Επιτέλους, έχουμε καλά νέα. Αν και η ύφεση της οικονομίας της Ευρωζώνης άρχισε να υποχωρεί τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τις καταγραφές του Δείκτη Διευθυντών Προμηθειών (ΡΜΙ), ο ιδιωτικός τομέας του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να έχει ήδη σταθεροποιηθεί. Κρίνοντας από τα στοιχεία του PMI, οι κίνδυνοι στο πλαίσιο των βραχυπρόθεσμων προβλέψεών μας για την οικονομική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν κατά τι μειωθεί. Ειδικότερα, όσον αφορά την Ευρωζώνη τα χειρότερα μπορεί να τελειώσουν σύντομα.
Υστερα από ένα γκρίζο φθινόπωρο με πιθανή πτώση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης το τέταρτο τρίμηνο, η οικονομία φαίνεται ότι θα φθάσει στο σημείο ναδίρ πριν από την αλλαγή του έτους, θα σταθεροποιηθεί στις αρχές του 2024 και θα απολαύσει μια σταθερή και ανοδική πορεία από την άνοιξη και μετά. Οι ακόμη συγκρατημένες μετρήσεις για τον προκαταρκτικό PMI του Νοεμβρίου υποδηλώνουν ότι η κατά συναίνεση εκτίμηση των αναλυτών του Bloomberg περί στασιμότητας του ΑΕΠ της Ευρωζώνης το τελευταίο τρίμηνο του 2023 είναι μάλλον πολύ πιο αισιόδοξη από τη δική μας πρόγνωση για -0,2% σε τριμηνιαία βάση. Ωστόσο η μέτρια ανάκαμψη του σύνθετου δείκτη παραγωγής PMI στις 47,1 μονάδες τον Νοέμβριο από τις 46,5 μονάδες τον Οκτώβριο έρχεται προς επίρρωσιν των εκτιμήσεών μας ότι η κάμψη φθάνει στο τέλος της.
Φυσικά, τα δεδομένα των μηνιαίων ερευνών είναι πολύ ασταθή για να μπορέσουν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Παρά ταύτα, σε συνδυασμό με τη δεύτερη συνεχόμενη άνοδο των επιχειρηματικών προσδοκιών του γερμανικού ινστιτούτου Ifo στις 84,7 μονάδες τον Οκτώβριο μετά το κατώτατο όριο των 82,7 μονάδων τον Αύγουστο και την άνοδο του δείκτη προσδοκιών εξαμήνου του ινστιτούτου ZEW για την Ευρωζώνη σε +13,8 μονάδες τον Νοέμβριο από τις -8,9 τον Σεπτέμβριο, πλέον τα στοιχεία PMI υποδηλώνουν ότι η κατάσταση είναι πιθανότερο να βελτιωθεί παρά να επιδεινωθεί τους επόμενους μήνες.
Ωστόσο η ΕΚΤ εξακολουθεί να είναι αισιόδοξη υπέρ το δέον. Αν και η ροή ειδήσεων γίνεται λιγότερο ανησυχητική, η τράπεζα θα πρέπει σχεδόν μετά βεβαιότητος να αναθεωρήσει προς τα κάτω τις υπεραισιόδοξες προβλέψεις του Σεπτεμβρίου για ετήσια ανάπτυξη 0,7% το 2023 και 1,0% το 2024 ουσιαστικά στη συνεδρίασή της στις 14 Δεκεμβρίου. Αναμένουμε, εμείς από την πλευρά μας, πιο συγκρατημένη ανάπτυξη για ολόκληρο το έτος στο 0,4% το 2023 και στο 0,7% το 2024. Ακόμη και οι πιο σκληροπυρηνικοί της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έχουν πια σήμερα αρχίσει να αναγνωρίζουν ότι τα επιτόκια του ευρώ πιθανότατα ανήλθαν στα ανώτατα επίπεδά τους.
Εν μέσω σημαντικής επιβράδυνσης της παγκόσμιας και της εγχώριας ζήτησης, η μεταποίηση βρίσκεται σε αυτή τη δίνη, την οποία δημιουργεί η αποκατάσταση των αποθεμάτων από την άνοιξη και εντεύθεν. Οσο οι επιχειρήσεις εκκαθαρίζουν αποθέματα εισροών και τελικών προϊόντων, πωλούν –και παραγγέλνουν– λιγότερα από όσα παράγουν. Τα σημερινά δεδομένα του δείκτη PMI συνάδουν με την άποψη ότι τα χειρότερα από την εν λόγω διόρθωση θα έχει τελειώσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023.
Ως αποτέλεσμα, η εκτεταμένη απαισιοδοξία, που παρατηρείται στον κλάδο της μεταποίησης λόγω της κλονισμένης εμπιστοσύνης του καταναλωτικού κοινού και της μειωμένης ζήτησης για περισσότερες εγχώριες υπηρεσίες στην Ευρωζώνη θα πρέπει επίσης να παύσει. Μόλις οι καταναλωτές αισθανθούν ξανά μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, πιθανότατα δεν θα αυξήσουν περαιτέρω το ποσοστό αποταμίευσής τους, όπως φαίνεται ότι έκαναν κατά τη διάρκεια αυτού του έτους.
* Ο κ. Χόλγκερ Σμίντινγκ είναι οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας Berenberg.
