Σε επίπεδα καλύτερα από αυτά του 2023, αλλά μακριά από τη μεσοπρόθεσμη τάση ανάπτυξής τους αναμένεται να κυμανθούν οι ελληνικές εξαγωγές το 2024. Βεβαίως και αυτή η εκτίμηση τελεί υπό την αίρεση των συνεπειών που μπορεί να έχουν οι γεωπολιτικές εξελίξεις, η πορεία του πληθωρισμού και των επιτοκίων. Σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, οι ελληνικές εξαγωγές εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 2%-3% το 2024 (σε αποπληθωρισμένους όρους). Σημειώνεται ότι για τη φετινή χρονιά η Εθνική Τράπεζα αναμένει τη διατήρηση των εξαγωγών περίπου στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, καθώς εκτιμά ότι θα αυξηθούν μόλις κατά 0,3% (σε αποπληθωρισμένους όρους). Η μεσοπρόθεσμη τάση για την ετήσια ανάπτυξη των ελληνικών εξαγωγών είναι 5%.
Αιτία της ανακοπής του ανοδικού ράλι των ελληνικών εξαγωγών την τρέχουσα χρονιά είναι, κατ’ αρχάς, η αρνητική διεθνής συγκυρία και λιγότερο –αλλά ιδιαιτέρως σημαντικό– η πτώση μεριδίου αγοράς των ελληνικών προϊόντων σε συγκεκριμένους κλάδους.
Πιο αναλυτικά, η δύσκολη διεθνής συγκυρία αναγκάζει τις ελληνικές εξαγωγές –πλην πετρελαίου– να κατεβάζουν συνεχώς ταχύτητα, καταλήγοντας σε πτώση 6,1% στο γ΄ τρίμηνο του 2023 (σε αποπληθωρισμένους όρους συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2022). Η τρέχουσα επιβράδυνση προκύπτει κατά τα ⅘ της από τη μειωμένη ζήτηση στις διεθνείς αγορές, ενώ το υπόλοιπο ⅕ αφορά καθαρές απώλειες κλαδικών μεριδίων.
Οι εξαγωγές προς τη Δυτική Ευρώπη υποχωρούν κατά 3%, προς τα Βαλκάνια κατά 1% και προς τη Μέση Ανατολή κατά 32%, λόγω του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.
Από την άλλη, υπάρχουν κλάδοι όπου οι Ελληνες εξαγωγείς χάνουν μερίδια έναντι των Ευρωπαίων ανταγωνιστών τους, με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται η πτωτική πίεση ζήτησης, καταλήγοντας έτσι σε σοβαρά καθοδικές επιδόσεις. Σε αυτή την κατηγορία, ξεχωρίζουν οι μεγάλοι κλάδοι της ένδυσης και των μετάλλων (-40% και -17%, αντίστοιχα, σε αποπληθωρισμένους όρους μείωση των εξαγωγών κατά το γ΄ τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022), στους οποίους οφείλεται το μεγαλύτερο μέρος της πτώσης των συνολικών ελληνικών εξαγωγών. Στον αντίποδα, βρίσκονται οι εξαγωγές φαρμάκου και ξύλου/χαρτιού, όπου καταγράφεται αύξηση 7% και 18% αντιστοίχως.
Το τέταρτο τρίμηνο του 2023 αναμένεται να κλείσει με μείωση των εξαγωγών κατά 3% (σε αποπληθωρισμένους όρους), καθώς θα ξεκινήσει να αποτυπώνεται η επίδραση της μειωμένης φετινής παραγωγής ελαιολάδου και ελιών, αλλά και αυτή των καταστροφών στην αγροτική και ζωική παραγωγή της Θεσσαλίας.