Οι Ελληνες θα ψωνίσουν στις γιορτές αλλά μέχρι εκεί όπου πηγαίνει το περιορισμένο κονδύλι τους και με πιεσμένη ψυχολογία, παρότι ο τζίρος της αγοράς αναμένεται να είναι αυξημένος κατά 20% σε σχέση με πέρυσι.
Αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα της εξαμηνιαίας έρευνας του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος για το καταναλωτικό κλίμα που επικρατεί στο λιανεμπόριο, η οποία υλοποιήθηκε με την επιστημονική υποστήριξη του εργαστηρίου ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και έλαβε χώρα την περίοδο 3-6 Νοεμβρίου 2023 σε πανελλαδικό δείγμα 950 καταναλωτών.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 26% όσων ψώνισαν την Black Friday, περίπου 1 στους 6, έκαναν το μεγαλύτερο μέρος των αγορών τους για τα Χριστούγεννα, αρκετά νωρίτερα δηλαδή από τις γιορτινές μέρες ώστε να εκμεταλλευτούν τις εκπτώσεις. Η περίοδος της Black Friday θεωρείται από τους παράγοντες της αγοράς, χαρακτηριστική του τρόπου που κινούνται οι καταναλωτές τον τελευταίο έναν χρόνο. Φέτος 1 στους 4 καταναλωτές αγόρασε κάποιο προϊόν με το ύψος της εκτιμώμενης δαπάνης, μεσοσταθμικά, να εκτιμάται σε 257 ευρώ κατά κεφαλήν.
Γιατί είναι αυξημένος ο τζίρος της αγοράς
Για την καθαρά εορταστική περίοδο η έκθεση σημειώνει πως η δαπάνη φέτος αναμένεται να είναι αυξημένη. Το αγοραστικό κοινό αναμένεται να ξοδέψει 174 ευρώ κατά κεφαλήν, ποσό αυξημένο κατά 20% σε σχέση με τα 146 ευρώ του 2022. Η συντριπτική πλειοψηφία των αγορών αναμένεται να πραγματοποιηθεί έως μία εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα (48%) ή την εβδομάδα των Χριστουγέννων (43%), με ένα μεγάλο ποσοστό του κοινού να περιμένει το δώρο των Χριστουγέννων για να μπορέσει να κάνει τις αγορές του.
Το αγοραστικό κοινό αναμένεται να ξοδέψει τη φετινή εορταστική περίοδο 174 ευρώ κατά κεφαλήν, ποσό αυξημένο κατά 20% σε σχέση με τα 146 ευρώ του 2022.
Εξηγώντας τα παραπάνω στοιχεία, ο Βασίλης Κορκίδης, Πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) και του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ) λέει στην «Κ» πως ο αυξημένος τζίρος οφείλεται σε έναν βαθμό στην ελαφρά μείωση του δείκτη ανεργίας το 2023 αλλά και στην επίσης ελαφρά αύξηση του εισοδήματος σε μερίδα των μισθωτών.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός των ανέργων το τρίτο τρίμηνο του 2023 παρουσίασε μείωση κατά 3,5% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και μείωση κατά 7,4%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Φέτος, το δώρο των Χριστουγέννων θα ξεπεράσει το 1 δισ. έναντι 800 εκ. ευρώ που ήταν πέρυσι.
«Το αποτέλεσμα είναι πως φέτος, το δώρο των Χριστουγέννων θα ξεπεράσει το 1 δισ. έναντι 800 εκατ. ευρώ που ήταν πέρυσι» αναφέρει ο κ. Κορκίδης και προσθέτει: « Το δώρο είναι η κύρια πηγή των εορταστικών αγορών. Οι επιχειρήσεις αναμένουν λοιπόν τζίρο 4 δισ., έναντι 3,6 δισ. πέρυσι».
Παρόλα αυτά, ο κ. Κορκίδης εξηγεί πως η εν λόγω αύξηση αποδίδεται κυρίως στις πληθωριστικές πιέσεις που καταγράφουν οι διαρκώς ανοδικές τιμές και πολύ λιγότερο στη μικρή αύξηση που καταγράφει το μέσο εισόδημα των καταναλωτών.
Στο κυνήγι της προσφοράς
Ο Λευτέρης Κιοσές, υπεύθυνος ερευνών του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών και ερευνητής στο εργαστήριο ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου που συνυπογράφει την έρευνα, τονίζει πως η συνολική ψυχολογία των καταναλωτών είναι αρνητική. Δίνοντας τη γενική εικόνα σημειώνει πως: «Οι καταναλωτές θα κυνηγήσουν τις προσφορές, τις καλές τιμές, τα καλάθια του νοικοκυριού και του Αη Βασίλη και γενικώς τις οικονομικές αγορές, γιατί θέλουν να κάνουν δώρα στους οικείους τους αλλά και να ψωνίσουν για το οικογενειακό τραπέζι. Η τάση για το κυνήγι της πρόσφορας φάνηκε και στην Black Friday».
Συμφωνώντας με τον κ. Κιοσέ, ο κ. Κορκίδης προσθέτει πως τα δώρα και οι κοινωνικές υποχρεώσεις στις γιορτές είναι σημαντική αξία για τους Ελληνες γι’ αυτό και θα ψωνίσουν, αλλά ως εκεί που τους επιτρέπει το πορτοφόλι τους
Το στρες του πληθωρισμού
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον ίδιο, το στρες που νιώθουν οι Ελληνες για το εισόδημά τους εν μέσω αυξημένου πληθωρισμού, αποτυπώνει άλλη μία πρόσφατη έρευνα για την καταναλωτική συμπεριφορά του κοινού την εορταστική περίοδο, από την παγκόσμια υπηρεσία πληρωμών κι αγορών Klarna σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών Nepa.
Στην έρευνα συμμετείχαν περισσότεροι από 15.000 καταναλωτές από 15 χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Τα στοιχεία για τη χώρα μας δείχνουν πως η επίδραση του πληθωρισμού είναι έντονη με το 89% των Ελλήνων καταναλωτών να επηρεάζεται, ξεπερνώντας το 67% του μέσου όρου σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 64% των Ελλήνων αναζητά οικονομικά προϊόντα λόγω του πληθωρισμού, ενώ καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, το 84% εκφράζει ανησυχίες για τα οικονομικά του, σε αντίθεση με το 71% παγκοσμίως.
Ενα 58% εκφράζει ανησυχία σχετικά με τις οφειλές στις πιστωτικές κάρτες κατά την περίοδο των εορτών. Το 39% σκοπεύει να δαπανήσει τα περισσότερα χρήματα για δώρα, ενώ το 33% σε φαγητό. Επίσης, περισσότεροι από τους μισούς Ελληνες καταναλωτές έχουν πρόθεση να δώσουν προτεραιότητα σε πιο οικονομικά προϊόντα, να μειώσουν τις δαπάνες για μη απαραίτητα είδη και να αγοράσουν λιγότερα προϊόντα συγκριτικά με προηγούμενα έτη.
«Οι τεράστιες αυξήσεις στα τρόφιμα και στα είδη σούπερ μάρκετ απορροφούν ένα μεγάλο κομμάτι της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών» μας λέει και η Βάλια Αριανίτου, επιστημονική διευθύντρια στο ΙΝΕΜΥ, το Ερευνητικό Ινστιτούτο της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, σημειώνοντας ακόμα πως οι ανελαστικές δαπάνες των νοικοκυριών- για θέρμανση, ενοίκιο κ.τ.λ, είναι τόσο υψηλές και πιεστικές, που αυτό που μένει για τις υπόλοιπες αγορές είναι πολύ μικρό.
Οι καταναλωτές θα περιορίσουν τις δαπάνες για τον εαυτό τους -ένδυση και υπόδηση- αλλά και για το σπίτι τους, για να ανταπεξέλθουν στα δώρα.
Συμπυκνώνοντας με τη σειρά της το κλίμα που θα επικρατήσει στις φετινές γιορτές λέει πως: «οι καταναλωτές θα περιορίσουν τις δαπάνες για τον εαυτό τους- ένδυση και υπόδηση- αλλά και για το σπίτι τους, για να ανταπεξέλθουν στα δώρα. Άλλωστε, το ότι μέχρι στιγμής, ο καιρός ήταν παρατεταμένα καλός, βοήθησε στο να μην είναι επιβεβλημένη η αλλαγή γκαρνταρόμπας, κάτι βέβαια που επέφερε πλήγμα στο λιανεμπόριο. Ο κόσμος θα κυνηγήσει τα οικονομικά κι εκπτωτικά προιόντα που είναι πιο εύκολο να εντοπίσει, λόγω εκτεταμένου marketing και διαφήμισης, στα μεγάλα καταστήματα, τα οποία είναι και οι κερδισμένοι της αγοράς, όπως φάνηκε και από την Black Friday».