πτώση της παραγωγικότητας. Και το χειρότερο όλων, η τωρινή ανάπτυξη της Ρωσίας την εξαρτά όλο και περισσότερο από την Κίνα. Το διμερές εμπόριο έχει αυξηθεί και το Πεκίνο αγοράζει το ρωσικό πετρέλαιο που δεν μπορεί να πουληθεί στην Ευρώπη, ενώ το γουάν έχει αντικαταστήσει το δολάριο στις περισσότερες συναλλαγές.