Την εβδομάδα που διανύσαμε ολοκληρώθηκε η 28η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα (COP28) που φέτος πραγματοποιήθηκε στο Ντουμπάι.
Σε πρώτη ανάγνωση, η διάσκεψη χαρακτηρίστηκε ιστορική καθώς σηματοδότησε την αρχή του τέλους των ορυκτών καυσίμων, αναγνωρίζοντας την καθοριστική συμβολή τους στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Σ’ αυτό το πλαίσιο, δεν πέρασε απαρατήρητος και ο συμβολισμός της διεξαγωγής της διάσκεψης στην πιο δημοφιλή πόλη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων που κατατάσσονται σταθερά στις δέκα μεγαλύτερες χώρες παραγωγής πετρελαίου.
Παράλληλα, δεν έλειψε και η κριτική για την τεκμαιρόμενη μερική αποτελεσματικότητα των μέτρων που συμφωνήθηκαν, με οργανισμούς φέροντες εξειδίκευση και τεχνογνωσία στον χώρο της ενέργειας. Συγκεκριμένα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) έκανε λόγο για ανεπάρκεια των μη υποχρεωτικών δεσμεύσεων από 130 κράτη για τριπλασιασμό της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και από 50 εταιρείες παραγωγής ενέργειας για μείωση διαρροών μεθανίου, υποστηρίζοντας ότι ακόμη και η πλήρης τήρηση των εν λόγω υποχρεώσεων θα οδηγήσει μόλις στο 30% της μείωσης των εκπομπών ρύπων που είναι απαραίτητη για να επιτευχθεί η ουδετερότητα του άνθρακα μέχρι το 2050 και κατά συνέπεια η υπερθέρμανση του πλανήτη να μην υπερβεί τον 1,5 βαθμό Κελσίου.
Με το τελικό αποτύπωμά της να αξιολογείται ως ακόμη νωπό, η φετινή διάσκεψη μπορεί να χαρακτηριστεί ιστορική και για έναν ακόμη λόγο, έστω και ήσσονος σημασίας συγκριτικά με αυτόν της «σταδιακής απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα». Για πρώτη φορά, αφ’ ης αρχής των διασκέψεων των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα (COP) το 1995, στα πλαίσια της COP28 φιλοξενήθηκε και σύνοδος του G-77, μιας ομάδας αποτελούμενης από 134 μετα-αποικιακές και αναπτυσσόμενες χώρες που συνασπίστηκαν αρχικά το 1964, και που ταυτίζεται εννοιολογικά με τον Παγκόσμιο Νότο. Τα μεγέθη που αντιπροσωπεύει ο Παγκόσμιος Νότος (συγκεντρώνει κατά προσέγγιση το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ) σε συνδυασμό με την πρωτιά συμμετοχής του στη φετινή διάσκεψη σε μια περίοδο εντεινόμενης κλιματικής αλλαγής που τον καθιστά πιο ευάλωτο συγκριτικά με τον Παγκόσμιο Βορρά, δικαίως δημιουργούν συνειρμούς για μια περισσότερο συμπεριληπτική προσέγγιση και άρα ίσως πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της παγκόσμιας περιβαλλοντικής κρίσης.
*Μαρία Κασόλα, ερευνήτρια οικονομολόγος για το EUROBANK RESEARCH