Ενα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια που καταβάλλει η Ελλάδα να αναδειχθεί σε σημαντικό περιφερειακό και ευρωπαϊκό κόμβο μεταφόρτωσης και logistics έγινε με την πρόσφατη υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας (MoU) μεταξύ της Ελληνικής Εταιρείας Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (Enterprise Greece) και της Ελληνικής Εταιρείας Logistics (EEL).
Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική συνεργασία, η οποία αναμένεται να συμβάλει στην περαιτέρω προώθηση και προβολή του ελληνικού τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας και των logistics και κατ’ επέκταση στην ενίσχυση της θέσης της χώρας μας στον χάρτη των εμπορευματικών μεταφορών τόσο μέσω της προσέλκυσης νέων παραγωγικών επενδύσεων, όσο και μέσω της προώθησης των εξαγωγών και του εμπορίου.
Η Enterprise Greece και η Ελληνική Εταιρεία Logistics αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να αναδείξουν και να προβάλουν, από κοινού, διεθνώς τις επενδυτικές ευκαιρίες της ελληνικής αγοράς μέσα από σύγχρονα συμβατικά και ψηφιακά εργαλεία, όπως η συμμετοχή σε μεγάλα, διεθνή, επιχειρηματικά γεγονότα για ανάπτυξη διεθνών επενδυτικών και εμπορικών συνεργειών, η διοργάνωση επιμορφωτικών προγραμμάτων και εκδηλώσεων που αφορούν τον τομέα της εφοδιαστικής, καθώς και η διατύπωση προτάσεων με στόχο τη βελτίωση του θεσμικού και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Δύο είναι οι βασικοί στόχοι του μνημονίου συνεργασίας το οποίο υπεγράφη από τους δύο φορείς. Ο πρώτος αφορά την υποστήριξη και προβολή της ελληνικής εφοδιαστικής αλυσίδας, η οποία στη χώρα μας έχει σημειώσει τεράστια πρόοδο. Συγκαταλέγεται μάλιστα στους πέντε κορυφαίους της εγχώριας αγοράς σε επίπεδο επενδύσεων, αντιπροσωπεύοντας το 20% των εισροών κεφαλαίων από ξένες άμεσες επενδύσεις, ποσοστό που είναι διπλάσιο του μέσου όρου στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Δεύτερον, μέσω της συγκεκριμένης συνεργασίας στοχεύουμε στη μέγιστη αξιοποίηση και προβολή των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της χώρας μας, όπως είναι η μοναδική γεωστρατηγική θέση μας στις εμπορικές ροές μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, οι αναβαθμισμένες υποδομές, το ολιστικό θεσμικό πλαίσιο, ο ισχυρότερος ναυτικός εμπορικός στόλος, καθώς και η σταδιακή και σταθερή μετατροπή της σε κόμβο εφοδιαστικής μέσα από την ανάπτυξη μοναδικών έργων logistics.
Βελτίωση υποδομών και στήριξη της εφοδιαστικής αλυσίδας
Ο κλάδος της εφοδιαστικής αλυσίδας και των logistics αξιοποιεί στο έπακρο τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας μας, όπως είναι η μοναδική γεωστρατηγική της θέση, οι αναβαθμισμένες υποδομές, το ολιστικό θεσμικό πλαίσιο, ο ισχυρότερος ναυτικός εμπορικός στόλος στον κόσμο και η ανάπτυξη έργων logistics. Τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τις πολεμικές συρράξεις στην ευρύτερη γειτονιά μετατρέπουν σταδιακά τη χώρα σε κόμβο εφοδιαστικής αλυσίδας.
Η ευρωπαϊκή εφοδιαστική αλυσίδα έχει εισέλθει σε μια περίοδο που πρέπει να αναθεωρήσει τον σχεδιασμό των logistics, σε συνέχεια των πρόσφατων σοβαρών κλυδωνισμών που βίωσε ο κλάδος παγκοσμίως λόγω της πανδημίας και της αναστάτωσης που επικρατεί τελευταία εξαιτίας των πολεμικών συρράξεων. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει μια ενδοχώρα και μια τεράστια αγορά που πρέπει να εξυπηρετηθεί. Η χώρα μας μπορεί και έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετεί τις αγορές της Ευρώπης.
Η Ελλάδα έχει ήδη το προβάδισμα ως ισχυρή ναυτική δύναμη, με τα ελληνικά πλοία να διαχειρίζονται το 21% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου. Η δε διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων στα ευρωπαϊκά λιμάνια αυξάνεται κατά 6% ετησίως, ενώ η κυκλοφορία μέσω των λιμανιών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αυξάνεται κατά περισσότερο από 8% ετησίως. Το λιμάνι του Πειραιά κατατάσσεται πλέον στα πέντε μεγαλύτερα λιμάνια της Ευρώπης και είναι το μεγαλύτερο της Μεσογείου, προσφέροντας σημαντικές υπηρεσίες και δυνατότητες τόσο ως λιμάνι εμπορευματοκιβωτίων, όσο και ως τερματικός σταθμός αυτοκινήτων. Στη χώρα μας λειτουργούν πάνω από 25 εμπορικά λιμάνια, μεταξύ των οποίων της Θεσσαλονίκης, της Αλεξανδρούπολης και της Πάτρας, ενώ πέντε ελληνικά λιμάνια μας έχουν χαρακτηριστεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση ως στρατηγικά στον διάδρομο Orient/East-Med (OEM).
Η Ελλάδα διαθέτει επίσης 45 αεροδρόμια, εκ των οποίων τα 15 είναι διεθνή, 26 εσωτερικού και 4 δημοτικά. Σε 14 περιφερειακά αεροδρόμια έγιναν τα τελευταία χρόνια μεγάλες επενδύσεις, ως αποτέλεσμα της 40ετούς παραχώρησης για αξιοποίησή τους από τη Fraport. Ηδη τα αποτελέσματα αναφορικά με την αύξηση της επιβατικής τους κίνησης είναι εντυπωσιακά. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αεροπορικές μεταφορές αντιπροσωπεύουν περίπου το 35% της εμπορικής αξίας της Ελλάδας, ενώ από το 2017 έως το 2018 οι αεροπορικές μεταφορές εμπορευμάτων αυξήθηκαν κατά 10% με χώρες της Ε.Ε. και 6% με τρίτες χώρες.
Η χώρα μας μπορεί και έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετεί τις αγορές της Ευρώπης.
Αξιόλογες επενδύσεις έχουν γίνει και ως προς την ανάπτυξη των οδικών μεταφορών, με τη χώρα μας να διαθέτει ένα από τα πλέον ανεπτυγμένα οδικά δίκτυα στη ΝΑ Ευρώπη, το οποίο εκτείνεται σε περισσότερα από 2.000 χλμ. σύγχρονων αυτοκινητοδρόμων, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να έχει ανέβει ψηλά στη λίστα εμπορικών οδικών μεταφορών στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων αποθήκευσης και κέντρων διανομής
Σημαντικά βήματα έχουν γίνει για τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης και κέντρων διανομής στη χώρα μας. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφερθούμε στην υλοποίηση ζωνών ελεύθερου εμπορίου και πάρκων logistics όπως το Θριάσιο, το οποίο με την ολοκλήρωσή του θα συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερα κέντρα αποθήκευσης και διανομής και θα είναι το πρώτο έξυπνο και πράσινο επιχειρηματικό πάρκο της ΝΑ Ευρώπης. Μια επένδυση 220 εκατ. ευρώ που έχει σκοπό να διευρύνει τον διεθνή ρόλο της Ελλάδας στον τομέα των logistics. Επίσης αξίζει να σημειώσουμε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην ψηφιακή υποδομή, συμπεριλαμβανομένης της πύλης E-Logistics και της εφαρμογής «FENIX», καθώς και τον αναπτυσσόμενο τομέα Τρίτων Logistics (3PL) και επιχειρηματικών πάρκων εφοδιαστικής αλυσίδας. Ο τομέας υπηρεσιών 3PL παρουσίασε μάλιστα ισχυρό ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης πωλήσεων της τάξης του 10% περίπου για την περίοδο 2015-2019, ενώ η αγορά του τομέα αυξήθηκε το 2019 περισσότερο από 45% σε σύγκριση με το 2015.
Δύο μεγάλα έργα logistics έχουν δρομολογηθεί να γίνουν στη χώρα μας:
1. Αξιοποίηση πρώην στρατοπέδου Γκόνου, έκτασης 672 στρεμμάτων, μέσω ΤΑΙΠΕΔ, για τη δημιουργία ενός σύγχρονου, διεθνούς μεταφορικού συστήματος συνδυασμένων εμπορευματικών μεταφορών. Ο προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται ότι θα φτάσει στα 260 εκατ. ευρώ, με την έναρξη υλοποίησης της επένδυσης και των συνοδών έργων να υπολογίζεται εντός του 2024 και με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2025.
2. Δημιουργία «πράσινου» επιχειρηματικού πάρκου σε ακίνητο 450 στρεμμάτων στην περιοχή «Σπηλιές» του Δήμου Φυλής για τη μετεγκατάσταση των μεταφορικών επιχειρήσεων του Ελαιώνα. Ο προϋπολογισμός της επένδυσης εκτιμάται σε 32 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των συνοδών έργων. Επιπλέον εκτιμάται μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων άνω του 1 δισ. ευρώ από την υλοποίηση του έργου. Η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την ανάπτυξη του επιχειρηματικού πάρκου θα γίνει εντός του 2024, ενώ η ολοκλήρωση της κατασκευής, μετεγκατάστασης των επιχειρήσεων και έναρξης της λειτουργίας του επιχειρηματικού πάρκου υπολογίζεται για το τέλος του 2025.
Ολα τα παραπάνω συνηγορούν στο ότι η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αναδειχθεί σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό κόμβο μεταφόρτωσης και logistics.
*Ο κ. Μαρίνος Γιαννόπουλος είναι διευθύνων σύμβουλος της Enterprise Greece.