Το τελευταίο διάστημα γίνεται ολοένα και συχνότερα λόγος για το σύστημα αποζημίωσης των υπηρεσιών υγείας κατά DRG. Τι είναι όμως τα DRGs;
Πρόκειται για ένα σύστημα κατηγοριοποίησης των ασθενών βάσει φύλου, ηλικίας, κατάστασης του ασθενούς κατά την έξοδό του από το νοσοκομείο, μέσης διάρκειας νοσηλείας κ.ά., που συναντάται από το 1983, όταν το ομοσπονδιακό πρόγραμμα ασφάλισης υγείας των ΗΠΑ υιοθέτησε το σύστημα DRG (Diagnosis Related Group) για την αποζημίωση των νοσοκομείων.
Η αποζημίωση κατά DRG έγινε έκτοτε η βάση πληρωμής αλλά και μέτρησης της δραστηριότητας των νοσοκομείων, με κάποιες χώρες να χρησιμοποιούν τα DRGs ως μέσο αξιολόγησης του μείγματος των περιστατικών (Σουηδία, Φινλανδία) και κάποιες άλλες ως ποσοστό αποζημίωσης (Γαλλία, Γερμανία). Αυτό οφείλεται τόσο στις διαφορετικές διαδικασίες υλοποίησης των DRGs ανά τις δεκαετίες, όσο και στο γεγονός ότι αυτά υιοθετήθηκαν και σχεδιάστηκαν βάσει των αναγκών του εκάστοτε συστήματος υγείας.
Τα DRGs εισήχθησαν διεθνώς για να προσφέρουν στα νοσοκομεία κίνητρα βελτίωσης της αποδοτικότητάς τους. Ο πρότερος τρόπος αποζημίωσης ήταν είτε βασισμένος στην πληρωμή ανά υπηρεσία (fee for service) είτε στον διαθέσιμο κρατικό προϋπολογισμό, μηχανισμοί που δεν συνδέονται με την αποδοτικότητα. Αντιθέτως, σύμφωνα με το σύστημα DRG, ο τρόπος αποζημίωσης παρακινεί τους παρόχους υγείας να φροντίζουν τους ασθενείς με τις κατάλληλες υπηρεσίες (level of activity), λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα, ενώ το σύστημα πληρωμών εξισορροπεί τις υπηρεσίες και το κόστος, συμβάλλοντας στην αύξηση της αποτελεσματικότητας.
Στην Ελλάδα, η πρώτη προσπάθεια εισαγωγής του συστήματος DRG πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2014 με την ίδρυση της ΕΣΑΝ (Εθνικό Συμβούλιο Ανάπτυξης Νοσηλευτικής) στα πρότυπα του γερμανικού ινστιτούτου Inek. Ορόσημο αποτέλεσε η δημιουργία του ΚΕΤΕΚΝΥ (Ελληνικό Ινστιτούτο DRG) ως μετεξέλιξη της ΕΣΑΝ, το οποίο παρέλαβε μέσω ευρωπαϊκής χρηματοδότησης το λογισμικό Grouper (12.2019) κατόπιν παραμετροποίησής του για τη χώρα μας από το γερμανικό ινστιτούτο.
Η ανάγκη αλλαγής του τρόπου αποζημίωσης των νοσοκομείων είναι επιβεβλημένη. Το σύστημα υγείας στη χώρα μας παραμένει υποχρηματοδοτούμενο, με τις κατά κεφαλήν δαπάνες για την υγεία να είναι χαμηλότερες από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Συγκεκριμένα, το 2020 η Ελλάδα επένδυε το 9,5% του ΑΕΠ σε δαπάνες υγείας έναντι του 10,9% της Ε.Ε., εκ των οποίων το 5,9% προήλθε από τον κρατικό προϋπολογισμό και από υποχρεωτικά σχήματα ασφάλισης έναντι 8,9% του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ακόμη και σε περιόδους υψηλής χρηματοδότησης, η αποδοτικότητα του ελληνικού συστήματος υγείας παρέμενε φτωχή, ενώ οι δείκτες υγείας των πολιτών δεν βελτιώνονταν.
Επομένως, οι διαθέσιμοι πόροι θέτουν περιορισμούς που επηρεάζουν τόσο την αποτελεσματικότητα όσο και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Ενα άρτια σχεδιασμένο σύστημα υγείας διατηρεί τη σωστή ισορροπία μεταξύ αποτελεσματικότητας και κόστους. Η βελτιστοποίηση αυτής της σχέσης αποτελεί μια από τις βασικές προκλήσεις του ΕΣΥ. To σύστημα DRG μπορεί να αποτελέσει ένα εργαλείο για τον υπολογισμό του κόστους του παραγόμενου έργου, την κατάρτιση τεκμηριωμένων προϋπολογισμών, αλλά και την αξιολόγηση και τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των νοσοκομείων, καθώς και των διοικήσεων αυτών.
Ηδη στην Ελλάδα έχει σημειωθεί σαφής πρόοδος με την ίδρυση του ΚΕΤΕΚΝΥ, δεδομένου ότι βρισκόμαστε σε φάση πλήρους εφαρμογής του νέου συστήματος κοστολόγησης νοσοκομειακών υπηρεσιών. Η πλήρης εφαρμογή ξεκίνησε από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου, στη συνέχεια εντάχθηκαν όλα τα νοσοκομεία της Κρήτης και της Μακεδονίας, καθώς και αρκετά από την 1η, 2η, 3η, 4η, 5η ΥΠΕ, ενώ πλέον εντός του μήνα αναμένεται να ενταχθούν όλα τα νοσοκομεία της χώρας. Με υποστηρικτικές δράσεις του υπουργείου Υγείας για τα νοσοκομεία της Κρήτης και στο πλαίσιο ενίσχυσης των μηχανισμών ελέγχου της ιατρικής κωδικοποίησης μέσω στοχευμένης εκπαίδευσης, έργο που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ 2014-2020), μπορεί να επιταχυνθεί η πλήρης εφαρμογή του συστήματος DRG και να σχεδιαστεί η επόμενη ημέρα, ενώ παρόμοιες δράσεις προγραμματίζονται για όλα τα νοσοκομεία όσο εντάσσονται πλήρως.
*Η κ. Ανδριάνα Σκύφτα είναι Senior Manager, Business Strategy στην PwC Ελλάδας.