Την αντιμετώπιση των φαινομένων του «πληθωρισμού κερδών» και της φοροδιαφυγής, αλλά και την επιτάχυνση της απορρόφησης των ευρωπαϊκών πόρων και –φυσικά– τη μείωση του δημοσίου χρέους βάζει, μεταξύ άλλων, στην πρώτη γραμμή των προτάσεων πολιτικής του ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, σύμφωνα με την Ενδιάμεση Εκθεση Νομισματικής Πολιτικής που παρουσίασε χθες.
«Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να περιορίσουν όπου είναι εφικτό το περιθώριο κέρδους, ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο του πληθωρισμού κερδών», τονίζει η έκθεση. Καλεί μάλιστα τους αρμόδιους ελεγκτικούς μηχανισμούς και την Επιτροπή Ανταγωνισμού να εντατικοποιήσουν τους ελέγχους, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα αισχροκέρδειας και ολιγοπωλιακές πρακτικές.
Παράλληλα, βέβαια, επισημαίνει και ότι οι μισθολογικές αυξήσεις πρέπει να καλύπτουν μεν την απώλεια αγοραστικής δύναμης, αλλά χωρίς να δημιουργούν σπιράλ αυξήσεων μισθών – τιμών.
Η έκθεση παραπέμπει σε μελέτη της ΕΚΤ, όπου επισημαίνεται ότι η αύξηση των κερδών συνέβαλε περισσότερο από την αύξηση του κόστους εργασίας στον πληθωρισμό και αυτό ήταν ιδιαιτέρως έντονο στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων χωρών. Σύμφωνα, δε, με την έκθεση, το μερίδιο κέρδους των ελληνικών επιχειρήσεων ήταν 33,7% το 2021, 33,2% το 2022 και υποχώρησε στο 28% το α΄ τρίμηνο του 2023, παραμένοντας υψηλότερο από το προ πανδημίας επίπεδο (24,9% το 2019), αν και στον μέσο όρο της περιόδου 2017-2019.
Απορρόφηση πόρων
Για τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης αναφέρεται ότι ενώ έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος ως προς την απορρόφησή τους και την ένταξη έργων, σημειώνεται καθυστέρηση στην εκταμίευση προς τις επιχειρήσεις. Αυτό αντανακλά περιορισμούς των τοπικών φορέων ως προς τη διοικητική διεκπεραίωση και υλοποίηση των σχεδίων. Το αποτέλεσμα ήταν να αναθεωρηθεί ο στόχος για επιχορηγήσεις του 2023 σε 2,1 δισ. ευρώ από 3,3 δισ. ευρώ. «Στο εξής», επισημαίνει η έκθεση χτυπώντας κι ένα καμπανάκι, «με δεδομένη και τη δέσμευση της κυβέρνησης όσον αφορά το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, χρειάζεται να ενταθεί η προσπάθεια έγκαιρης υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων και αξιοποίησης των διαθέσιμων κονδυλίων, έτσι ώστε να προκύψουν θετικές επιδράσεις στον ρυθμό ανάπτυξης και στην παραγωγικότητα της οικονομίας τα επόμενα χρόνια».
Οι συστάσεις της ΤτΕ στην Ενδιάμεση Εκθεση Νομισματικής Πολιτικής που παρουσίασε χθες.
Οι άλλες προτάσεις πολιτικής που διατυπώνει ο Γιάννης Στουρνάρας περιλαμβάνουν:
• Τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, ιδιαίτερα σε τομείς με χρόνιες δυσλειτουργίες όπως η Δικαιοσύνη.
• Τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος μέσω της καταπολέμησης της γραφειοκρατίας και του ψηφιακού μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης.
• Την αντιμετώπιση των προκλήσεων των φυσικών καταστροφών, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
• Την αντιμετώπιση της αναντιστοιχίας μεταξύ προσφερόμενων και ζητούμενων θέσεων εργασίας και την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό.
Η έκθεση αναδεικνύει, εξάλλου, το πρόβλημα της χαμηλής διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, σημειώνοντας ότι η σχετική κατάταξη της Ελλάδας, μετά τη μεγάλη πρόοδο του 2020-2022, παρουσιάζει στασιμότητα ή και υποχώρηση το 2023. Σύμφωνα με τον σύνθετο δείκτη του IMD, η Ελλάδα υποχώρησε στην 49η θέση από την 47η στην παγκόσμια κατάταξη 64 χωρών το 2023.
Η Τράπεζα της Ελλάδος αναθεώρησε προς τα πάνω την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη του 2023 στο 2,4% (σ.σ. όσο τη βλέπει και η κυβέρνηση) και προς τα κάτω του 2024 στο 2,5% (έναντι 2,9% της κυβέρνησης). Το 2025 ο ρυθμός θα διατηρηθεί στο 2,5% και το 2026 στο 2,3%.
Σχετικά με το χρέος επισημαίνεται ότι οι κίνδυνοι για τη βιωσιμότητά του παραμένουν οριοθετημένοι μεσοπρόθεσμα, ωστόσο μακροπρόθεσμα εκτιμάται αυξημένη αβεβαιότητα, καθώς θα αυξάνεται η έκθεση στον επιτοκιακό κίνδυνο. «Είναι επομένως απαραίτητη η άσκηση υπεύθυνης δημοσιονομικής πολιτικής», προειδοποιεί ο κεντρικός τραπεζίτης.
Για τον πληθωρισμό προβλέπεται υποχώρηση στο 4,1% φέτος από 9,3% το 2022, αντανακλώντας τη μεγάλη μείωση των τιμών των ενεργειακών αγαθών. Μέχρι το τέλος της περιόδου πρόβλεψης, το 2026, ο πληθωρισμός θα συγκλίνει προς τον στόχο της ΕΚΤ στο 2%.