Συχνά οι κεντρικές τράπεζες αντιδρούν πολύ αργά και στη συνέχεια υπερβολικά, επιδεινώνοντας τις αναπόφευκτες διακυμάνσεις στην ανάπτυξη και στον πληθωρισμό, αντί να τις μετριάσουν. Η ΕΚΤ έχει προσκολληθεί στο μοτίβο αυτό. Αν και ήδη η οικονομία της Ευρωζώνης είχε ανακάμψει γρήγορα από την πανδημία, η ΕΚΤ συνέχισε να αναφέρει τον κίνδυνο αντιπληθωρισμού για να δικαιολογήσει τη διατήρηση της χαλαρότατης πολιτικής έως τα τέλη του 2021.
Στον απόηχο των επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων της κατά 450 μονάδες βάσης από τον Ιούλιο του 2022 και μετά, η οικονομία της Ευρωζώνης παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό στάσιμη το 2023. Στις επόμενες προβλέψεις της, στις 7 Μαρτίου, η ΕΚΤ ίσως υποβαθμίσει ξανά όσες αφορούν το ΑΕΠ. Αν και δεν ήταν η δική της πολιτική που επηρέασε κυρίως την οικονομική δυσπραγία της Ευρωζώνης, το αποτέλεσμα φανερώνει πως θα ήταν καλύτερο να διακοπούν οι αυξήσεις νωρίτερα, με επιτόκιο καταθέσεων όχι άνω του 3,5% και βέβαια όχι στο 4%.
Στο Νταβός, η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ και ο προϊστάμενος οικονομολόγος της Φίλιπ Λέιν έστειλαν διττό μήνυμα στις αγορές: αφενός οι αξιωματούχοι της τράπεζας ετοιμάζονται να μειώσουν τα επιτόκια την άνοιξη ή το καλοκαίρι, αφετέρου θα εξετάσουν επισταμένως τη μετακύλιση του κόστους εργασίας στον πληθωρισμό των υπηρεσιών, ώστε να υπολογίσουν πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για την πρώτη κίνηση. Στη συνέντευξη Τύπου στις 25 Ιανουαρίου, η Λαγκάρντ συμμετείχε σε μια μακρά συζήτηση για τους μισθούς. Ενίσχυσε την εντύπωση ότι τα στοιχεία των μισθών θα είναι καθοριστικά, αλλά δεν θέλησε να υποβαθμίσει τις προσδοκίες της αγοράς για μια πρώτη κίνηση στις 11 Απριλίου.
Η ασθενής ζήτηση πιθανότατα θα αναγκάσει τις εταιρείες να απορροφήσουν εν μέρει τους υψηλότερους μισθούς μέσω χαμηλότερων κερδών για μερικά ακόμη τρίμηνα, όπως το 2023. Η πτώση τιμών σε ορισμένες εισαγόμενες εισροές θα βοηθήσει επίσης. Πιθανώς ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης να μειωθεί στο 2% στα τέλη του 2024. Προσβλέπουμε η ΕΚΤ να μειώσει το επιτόκιο καταθέσεων, από 4% σήμερα, κατά 25 μ.β. κάθε τρίμηνο από τον Ιούνιο και μετά, στο 3,25% στην εκπνοή του 2024 και στο 3% στις αρχές του 2025.
Εάν η ανάπτυξη αποκατασταθεί, όπως πιστεύουμε και εμείς και η ΕΚΤ, οι εταιρείες θα ανακτήσουν την ισχύ των τιμών. Σε αντίθεση με την ΕΚΤ, προβλέπουμε μια σταδιακή ανάκαμψη των πληθωριστικών πιέσεων το 2025. Πάντως εκτιμούμε ότι η ΕΚΤ θα έχει μάθει το μάθημά της ότι δεν πρέπει να αντιδρά υπερβολικά στα τρέχοντα δεδομένα, οπότε θεωρούμε πως θα σταματήσει στο 3% για το επιτόκιο καταθέσεων, αντί του 2,75% στα τέλη του 2024 και του 2,25% στα τέλη του 2025, όπως η αγορά προεξοφλεί.
* Ο κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.