Σημαντικό πλήγμα στην «ελκυστικότητα», τη βιωσιμότητα αλλά και το μέλλον των επαγγελματικών ταμείων στη χώρα μας εκτιμούν ότι θα επιφέρει στον θεσμό η προώθηση των διατάξεων που συγκαταλέγονται στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, εκπρόσωποι των ΤΕΑ αλλά και ειδικοί της αγοράς.
Η θεσμοθέτηση φορολογίας στα εφάπαξ και στις συντάξεις και κυρίως η εξίσωση της φορολόγησης με τα ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια των ιδιωτικών εταιρειών, αναμένεται να λειτουργήσει αποθαρρυντικά στους κοινωνικούς εταίρους ως προς την απόφαση να προχωρήσουν στη σύσταση νέων επαγγελματικών ταμείων, ενώ, όπως εκτιμούν οι ενδιαφερόμενοι, ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο και τα υφιστάμενα εν λειτουργία ΤΕΑ. Μόνη λύση, εκτιμούν οι ειδικοί, είναι η συνένωση των ΤΕΑ υπό την ομπρέλα του θεσμού των πολυεργοδοτικών εργαλείων, καθώς κάτι τέτοιο θα μειώσει σημαντικά τα κόστη και θα δημιουργήσει οικονομίες κλίμακος.
Αντιδράσεις και φόβους ως προς το μέλλον τους εκφράζουν και οι εκπρόσωποι των ταμείων αλληλοβοήθειας, καθώς εκτιμούν ότι η πρόβλεψη του νομοσχεδίου για άρση της υποχρεωτικής ένταξης των εργαζομένων συγκεκριμένων κλάδων σε αυτά, ανοίγει δρόμο για τον οικονομικό στραγγαλισμό του, τη μείωση των εφάπαξ που χορηγούν και τελικά την πλήρη κατάργησή τους.
Αναλυτικά, ειδικά για τη φορολόγηση, το νομοσχέδιο θεσμοθετεί φόρο της τάξης του 10% για ασφάλιση έως 5 έτη σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος λάβει σύνταξη και 20% για εφάπαξ, από 6-15 έτη ασφάλισης ο φόρος μειώνεται στο 7,5% για περιοδική παροχή (σύνταξη) και 15% για εφάπαξ, από 16-25 έτη ασφάλισης, ορίζεται φόρος 5% για περιοδική παροχή και 10% για εφάπαξ και από 26 έτη και άνω, 2,5% για περιοδική παροχή και 5% για εφάπαξ. Οι συντελεστές υπόκεινται σε προσαύξηση κατά 50%, εάν πρόκειται για είσπραξη από τον δικαιούχο ποσού πρόωρης εξαγοράς. Για όσους ασφαλιστούν μετά τα 55 έτη, επιβάλλεται προσαύξηση 5% για κάθε έτος που υπολείπεται των πέντε ετών ασφάλισης. Αντίστοιχα ορίζεται η φορολόγηση και για τα ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια.
Βέβαια, όπως επισημαίνουν οι εκπρόσωποι των ΤΕΑ, μέχρι σήμερα, για εφάπαξ παροχή κατά τη λήξη ενός ομαδικού ασφαλιστηρίου, ύψους έως 40.000 ευρώ, προβλέπεται ανεξάρτητα από τα έτη διατήρησης του συμβολαίου, φορολόγηση 10%. Για σύνταξη, ο φόρος είναι 15%. Για τα ποσά επιπλέον των 40.000 ευρώ, η φορολόγηση για τη σύνταξη παραμένει 15%, ενώ για το εφάπαξ ανεβαίνει στο 20%. Στην πράξη, υπολογίζουν πως τα ομαδικά ασφαλιστήρια γίνονται «ελκυστικότερα» με τις προωθούμενες αλλαγές, σε περιπτώσεις ασφάλισης άνω των 15 ετών.
Κι εδώ προστίθεται το υψηλό διοικητικό και λειτουργικό κόστος που έχουν τα ΤΕΑ και το οποίο, λόγω του αναγκαίου νέου θεσμικού πλαισίου, αυξάνεται περισσότερο, τόσο σε σχέση με τη θέσπιση κανόνων χρηστής διακυβέρνησης, για την επίτευξη καλύτερων αποδόσεων και την αύξηση της εμπιστοσύνης των ασφαλισμένων προς τα συγκεκριμένα ταμεία, όσο και σε σχέση με την ενίσχυση της διαφάνειας της δράσης των ΤΕΑ και την καλύτερη ενημέρωση των ασφαλισμένων. Κόστος, που για τα ομαδικά ασφαλιστήρια είναι μηδενικό, αφού λειτουργούν υπό την ομπρέλα μιας ασφαλιστικής του τρίτου πυλώνα ασφάλισης.
Αντιδράσεις προκαλεί επίσης η διάταξη του νομοσχεδίου για τα ταμεία αλληλοβοήθειας, που προβλέπει μεταξύ άλλων την υποχρεωτική μετατροπή τους σε προαιρετικής ασφάλισης, έπειτα από δύο χρόνια. Είναι χαρακτηριστική η ανακοίνωση του ΤΑΥΦΕ, του μεγαλύτερου ταμείου αλληλοβοήθειας, με τους 28.000 ασφαλισμένους σε σύνολο 30.000 που υπολογίζεται ότι έχουν και τα 7 τέτοια ταμεία, που κάνει λόγο για «αυθαιρεσία του υπουργείου Εργασίας», η οποία οδηγεί ένα αυτοδιοικούμενο ταμείο εφάπαξ παροχών «σε οικονομικό στραγγαλισμό, στερώντας από τους χιλιάδες εργαζομένους το εφάπαξ».